Dublin sayfasının kaynağını görüntüle

{{Yerleşim bilgi kutusu
| ad         = Dublin
| resmi_ad   =
| diğer_ad   = <small>[[İrlandaca|irl.]] Baile Átha Cliath</small>
| yerli_ad   =
| takma_ad   =
| yerleşim_türü   = [[Başkent]]
| slogan     = Obedientia Civium Urbis Felicitas
(Vatandaşların bağlılığı bir şehrin mutluluğudur.)
| görüntü            = {{Photomontage
| size = 260
| photo1a = Samuel Beckett Bridge At Sunset Dublin Ireland (97037639) (cropped).jpeg
| photo2a = Dublin The Convention Centre 01.JPG
| photo2b = GoergeSalmonTrinityCollegeDublin.jpg
| photo3a = O'Connell Bridge (25748548914).jpg
| photo3b = DublinTheCustomHouse-2014-10.jpg
| photo4a = (Ireland) Dublin Castle Up Yard.JPG
| spacing = 1
| color = white
| border = 0
}}
| görüntü_boyutu     = 270px
| görüntü_açıklaması = '''Üstte:''' Custom House, '''Ortada:''' O'Connel Caddesi''', Sol altta:''' Temple Bar''', Sağ altta:''' Phoenix Park
| raptiye_harita         = Ireland
| raptiye_etiket_konum   = Dublin
| raptiye_harita_boyutu     = 270
| raptiye_harita_açıklaması = Dublin'in [[İrlanda]]'daki konumu
| harita           = Ireland map County Dublin City.png
| harita_boyutu    = 270px
| harita_açıklaması= Dublin şehir ilinin sınırları
| bayrak           = IRL Dublin flag.svg
| bayrak_boyutu    =
| arma             = Coat-of-arms-of-Dublin.svg
| arma_boyutu      = 75px
| altbölüm_türü    = [[Ülkeler listesi|Ülke]]
| altbölüm_adı     = {{bayraksimge|İrlanda}} [[İrlanda]]
| altbölüm_türü2   = [[İrlanda'nın illeri|İl]]
| altbölüm_adı2    = [[Leinster]]
| altbölüm_türü3   = Kontluk
| altbölüm_adı3    = [[Dublin Kontluğu]]
| kuruluş_tarihi   =
| yönetim_dipnotlar=
| önder_türü   = Belediye Başkanı
| önder_adı    = [[Caroline Conroy]]
| önder_parti  = 
| yüz_ölçümü_toplam_km2  = 921
| yüz_ölçümü_su_km2      =
| nüfus_as_of      = 2016
| nüfus_urban      = 1.173.179
| toplam_nüfus     = 554.554 
| nüfus_not        = 
| nüfus_metro      = 1.904.806
| km2_nüfus_yoğunluğu       = 4.398
| nüfus_yoğunluğu_urban_km2 =
| nüfus_yoğunluğu_metro_km2 =
| zaman_dilimi = [[Batı Avrupa Saati|BAS]]
| utc_offset       = ±00.00
| zaman_dilimi_DST = [[Batı Avrupa Saati|BAYS]]
| utc_offset_DST   = +01.00
|latd = 53 |latm = 20 |lats = 52 |latNS = N
|longd = 6 |longm = 15 | longs = 35 |longEW = W
| rakım_m      = 34-115
| posta_kodu   = D1-18, 20, 22, 24, D6W
| alan_kodu    = 01
| ISO_kodu     = IE-D
| plaka_kodu   = D
| website      = [http://www.dublincity.ie dublincity.ie]
}}
'''Dublin''' ([[İrlandaca]]: ''Baile Átha Cliath'', ''Áth Cliath'' ya da ''Dubh Linn'' diye de bilinir), [[İrlanda]]’nın [[başkent]]i ve aynı zamanda en büyük şehri.<ref>{{Web kaynağı | url = http://geography.ie/geography/junior_senior/social/docs/dublin.pdf | başlık = The Growth and Development of Dublin | erişimtarihi = 17 Ocak 2010 | biçim = PDF | arşivurl = https://web.archive.org/web/20071118185236/http://www.geography.ie/geography/junior_senior/social/docs/dublin.pdf | arşivtarihi = 18 Kasım 2007 | ölüurl = evet }}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://everything2.com/title/primate+city | başlık = Primate City Definition and Examples | erişimtarihi = 17 Ocak 2010 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20151015220106/http://everything2.com/title/primate+city | arşivtarihi = 15 Ekim 2015 | ölüurl = hayır }}</ref> Ülkenin doğu kıyısının ortasında, [[Liffey Nehri]]'nin ağzında, [[Dublin Kontluğu]]'nun merkezinde yer almaktadır. [[Vikingler|Viking]] yerleşimlerinin merkezi olarak kurulan şehir, [[Orta Çağ]]’dan beri İrlanda’nın başkentidir.

Dublin şehri dendiği zaman aslında [[Dublin Şehir Konseyi]]'ne bağlı bölge kastedilse de, halk arasında Dublin’den çevre bölgelerden bazılarını, ([[Dún Laoghaire]], [[Fingal]] ve [[Güney Dublin]] gibi), kapsayacak şekilde de bahsedilmektedir. Bu bölgeye bazen Dublin [[metropol]]ü ya da Dublin kenti de denmektedir.

[[BBC]]’nin 2003 yılında, [[Avrupa]] genelinde 112 kent ve kırsal kesimden, 11.200 kişiye uyguladığı bir ankette, Dublin, Avrupa’nın yaşanacak en iyi başkenti, İrlanda ise Avrupa’nın en mutlu ülkesi seçilmiştir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/northern_ireland/3156680.stm |başlık=BBC anket kayıtları |erişimtarihi=7 Mart 2007 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20071021051550/http://news.bbc.co.uk/1/hi/northern_ireland/3156680.stm |arşivtarihi=21 Ekim 2007 |ölüurl=hayır }}</ref>
Dublin, yılda dört milyonun üzerinde ziyaretçisiyle, [[Paris]] ve [[Londra]]’dan sonra Avrupa’da en çok ziyaret edilen başkenttir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://archive.gulfnews.com/inpictures/more_stories/10031796.html |başlık=gulfnews.com |erişimtarihi=7 Mart 2007 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20070404210551/http://archive.gulfnews.com/inpictures/more_stories/10031796.html |arşivtarihi=4 Nisan 2007 |ölüurl=evet }}</ref>

== Adı ==
Dublin ismi, [[İrlandaca]]'da "siyah havuz" anlamına gelen ''Dubh Linn'' kelimesinden gelmektedir. Tarihsel olarak, İrlandaca'da yazımında ''bh''’deki ''b''’nin üzerinde ''Duḃ Linn'' ya da ''Duḃlinn'', şeklinde bir nokta bulunmaktadır. [[Fransızca]] konuşan [[Normandiya|Anglo-Norman]]’lar noktayı kaldırmışlar ve ismi ''Develyn'' ya da ''Dublin'' olarak yazmışlardır.

Bazı kaynaklarda ''Dublin'' isminin [[İskandinavya]] kökenli olduğuna dair de düşünceler bulunmaktadır. Yine de ''Dubh Linn'' ismi [[Vikingler|Viking]]’lerin [[İrlanda]]’ya gelmelerinden öncesine dayanır ve [[Eski Nors dili]]nde ve modern [[İzlandaca]]’da kısaca ''Dubh Linn'' kelimelerinin Eski Nors diliymiş gibi yazılmasıdır, yani ''Dyflinn'' (okunuşu "Düv-linn" şeklindedir, 'y' harfi [[Norveççe]], [[İsveççe]], Eski Nors dili gibi dillerde, ‘ü’ olarak okunurken İzlandaca'da yazılış aynı kalmış olsa da okunuşu /i/ sesini almıştır).

Modern [[İrlandaca|İrlanda dilinde]] şehrin yaygın ismi ''Baile Átha Cliath''tır. Bu isim, [[Türkçe]]’ye yaklaşık olarak “Sazlık engellerinin sığ olduğu yerdeki yerleşim yeri” şeklinde çevrilebilir. Bu kelimeyle 988 yılında [[II. Mael Sechnaill]] tarafından kurulan, Dubh Linn kasabası ve Siyah Göl ile birleşen yerleşim yeri kastedilmektedir.

== Tarihi ==
[[Dosya:The Dubhlinn Gardens Dublin Castle 01.JPG|upright=1.09|sol|küçükresim|1922'ye kadar İrlanda Lordu'nun tahtı olarak kullanılan [[Dublin Kalesi]].]]
Yunan astronom ve kartograf [[Ptolemy]]'nin yazıları Dublin ile ilgili en eski kaynaklardandır. M.S. 140 civarında ''Eblana Civitas'' adlı bir yerleşim yerinden bahsetmektedir. 'Dubh Linn'in yerleşim yeri olarak tarihi M.Ö. 1. yüzyıla kadar gitmektedir. Sonraları burada bir manastır inşa edilmiştir. Ama kasaba olarak 841 yılında Norse'lar tarafından kurulmuştur.<ref>[http://www.nalanda.nitc.ac.in/resources/english/etext-project/history/ireland/book-2chapter2.html A Popular History of Ireland] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070929092231/http://www.nalanda.nitc.ac.in/resources/english/etext-project/history/ireland/book-2chapter2.html |tarih=29 Eylül 2007 }}- [[Thomas D'Arcy McGee]] (1825-1868)</ref> 'Baile Átha Cliath' ya da kısaca 'Áth Cliath' 988 yılında kuruldu ve bir süre sonra bu iki kasaba birleşti.

Bugünkü şehir birinin İngilizceleştirilmiş ismini, diğerinin de özgün [[Galce]] ismini almıştır. [[Normandiya|Normanların]] [[İrlanda]]'yı işgalinden sonra Dublin başkent oldu ve iktidar, bağımsızlıklarına dek [[Dublin kalesi]]nde toplandı. 14. yüzyıldan 16. yüzyılın sonlarına kadar Dublin ve çevresi (Pale, yani sınır, mıntıka olarak bilinir), [[İrlanda]]'nın hükûmet kontrolündeki en büyük alanını oluşturmaktaydı.

17. yüzyıldan itibaren, ''Geniş Caddeler Komisyonu'''nun da desteğiyle, şehir hızla büyüdü. Kralları I. ve IV. George'lar arasındaki dönemde (yani Georgian dönemi), bir süre [[Londra]]'dan sonra [[Britanya İmparatorluğu]]'nun ikinci şehri konumundaydı. Dublin'in en ilgi çekici mimarisinin büyük bir bölümü bu dönemden kalmadır.

19. yüzyıl sonları ve 20. yüzyıl başlarında, Cumhuriyetçi devrimcilerin [[Birleşik Krallık]]'a karşı başlattıkları ayaklanmalar, 24 Nisan 1916'daki [[Postane Baskını]] ile harekât boyutuna ulaştı, ama 24-30 Nisan arasında süren [[Paskalya Ayaklanması]], devrimcilerin teslim olmasıyla son buldu. Bu süreçte ön plana çıkan [[Michael Collins (İrlandalı önder)|Michael Collins]] ayaklanmalar süresince kullandığı taktiklerle şehir içi gerilla savaşının ilk örneklerini sergiledi. Bu ayaklanmalar başkenti istikrarsız bir sürece soktu. ''İngiliz-İrlanda savaşı'' ile ''İrlanda iç savaşı'' kenti yıkıma uğrattı. Şehrin en güzel binaları bu savaşlar sırasında yıkıldı. İrlanda Bağımsız Eyaleti binaların çoğunu yeniden inşa etti. [[Parlamento]]yu [[Leinster Sarayı]]'na taşıdı ama yeniden düzenlemek gibi büyük bir işe kalkışmadı.
[[Dosya:Ha'penny Bridge from west.jpg|upright=1.09|sağ|küçükresim|Liffey üzerindeki ''Ha'penny Bridge'' köprüsü]]
''Acil durum'' diye adlandırılan, [[II. Dünya Savaşı]]'ndan sonra, Dublin ''zaman-dışı'' bir başkent olarak kaldı: modernleşme yavaş
gerçekleşiyordu ama sonunda 1960'larda değişim hızlanmaya başladı. Son yıllarda, yerleşim, ulaşım ve iş alanında yapılan özel ve devlet girişimleriyle, Dublin'in alt yapısı oldukça değişti. Bazı ünlü sokak köşeleri hala gelişim ve değişimden önce orada bulunan bar veya dükkânın ismiyle anılmaktadır.

12. yüzyılda başlayan İngiliz kontrolünden itibaren şehir [[İrlanda]] adasının başkentliğini yapmıştır. Bağlı olduğu hükûmetler şunlardır:

* İrlanda Lordluğu (1171-1541)
* İrlanda Krallığı (1541-1800)
* [[Birleşik Krallık|Birleşik Krallık'ın]] bir parçası olarak İrlanda (1801-1922)
* [[İrlanda]] (1919-1922)<ref>Bu devlet ilk başta tek taraflı kurulmuş ve [[Rusya]] dışında başka hiçbir devlet tarafından tanınmamıştır. Kontrolü adanın tamamını kapsamamaktaydı. Özellikle kuzeydoğudaki birlikçiler tarafından kabul edilmemekteydi. Birlikçiler, [[Protestanlık|Protestan]] ve Birleşik Krallık'a bağlılığını sürdürmek isteyenlere denmektedir.</ref>

1922'de [[İrlanda]]'nın bölünmesinden itibaren, İrlanda Bağımsız Eyaleti'nin başkenti olmaya devam etti (1922-1937) ve şu anda [[İrlanda]]'nın başkentidir. (Bu hükûmetlerin çoğu İngiliz hükûmetiyle aynı zamanda ve genellikle rekabet içinde var olmuşlardır.)
== Kültür ==
=== Genel Durum ===
[[Dosya:Anna Livia, Croppies Memorial Park.jpg|upright=0.91|küçükresim|Anna Livia Plurabelle, O'Connell caddesinde bir çeşme<br />[[James Joyce]]'un Finnegan romanından esinlenerek yapılan heykel]]
Dublin Avrupa'nın en önemli kültürel merkezlerinden biri ve [[Jonathan Swift]], [[Maeve Binchy]], [[Bram Stoker]], [[Oscar Wilde]], [[William Butler Yeats]], [[James Joyce]], [[J.M. Synge]], [[George Bernard Shaw]], [[Seán O'Casey]], [[Samuel Beckett]], [[Brendan Behan]] ve [[Roddy Doyle]] gibi, birçok ünlü yazarın çıktığı bir şehirdir. Burayla ilgili en ünlü eserlerden biri James Joyce'un ''[[Dublinliler]]'' başlıklı öykü kitabıdır. Bu eserinde, Joyce 20. yüzyılın başlarında şehirdeki yerli halkı ve yaşananları tiplemelerle anlatır. Ayrıca yine Joyce'un ''[[Ulysses (roman)|Ulysses]]'', romanı Dublin'de geçmekte ve kentin [[topografik]] detaylarını içermektedir.

İrlanda '''Ulusal Basım Müzesi''', ''Modern Sanat Müzesi'', '''Ulusal Galerisi''', ''Ulusal Kütüphanesi'' ve '''Ulusal Müzesi''''nin üç merkezi; ayrıca ''Hugh Lane Belediye Galerisi'' ve '''Chester Beatty Kütüphanesi''' Dublin'de bulunmaktadır.

Şehrin merkezinde, ''Şehir Sanat Merkezi'', '''Dört Galeri''', ''Douglas Hyde Galerisi'', '''Proje Sanat Merkezi''' ve ''İber Kraliyet Akademisi'' gibi, birçok galeri ve sanat merkezi vardır.

[[Temple Bar]], özellikle haftasonları, [[Birleşik Krallık]]'tan ve başka birçok yerden turist çeken popüler bir gece hayatı mekanıdır.

Şehir Dünya'nın en genç nüfusuna sahip yerlerden biridir. Yaklaşık olarak %50'si 25 yaş altındadır.

=== Çok-Kültürlü Dublin ===
1990'ların başlarına kadar İrlanda daha çok dışarı göç verse de, şu anda Dublin'de özellikle [[Çin]], [[Polonya]], [[Filipinler]], [[Birleşik Krallık]], [[Nijerya]], [[Litvanya]] ve [[Romanya]]'dan çok sayıda göçmen bulunmaktadır. Ayrıca [[Avrupa Birliği|AB]] üyesi olmayan ülkelerden, [[Avustralya]], [[Yeni Zelanda]] ve [[Rusya]]'dan da yoğun göç almaktadır. Buna ek olarak geçtiğimiz on yıl içinde ülke dışına göç eden İrlandalılar da geri dönüp tekrar ülkeye yerleşmişlerdir.

=== Eğitim ===
[[Dosya:Trinity College.jpg|küçükresim|sol|upright=1.18|Trinity Koleji, Dublin]]
Dublin, üç üniversitesi ve birçok diğer yükseköğrenim kurumuyla, İrlanda'nın birincil eğitim merkezidir. Şehirde 20 adet ''üçüncü-seviye'' (bir çeşit devamlı, yükseköğrenim) enstitü ve kolej bulunmaktadır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.dublincity.ie/your_council/our_city/dublin_facts/ |başlık=Dublin hakkında |erişimtarihi=11 Mart 2007 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20071002232625/http://www.dublincity.ie/your_council/our_city/dublin_facts/ |arşivtarihi=2 Ekim 2007 |ölüurl=evet }}</ref> [[Dublin Üniversitesi]], 16. yüzyıla uzanan tarihiyle İrlanda'nın en eski üniversitesidir. Bir tek koleji vardır, [[Trinity Koleji, Dublin|Trinity Koleji]] ve Kraliyet onayıyla, [[I. Elizabeth]] döneminde kurulmuştur. Kolej Katoliklerin özgürleşmesine kadar Roma [[Katolik]]lerine kapalı kalmıştır. Daha sonra ise 1970'e kadar Roma Katoliklerinin katılımı, [[Katolik]] hiyerarşisi tarafından, yasaklanmıştır. [[Ulusal İrlanda Üniversitesi]]'nin Dublin'de [[Dublin Koleji]] ile paylaştığı bir kürsüsü bulunmaktadır. Aslında şehrin sınırlarının biraz dışında olan, [[Dun Laoghaire]]'de bulunan, Dublin Koleji, İrlanda'daki en büyük üniversitedir. [[Dublin Şehir Üniversitesi]] en yakın zamanda kurulmuş olan kurumdur ve özellikle işletme, mühendislik ve endüstriyle alakalı fen alanlarında ön plana çıkmaktadır. [[İrlanda Cerrahlar Kraliyet Koleji]], [[Ulusal İrlanda Üniversitesi]]’ne bağlı bir tıp kolejidir ve şehir merkezindeki St. Stephen’s Green parkı içindedir. [[Ulusal İrlanda Üniversitesi, Maynooth]] da [[Ulusal İrlanda Üniversitesi]]’ne bağlıdır ve şehrin merkezine yaklaşık 25km uzaklıkta olan [[Kildare]] ilçesine bağlıdır.

[[Dublin Teknoloji Enstitüsü]] modern bir teknik kolej olup ülkenin en büyük, üniversite olmayan, üçüncü-seviye eğitim kurumudur. Teknik konularda uzmanlaşmış olsa da birçok sanat ve insan bilimleri dersleri de verilmektedir. Dublin’in kent dışı yerleşimlerinden [[Tallaght]] ve [[Blanchardstown]]’da [[teknoloji]] enstitüleri bulunmaktadır: [[Tallaght Teknoloji Enstitüsü]] ve [[Blanchardstown Teknoloji Enstitüsü]].

[[Ulusal Sanat ve Tasarım Koleji]] ve [[Dun Laoghaire Sanat, Tasarım ve Teknoloji Enstitüsü]] sanat, tasarım ve medya teknolojisi alanlarında eğitim vermektedir.

Bunların dışında ayrıca birçok küçük uzmanlık kolejleri ve özel kurumlar da bulunmaktadır. Örneğin, [[The Gaiety Oyunculuk Okulu]]’nda hem iki yıllık yoğun oyunculuk kursu, hem de [[Dublin Şehir Üniversitesi]] ve [[Dublin İşletme Okulu]] ile ortak, üç yıllık lisans programı bulunmaktadır. Aungier caddesinde bulunan, bu okul aynı zamanda ülkedeki en büyük, bağımsız, üçüncü-seviye kurumudur.

=== Sergiler ===
* 1853 -; Büyük Sanayii Sergisi
* 1865 -; Uluslararası Sanat ve Üretim Sergisi
* 1874 -; Uluslararası Sanat ve Üretim Sergisi

=== Kuzey-yakası ve Güney-yakası ===
[[Dosya:LiffeyDublin.JPG|küçükresim|sağ|upright=1|[[Liffey Nehri]] şehri ikiye bölmektedir.]]
Geleneksel olarak Dublin’de [[Liffey nehri]]nin ayırdığı bir kuzey-güney ayrımı bulunmaktadır. Bazıları kuzey yakasını işçi sınıfı ve güney yakasını da orta ve yüksek sınıf olarak görmektedir. Dublin posta sisteminde kuzeye tek numaralar, ''Phibsboro - Dublin 7'' gibi, güneye ise çift numaralar, ''Sandymount - Dublin 4'' gibi, ayrılmıştır. Yalnızca nehrin bankı boyunca geçen bölge ''Dublin 8'' olarak bu kural dışında kalmaktadır.

Bu ayrım yüzyıllar öncesine dayanmaktadır. Mesela '''Kildare Kontu''' evini, o zamanlar çok da kabul görmeyen, güney yakasına inşa ettirmiştir. Bunu neden yaptığını soranları, “Ben nereye gitsem moda beni takip eder” diyerek yanıtlamıştır. Kısa süre içinde de bu bölgeye birçok başka asilzade yerleşmiştir.

Kuzey-güney ayrımı Dublin alt-kültürlerinin stereotiplerinde kendini göstermektedir. Üst sınıf üyeleri, güneydeki ''Dublin 4'', yani ''Ross O'Carroll-Kelly'''e özgü aksan ve tavırlarla nitelenirken işçi sınıfına ait kişiler Dublin şehir-içi mahallelerine özgü aksan ve tavırlarla ön plana çıkmaktadır. Elbette böyle bir sınıflandırma kesin ve sonlandırıcı değildir.

Dublin'in ekonomik ve toplumsal gruplarının, ''güneyliler zengin, ukala ve serbesttir - kuzeyliler fakir, endüstriyel ve sıradandır'' şeklinde, basite indirgenmesi, elbette gerçek hayatta, sadece birkaç örnek dışında, geçerli değildir. Örneğin, İrlanda Cumhurbaşkanı'nın evi, [[Áras an Uachtaráin]], posta kodu Dublin 8 olarak güney yakasındaymış gibi görünse de, aslında kuzey yakasındadır. Buna ek olarak, Dublin'in, [[Tallaght]], [[Dolphin's Barn]], [[Crumlin, Dublin|Crumlin]], [[Inchicore]], [[Ringsend]], [[Irishtown, Dublin|Irishtown]], [[Clondalkin]] ve [[Ballyfermot]] gibi, bazı işçi sınıfı mahalleleri nehrin güneyindeyken [[Castleknock]], [[Clontarf, Dublin|Clontarf]], [[Glasnevin]], [[Howth]], [[Malahide]], [[Portmarnock]] ve [[Sutton, Dublin|Sutton]] gibi zengin semtleri kuzeyinde bulunmaktadır. Kuzeyde bulunan [[Smithfield, Dublin|Smithfield]], [[Uluslararası Finans Servisi Merkezi]] ve [[Spencer limanı]] da varlıklı bağlantılarıyla bilinir.

Son birkaç yıldır kuzey-güney ayrımının oldukça yumuşadığı söylenebilir. Bunun öncelikli nedeni olarak [[İrlanda]]'daki ekonomik şartların iyileşmesi ve '''Kelt Kaplanı''' ekonomik hareketinin çıkışı kabul edilebilir. Dublin de buna bağlı olarak Avrupa'nın en zengin kentlerinden biri haline geldi.

Dublin'deki ekonomik bölünme kuzey-güneye ek olarak doğu-batı şeklinde de görülmektedir. Doğu genellikle batıdan daha zengindir. Doğudaki kıyı semtleriyle ki buna kuzeydekiler de dahildir, batıdaki yeni yapılanan semtler arasında belirgin sosyal farklılıklar bulunmaktadır.

2006 yılında ''[[The Economist]]'' dergisi ''Haber Alma'' bölümü Dublin'i Dünya'nın en pahalı 16. şehri ilan etmiştir. Ayrıca, [[Mercer (kurum)|Mercer]] firması Dünya genelindeki hayat standartları kalitesi anketinde, kenti 24. en yüksek yaşam kalitesine sahip şehir ilan etmiştir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.mercerhr.com/pressrelease/details.jhtml/dynamic/idContent/1173105 |başlık=Economist Dublin’i 16. en pahalı kent ilan etti. |erişimtarihi=12 Mart 2007 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20070406183732/http://www.mercerhr.com/pressrelease/details.jhtml/dynamic/idContent/1173105 |arşivtarihi=6 Nisan 2007 |ölüurl=evet }}</ref>

=== Spor ===

İrlanda'nın hemen hemen her spor kulübünün merkezi Dublin'de bulunmaktadır. 82.500 kişilik kapasitesiyle, [[Drumcondra]] yakınlarındaki, [[Croke Parkı]] '''Gal Atletik Birliği''''nin (''Gaelic Athletic Association'') merkezidir ve yaz aylarında, [[Aziz Patrick günü]]nde ve ''Uluslararası Futbol Günleri''nde dönüşümlü olarak [[Gal futbolu]] ile [[Hurling]] oyunlarına ev sahipliği yapar. ''Dublin Gal Futbolu'' takımı lig maçlarını [[Parnell Parkı]]'nda oynar.

[[Lansdowne, Dublin]] ise 48.000 kişilik kapasitesiyle İrlanda Futbol ve Rugby Birliği'nin stadyumudur. [[İrlanda millî futbol takımı]]'nın kendi sahasındaki maçları burada oynanmaktadır. 2006 yılında yıkılması ve yerine 50.000 kişilik kapasitesi olan yeni bir stadyum yapılması planlanmaktadır.
2007 yılında '''Gal Atletik Birliği''' tarafından verilen izin neticesinde Croke Park'ta ilk Rugby ([[İrlanda]] - [[İngiltere]]) ve Futbol ([[İrlanda]] - [[Slovakya]]) maçları yapılmıştır.

[[Phibsboro]]’daki [[Dalymount Parkı]], İrlanda [[futbol]]unun geleneksel merkezidir ama günümüzde sadece yerel kulüplerden Bohemian FK maçları için kullanılmaktadır. Rivals Shelbourne FK, [[Drumcondra]]’daki [[Tolka Parkı]]’nda oynamaktadır. St Patrick's Athletic ise maçlarına şehrin güneybatı ucundaki [[Inchicore]]’daki [[Richmond Parkı]]’nda çıkmaktadır. İrlanda’nın en başarılı kulübü, [[Shamrock Rovers]], aslında [[Milltown]]’dan gelmektedir ama son yirmi yıldır kendine yeni bir ev aramaktadır. 2006 yılında [[Tallaght]]’ta yeni stadyumlarının tamamlanmasını beklemektedir. Bunların dışındaki diğer büyük futbol kulüpleri [[Belfield]]’daki, Dublin Koleji Futbol Kulübü ve daha önceden ''Home Farm'' olarak bilinen ama artık varolmayan ''Dublin Şehri Futbol Kulübü''’dür.

[[Blanchardstown]]’daki '''Ulusal Su Sporları Merkezi,''' İrlanda’da açılan ilk ''Spor Kampüsü''’dür. Dublin ve civarında birkaç yarış pisti de bulunmaktadır. Shelbourne Parkı’nda [[Greyhound]] tazı yarışları ve Leopardstown’ta [[At yarışı|at yarışları]] yapılmaktadır. Dünyaca ünlü ''Dublin At Gösterileri'', '''Kraliyet Dublin Derneği''' tarafından, [[Ballsbridge]]’de düzenlenmektedir ve 1982 yılında, ''Gösteri Amaçlı Atlamalar Dünya Şampiyonası''’na ev sahipliği yapmıştır.

Bunlara ek olarak ayrıca [[basketbol]], [[Gal Hentbolü]], [[Çim hokeyi]] ve [[atletizm]] de yaygındır. [[Santry]]’deki, [[Morton Stadyumu]]’nda, 2003 yılı '''Engelli Olimpiyatları''' düzenlenmiştir.

[[Dublin Maratonu]] 1980 yılından beri düzenli olarak koşulmaktadır.

=== Eğlence ===
[[Dosya:TempleBar.JPG|sağ|küçükresim|Temple Bar]]
Dublin’de hareketli bir gece hayatı vardır. [[Liffey nehri]]nin güneyinde bulunan ve İrlanda dışında da tanınan [[Temple Bar]], gece hayatının en hareketli yerlerinden biridir. Özellikle kadın ve erkeklere yönelik ‘''bekarlığa veda partileri'' ile tanınır ve turistler tarafından ziyaret edilen öncelikli yerlerdendir. Ama bu nedenlerden dolayı Dublin'in yerli halkı tarafından çok tercih edilmemektedir. Temple Bar aslında Dublin'in kültürel bölgesinin yeniden yapılandırılmasıyla ön plana çıkmıştır. Günümüzde sokak performansları, davulcuları, ufak ve iç içe müzik mekanlarıyla bu ruhunu az da olsa korumaktadır. ''Stephen's Green'' etrafındaki bölge, özellikle Harcourt, Camden, Wexford ve Leeson caddeleri, en popüler gece kulüplerinden bazılarına ve İrlanda'ya özgü barlara ev sahipliği yapmaktadır.

Şehir merkezinde birkaç tane tiyatro bulunmaktadır. Bunlardan en büyükleri [[Abbey Tiyatrosu]], [[Gate Tiyatrosu]], [[Olympia Tiyatrosu]] ve [[Gaiety Tiyatrosu]]'dur. Bu tiyatrolarda oyunlara ek olarak, akşamları ayrıca canlı müzik, dans ve filmlere de yer verilmektedir. En büyük tiyatro, [[Glasnevin]]'de bulunan, Dublin Şehir Üniversitesi'nin [[The Helix]]'teki, ''Mahony salonu''dur.

Şehir merkezinde iki büyük sinema bulunur: Liffey'nin kuzeyindeki, [[Savoy sineması]] ve [[Cineworld]]. Yine Temple Bar'da bulunan [[İrlanda Film Enstitüsü]]'nde ve d'Olier caddesindeki Screen sinemasında alternatif ve özel ilgi alanlarına yönelik filmler gösterilmektedir. Şehrin diğer semtlerinde de birçok sinema salonu bulunmaktadır.

== İklimi ==
[[Dosya:ClimateDublinIreland.PNG|sol|küçükresim|upright=0.91|Dublin'de ortalama sıcaklık (kırmızı) ve yağış (mavi)]]
Dublin denize konumundan dolayı ılıman bir iklime sahiptir. Kışları yumuşak, yazları serin geçer ve aşırı soğuk ya da sıcak yaşamaz. Genelde düşünülenin aksine Dublin, batı İrlanda gibi, yoğun yağış almamaktadır. Batı İrlanda'nın yağış oranı genelde başkentin iki katıdır. [[Londra]] ile karşılaştırıldığında ortalamada Dublin'de daha az yağışlı gün görülür. Ocak ayındaki ortalama en yüksek sıcaklığı 8&nbsp;°C (46&nbsp;°F), Temmuz ayında ise 20&nbsp;°C (68&nbsp;°F)'dir.<ref name="met30year">{{Web kaynağı | url = http://www.met.ie/climate/dublinairport.asp | başlık = 30 Year Averages | erişimtarihi = 30 Eylül 2009 | yayımcı = Met Éireann | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150910051034/http://www.met.ie/climate/dublinairport.asp | arşivtarihi = 10 Eylül 2015 | ölüurl = evet }}</ref> Ortalama en güneşli ayları, günde altı saate kadar uzanan, Mayıs ve Haziran'dır ama günler yine de daha uzun geçer. Ortalamada en yağışlı ayları ise, 74mm (2.9 [[inç]]) ile, Aralık ve Ağustos'tur. En kuru ay, 45&nbsp;mm (1.7 inç) ile, Nisan'dır. Yıllık toplam ortalama yağış oranı (bütün yağış türleri dahil) 762&nbsp;mm (29.5 inç)’tir<ref name="met30year"/> ve [[Sidney]], [[New York]] ve [[Dallas]]’tan bile daha azdır. Dublin, yüksek enlemi nedeniyle, uzun yaz günlerine (yaklaşık 19 saat gün ışığı) ve kısa kış günlerine (dokuz saate kadar düşebilmektedir) sahiptir. İrlanda’nın geri kalanında da olduğu gibi, [[hortum]], [[kasırga]], [[deprem]] ve [[tsunami]] benzeri, [[doğal afet]]ler açısından oldukça korunaklıdır.

[[Atlantik]] fırtına sistemlerinden gelen güçlü rüzgarlar, İrlanda’nın diğer bölgelerindeki kadar olmasa da, Dublin’i etkileyebilmektedir. Şiddetli rüzgarlara daha çok kış ortası rastlanmaktadır ama özellikle, Ekim ve Şubat ayları dahil olmak üzere, her an oluşabilirler. Son dönemlerin en kuvvetli fırtınası 24 Aralık 1997’de, '''Casement Aerodrome'''’da, 151 km/s (94 mil/s) olarak kaydedilmiştir.

Dublin’i çevredeki bölgelerden birkaç derece daha sıcak yapan bir ''mikroiklimi'' vardır. Ayrıca şehrin merkeziyle eteklerinde ufak bir ısı farkı da bulunmaktadır. Şehrin merkezi daha yoğun yapılanmış olduğu için biraz daha sıcaktır. Yine şehrin merkezi<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.bbc.co.uk/weather/5day.shtml?world=0031 |başlık=Dublin’de hava |erişimtarihi=10 Mart 2007 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20001031103119/http://www.bbc.co.uk/weather/5day.shtml?world=0031 |arşivtarihi=31 Ekim 2000 |ölüurl=hayır }}</ref> ile 12 kilometre kuzeyindeki havaalanı<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.bbc.co.uk/weather/5day.shtml?world=4238 |başlık=Dublin Havaalanlarında hava |erişimtarihi=10 Mart 2007 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20041117221648/http://www.bbc.co.uk/weather/5day.shtml?world=4238 |arşivtarihi=17 Kasım 2004 |ölüurl=hayır }}</ref> arasında da ısı farkı bulunmaktadır.

Ilıman bir iklime sahip olan şehrin kayda geçen en düşük sıcaklığı -12&nbsp;°C (10.4&nbsp;°F), en yüksek sıcaklığı ise 31&nbsp;°C (88&nbsp;°F)’dir. Kışın sık görülen yağış şekli [[yağmur]]dur. Kasım ve Nisan ayları arasında [[kar]] yağışı da görülse de karın yerde kalma süresi çok kısadır (ortalama, sadece 4-5 gün kadar). [[Dolu]] kardan daha sık görülmektedir ve özellikle kış ve bahar aylarında rastlanır. Genelde yaz aylarına denk gelen [[gök gürültüsü]] ve [[yıldırım]] da oldukça nadir görülür. Tipik olarak en soğuk aylar Aralık, Ocak ve Şubat’tır, ama son yıllarda yaz sıcaklıkları ortalamanın üstünde bir çizgi seyretmektedir, '''ör.''' Temmuz 2006’da 31&nbsp;°C (88&nbsp;°F) olan sıcaklık, en yüksek ortalamanın 11&nbsp;°C üstündedir.

{| class="wikitable"
! style="background: #99CCCC; color: #000080" height="17" | Ay!<ref>Hava ve iklim bilgisi: [http://www.bbc.co.uk/weather/world/city_guides/city.shtml?tt=TT003910 BBC Meteoroloji] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20031207055020/http://www.bbc.co.uk/weather/world/city_guides/city.shtml?tt=TT003910 |tarih=7 Aralık 2003 }}.</ref> style="background: #99CCCC; color:#000080;"| Ocak
! style="background: #99CCCC; color:#000080;"| Şubat
! style="background: #99CCCC; color:#000080;"| Mart
! style="background: #99CCCC; color:#000080;"| Nisan
! style="background: #99CCCC; color:#000080;"| Mayıs
! style="background: #99CCCC; color:#000080;"| Haziran
! style="background: #99CCCC; color:#000080;"| Temmuz
! style="background: #99CCCC; color:#000080;"| Ağustos
! style="background: #99CCCC; color:#000080;"| Eylül
! style="background: #99CCCC; color:#000080;"| Ekim
! style="background: #99CCCC; color:#000080;"| Kasım
! style="background: #99CCCC; color:#000080;"| Aralık
! style="background: #99CCCC; color:#000080;"| 2005-2006 yılları
|-
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Ortalama yüksek
| style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 8<sup>°</sup>C<br /> (46<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 8<sup>°</sup>C<br /> (46<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 10<sup>°</sup>C<br /> (50<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFFF99; color:#000000;" | 13<sup>°</sup>C<br /> (55<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFFF99; color:#000000;" | 15<sup>°</sup>C<br /> (59<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFCC66; color:#000000;" | 18<sup>°</sup>C<br /> (64<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFA500; color:#000000;" | 20<sup>°</sup>C<br /> (68<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFA500; color:#000000;" | 19<sup>°</sup>C<br /> (66<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFCC66; color:#000000;" | 17<sup>°</sup>C<br /> (63<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFFF99; color:#000000;" | 14<sup>°</sup>C<br /> (57<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 10<sup>°</sup>C<br /> (50<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFFFCC; color:#000000;" | 8<sup>°</sup>C<br /> (46<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFFF99; color:#000000;" | '''13<sup>°</sup>C<br /> (55<sup>°</sup>F)'''
|-
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" height="16;" | Ortalama alçak
| style="background: #FFFFFF; color: black;" | 1<sup>°</sup>C<br /> (34<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFFFFF; color: black;" | 2<sup>°</sup>C<br /> (36<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFFFFF; color: black;" | 3<sup>°</sup>C<br /> (37<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFFFFF; color: black;" | 4<sup>°</sup>C<br /> (39<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFFFCC; color: black;" | 6<sup>°</sup>C<br /> (43<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFFFCC; color: black;" | 9<sup>°</sup>C<br /> (48<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFFF99; color: black;" | 11<sup>°</sup>C<br /> (52<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFFF99; color: black;" | 11<sup>°</sup>C<br /> (52<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFFFCC; color: black;" | 9<sup>°</sup>C<br /> (48<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFFFCC; color: black;" | 6<sup>°</sup>C<br /> (43<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFFFFF; color: black;" | 4<sup>°</sup>C<br /> (39<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFFFFF; color: black;" | 3<sup>°</sup>C<br /> (37<sup>°</sup>F)
| style="background: #FFFFCC; color: black;" | '''6<sup>°</sup>C<br /> (43<sup>°</sup>F)'''
|-
! style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Toplam yağış
| style="background: #67CEEB;" | 67<small> mm</small> (2.6<small>"</small>)
| style="background: #80FFC0;" | 55<small> mm</small> (2.1<small>"</small>)
| style="background: #80FFC0;" | 51<small> mm</small> (2<small>"</small>)
| style="background: #C0FFC0;" | 45<small> mm</small> (1.7<small>"</small>)
| style="background: #67CEEB;" | 60<small> mm</small> (2.3<small>"</small>)
| style="background: #80FFC0;" | 57<small> mm</small> (2.2<small>"</small>)
| style="background: #6695ED;" | 70<small> mm</small> (2.7<small>"</small>)
| style="background: #6695ED;" | 74<small> mm</small> (2.9<small>"</small>)
| style="background: #6695ED;" | 72<small> mm</small> (2.8<small>"</small>)
| style="background: #6695ED;" | 70<small> mm</small> (2.7<small>"</small>)
| style="background: #67CEEB;" | 67<small> mm</small> (2.6<small>"</small>)
| style="background: #6695ED;" | 74<small> mm</small> (2.9<small>"</small>)
| style="background: #FFFFFF;" | '''762<small> mm</small> (29.5<small>"</small>)'''
|}

== Suç Oranı ==
Son yıllardaki uyuşturucu madde ve çete bağlantılı cinayetlere rağmen Dublin, diğer birçok [[Avrupa]] başkentinden daha güvenlidir. Fakat, birçok [[sosyolog|sosyoloğa]] göre bunun nedeni Dublinli yerli halkın genelde yerel suçlardan güvenlik güçlerine bahsetmemeleridir. Sonuç olarak asıl suç oranı kayıtlarda geçenlerden daha yüksektir. '''An Garda Síochána'''’nın (İrlanda Polisi-Gardai olarak da bilinir), 2001-2005 yılları resmi kayıtlarına göre, [[metropol]]’daki toplam suç oranı ülkenin en yükseğidir.<ref>[http://www.garda.ie/Controller.aspx?Page=90 Garda Annual Reports] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110809234125/http://www.garda.ie/controller.aspx?page=90 |tarih=9 Ağustos 2011 }} 15 Şubat 2009'da erişilmiştir</ref> Şehrin iç kısımlarından bazılarında toplam suç oranı İrlanda’daki diğer kentlere göre üç-dört kat daha fazladır. 1980 ve 90’larda, şehrin içinde ve eteklerinde yaşayan işçi sınıfı bölgelerinde ciddi bir [[eroin]] problemi yaşanmıştır. Bunu takiben oldukça yoğun uyuşturucu madde karşıtı çalışmalar düzenlenmiştir.

== Hükümet ==
=== Kent ===
[[Dosya:Dublin City Hall 2018a.jpg|sol|upright=1.14|küçükresim|Dublin belediye binası<br />Önceki adı; Royal Exchange, yani Kraliyet Ticaret Merkezi]]
Kent, Dublin Şehir Konseyi (eski adıyla ''Dublin Meclisi'') tarafından idare edilmektedir ve başkanlığını ''Dublin Belediye Başkanı'' (Lord) yapmaktadır. Belediye başkanı yıllık olarak seçilir ve sorumluluk süresi boyunca ''Dublin Köşkü''’nde yaşar. Dublin Şehir Konseyi iki ana binada konuşlanmıştır. Konsey toplantıları, Dublin belediye binasındaki merkezde gerçekleşir. Eskiden ‘'''Royal Exchange''',’ yani ''Kraliyet Ticaret Merkezi'', olan bu bina 1850’lerde şehir idaresi tarafından hükûmet için devralınmıştır. İdarenin yönetim seviyesindeki memurların çoğu, [[Wood rıhtımı]]’ndaki, çok tartışılan “Belediye Ofisleri”nde çalışmaktadır.

Şehir Konseyi tek [[parlamento]]dan oluşur ve beş yılda bir, Yerel Seçim Bölgelerinden seçilen 52 üyesi bulunmaktadır. En çok koltuğa sahip parti kimin hangi komitede oturacağına, hangi politikaların uygulanacağına ve kimin Belediye Başkanı olacağına karar verir. Belediye Başkanının liderliğinde, konsey yerleşim yerlerine, trafik yönetimine, planlamaya, atık ve arıtmaya vs. ne kadar para harcanacağına dair bir bütçe hazırlar. Dublin Şehir Yöneticisi ise Şehir Konseyinin aldığı kararları uygulamakla sorumludur.

=== Ulusal ===
[[Dosya:LeinsterHouseDublin2010.JPG|küçükresim|upright=1.18|Leinster Sarayı<br />18. yüzyıl dükalık sarayı günümüzde meclis binası olarak kullanılmaktadır.]]
İrlanda Cumhuriyeti’nin ulusal meclisi, '''Oireachtas,''' Cumhurbaşkanlığı ve iki kabineden oluşur, '''Dáil Éireann''' (Milletvekilleri Meclisi) ve '''Seanad Éireann''' ([[Senato]]). Üçü de Dublin’de bulunmaktadır. İrlanda Cumhurbaşkanı, İrlanda Bağımsız Eyaleti Genel Valisi’nin eski evi olan ve şehrin en büyük parkı, [[Phoenix Parkı]]’nda bulunan '''Áras an Uachtaráin'''’da yaşar. Oireachtas’ın iki kabinesi de, güney yakasındaki önceden dükalık sarayı olan [[Leinster Sarayı]]’nda toplanır. İrlanda Bağımsız Eyaleti’nin kurulmasından bu yana, 6 Aralık 1922, bu saray İrlanda parlamentolarının evi olmuştur.

İrlanda hükûmeti, “'''Hükûmet Binaları'''” adlı yapıda konuşlanmıştır. Bu yapı daha once, [[Buckingham Sarayı]]’nın [[Edward devri]] cephesini yapan mimar, Sör [[Aston Webb]] tarafından Kraliyet Bilim Koleji olarak tasarlanarak inşa edilmiştir. 1921 yılında ''Güney İrlanda Halk Meclisi'' burada toplanmıştır. Leinster Sarayı’na yakınlığından dolayı, İrlanda Bağımsız Eyaleti hükûmeti bu binayı, geçici olarak bakanlıklara vermek üzere devralmıştır. Hem bu bina hem de Leinster Sarayı önceden geçici olarak düşünüldülerse de zamanla kalıcı olmuşlardır.

İrlanda Krallığı’nın eski parlamento binası College Green’de bulunmaktadır.

== Ekonomi ve Altyapı ==

=== İletişim ve Medya ===
Dublin İrlanda’nın hem iletişim hem de medya merkezidir. Birçok gazete, radyo istasyonu, televizyon kanalı ve telefon şirketinin merkezleri burada bulunmaktadır. “'''Radio Teilifís Éireann'''” (RTÉ) İrlanda'nın ulusal resmi yayın organıdır ve ana ofisleri Donnybrook’ta bulunmaktadır. “''Fair City''” kanalın başkentin kurgusal bir mahallesinde (''Carraigstown'') geçen bir dizisidir. '''TV3''', ''Kanal 6'', '''Kent Kanalı''' ve ''Setanta Spor'''da Dublin'de bulunmaktadır. Posta servislerinin (''An Post'') ana altyapısı ve ofisleri ile eski devlet telefon şirketi (''Eircom''), Meteor cep telefonu servisi, Vodafone İrlanda ve O2 İrlanda da Dublin'dedir. Başkent ayrıca '''The Irish Times''' ve '''Irish Independent''' gibi önemli gazetelere de ev sahipliği yapmaktadır.
=== Ulaşım ===
[[Dosya:Train In Connolly Station - Dublin - panoramio.jpg|upright=1.14|sağ|küçükresim|Dublin yerel trenleri toplu taşımanın önemli bir parçasıdır.]]
Dublin, İrlanda ulaşım ağının merkezindedir. [[Dublin limanı]] ülkenin en önemli deniz limanıdır. [[Dublin havaalanı]], 2006'daki 21 milyon yolcu kaydıyla adanın en yoğun havaalanıdır. Ayrıca İrlanda'nın diğer havaalanlarına, [[Avrupa]]’ya [[Kuzey Amerika]]’ya ve [[Orta Doğu]]’ya uçuşlarıyla Avrupa’nın da 14. en yoğun havaalanıdır. Merkez tren istasyonu, güney ve kuzeyi birbirine bağlayan, ''Heuston'' istasyonudur ([[Ballina, County Mayo|Ballina]], [[Westport, County Mayo|Westport]], [[Galway]], [[Ennis]], [[Limerick]], [[Tralee]], [[Cork (city)|Cork]] ve [[Waterford]] hatları). ''Connolly istasyonu'' [[Sligo]], [[Wexford]] ve [[Belfast]]’a servis yapmaktadır. Bu iki istasyon son dönemde birbirine, '''Luas''' adı verilen, tramvay ile bağlanmıştır. Dublin’in otogarı '''Busarus''' da, oldukça yoğundur. Otobüsle adanın her yerine sık otobüs seferleri bulunmaktadır.

==== Karayolları ====
Dublin ülkenin karayolları ağının merkezidir. '''M50''' otoyolu (İrlanda’nın en yoğun yolu), bir çeşit çevre yoludur. Şehrin güneyine, batısına ve kuzeyine uzanarak başkentten diğer bölgelere ulaşan en önemli ulusal ana yolları birbirine bağlar. ''Lucan köyü'' yakınında, [[Liffey nehri]]nin üzerinde yükselen iki köprüden oluşan ''Batı-Bağlantısı''’nda ücret uygulanmaktadır (€1.90). M50’nin yapılması neredeyse 20 yıl sürmüştür ve son kısmı Haziran 2005’te açılmıştır. '''Carrickmines Kalesi''' yakınlarındaki [[Orta Çağ]] harabelerinin yıkılmasıyla ilgili bir davadan dolayı yolun son kısmının tamamlanması gecikmiştir. M50’de şu anda birbirinin aksi yönde giden iki şerit bulunmaktadır ama N4 ve N7 kavşaklarında şeritleri üçe çıkarmak için çalışmalar yapılmaktadır. Ulusal Karayolları Otoritesi ayrıca üçlü kavşaklar inşa ederek otoyolun en yoğun noktalarının kapasitesini arttırmayı amaçlamaktadır. Bu konuda çalışmalar başlamıştır.

Çevre yolunu tamamlamak için “'''Doğu Geçidi'''” teklif edildi. Bu projenin ilk yarısı '''Dublin Liman Tüneli''', yakın zamanda tamamlandı ve 20 Aralık 2006’da açıldı. Özellikle ağır taşıtlara yönelik hizmet veren bu tünel hafif araçlara ücretlidir. Şubat 2007’den beri, 5 dingilli araçların, bütün hafta boyunca, 7.00 - 19.00 saatleri arasında, şehir merkezi kordonundan geçmeleri yasaklandı. Sadece gerekli dağıtımlar için özel izni olanlar bu yolları kullanabilmektedirler.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.hgv.ie/ |başlık=Dublin Şehir Konseyi HGV internet sitesi |erişimtarihi=19 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200918205052/https://www.hgv.ie/ |arşivtarihi=18 Eylül 2020 |ölüurl=evet }}</ref>

''Liman Tüneli'', önceleri ağır araç trafiğine hizmet vermek için iki şeritli olarak tasarlanmış olsa da, daha sonra otoyol standartlarında iki ayrı tünel olarak yapılmış ve genel trafiğe açılmıştır. Ağır araçlardan ücret alınmamaktadır. Tüneller ilk düşünülenden 1 kilometre daha uzun ve civardaki yerleşim yerlerini en az rahatsız edecek şekilde daha derine yapılmış ve gerekli düzenlemelerle bu değişiklikler desteklenmiştir.

Başkent, Dublin Şehir Konseyi tarafından “dış” ve “iç” yörünge şeklinde adlandırılan yollarla çevrelenmiştir. “'''İç yörünge'''” yaklaşık olarak, şehrin [[George devri]]ne ait kısmı olarak bilinen bölgenin kalbi, [[St. Stephen's Green]]’den Mountjoy meydanına ve King's Inns’den [[St. Patrick's Katedrali, Dublin|St Patrick's Katedrali]]’ne uzanmaktadır. “'''Dış yörünge''',” Dublin’in iki kanalı (''İrlanda’nın Büyük Kanalı'' ve ''İrlanda Kraliyet Kanalı'') ile kuzey ve güney çember yollarının oluşturduğu doğal daireden geçmektedir.

==== Toplu Taşıma ====
[[Dosya:DUBLIN AREA RAPID TRANSIT.PNG|upright=0.68|sol|küçükresim|Dublin bölgesi hızlı ulaşım haritası]]
2002 yılında Dublin ve civarında oturan ve çalışanların yaklaşık % 46’sı işe yürüyerek, bisikletle ya toplu taşımayla gidiyordu.[https://web.archive.org/web/20070206010949/http://www.dto.ie/web2006/model_area.htm][https://web.archive.org/web/20070206224018/http://www.dto.ie/web2006/images/mode_large.jpg] Toplu taşıma sistemi yüzlerce otobüs hattından, beş yerel tren hattından ve iki tramvay hattından oluşmaktadır. Hükümetin '''Ulaşım 21''' adı altında planladığı teşebbüs yüksek kapasiteli iki metro hattı kurmak, batıya giden elektrikli taşımacılığı genişletmek ve oldukça başarılı olan '''Luas''' tramvay sistemini geliştirmek için yapılanmıştır. Toplu taşıma sistemine ''Dublin Ulaşım Ofisi'' bakmaktadır.

===== Otobüs =====
Dublin’in toplu taşıma sisteminin büyük bir kısmı, '''Bus Átha Cliath''' tarafından işletilen, yaklaşık 200 adet gündüz ve pazartesiden cumartesiye işleyen 24 gece otobüs hattından oluşmaktadır. Gündüz hatlarının 40, 40A, 40B, 40C, 40D numara ve harfli kodlamaları vardır. Gece hatları için numaranın yanına “N” harfi konmaktadır. Bazı turist otobüsleri dışında, Dublin otobüs servisleri bir kişi tarafından işletilir. Gündüz tarifeleri seyahat edilen durak sayısına göre belirlenir. Ücretler bozuk para ile ödenir ve sadece tam para geçerlidir. Fazla para veren yolcuya “para üstü biletleri” verilir. Daha sonra bu biletler [[O’Connell caddesi]]ndeki Dublin Otobüs İşletme ofisinde nakit paraya çevrilebilir. Otobüslerden ve acentelerden farklı paso ve bilet çeşitleri satın alınabilir. Bu biletler otobüse binilince kapının sağındaki makinelerde okutulur. Gece otobüsler seyahat edilen durak sayısına bağlı olmaksızın tek ücret alırlar. Ayrıca bazı ufak otobüs şirketleri de şehre hizmet vermektedir.

===== Yerel Raylı Sistem/DART =====
Dublin yerel raylı sistem Dublin ve civarına hizmet veren beş hattan oluşmaktadır. Bu trenlerden bazıları [[Drogheda]] kasabasına kadar da gitmektedir. Hatlardan biri [[Dublin körfezi]] boyunca gider ve Dublin Bölgesi Hızlı Transit (''Dublin Area Rapid Transit''), '''DART''', olarak bilinir. Ülkenin elektrikle çalışan tek demiryollarıdır. Her gün 80.000'in üstünde yolcu DART ile seyahat etmektedir.

DART'ı genişletme planları yapılmaktadır. Şehir merkezinin altından geçen bir tüneli içeren Dublin ara-bağlantı raylı projesi, şehir merkezinden geçen kuzeye ve güneye giden, kuzeybatı ve güneybatı olarak iki ayrı DART hattı yaratacaktır.
[[Dosya:Luas Citadis 301 (Dublin tram), September 2006.jpg|Luas Tramvayı|upright=1.14|sağ|küçükresim]]

===== Tramvay =====
2004 yılında iki hatlı bir [[tramvay]] ağı olan '''Luas''' açıldı ve hizmet verdiği alanlarda sıklıkla kullanılır hale geldi. İki hat arasındaki bağlantı yetersiz olsa da Luas hatlarını geliştirmek üzere, yedi projeli bir plan hazırlandı. Luas'ı günde ortalama 80.000 kişinin kullandığı tahmin ediliyor.

2006'da ''Demiryolları Servis Ofisi'', Luas'ın yapılmasından sadece bir yıl sonra, beklenenden çok daha önce hedeflenen gelire ulaştığını ilan etti. Luas, ülkede hükûmet destekli işleyen tek toplu taşıma sistemidir. Bu açıdan [[Avrupa]]'da da az bulunan örneklerden biridir.

===== Gelecekte =====
İrlanda hükûmeti, önümüzdeki 10 yıl içerisinde yaklaşık €34.4 milyara mal olacak olan '''Ulaşım 21''' projesini başlattı. Bu miktarın büyük çoğunluğu Dublin Liman Tüneline, yedi Luas projesine, iki Dublin [[metro]] hattına, DART uzantılarına ve bütün servisleri [[St Stephen's Green]]'de bir araya getirecek bir yeraltı istasyonuna harcanacaktır. Bir diğer proje de Connolly ve Heuston istasyonlarını St Stephen's Green'de birleştirecek bir ara-bağlantılı raylı tünel sistemidir.
[https://web.archive.org/web/20070312123808/http://www.transport21.ie/MAPS/TRANSPORT_21_MAPS/Greater_Dublin_Area_Rail_Network.html Bu haritada] Dublin ve çevresindeki raylı sistem ağının 2015'te gelmesi beklenen nokta gösterilmektedir. Ulaşım 21 tamamlandığında Dublin bölgesindeki bütün toplu taşıma sistemlerinde toplam olarak, yılda yaklaşık 365 milyon, günde de ortalama 1 milyon yolcunun seyahat etmesi beklenmektedir.

=== Endüstri ve Ekonomi ===
Dublin'deki en ünlü endüstri herhalde [[bira]]cılıktır. [[Guinness]], 1759 yılından beri Dublin'de, ''St. James's Gate'' semtinde üretilmektedir.

'''Kelt Kaplanı''' hareketi yıllarında, yani 90'ların ortalarından sonlarına kadar, birçok ilaç ve bilgi teknolojisi şirketi Dublin ve etrafında ofisler açtı. [[Microsoft]]'un [[Avrupa]] ve [[Orta Doğu]] merkezi, şehrin güneyindeki, '''Sandyford Endüstri Bölgesi'''ndedir. Buna ek olarak [[Google]] ve [[Amazon]]’un da şehirde şubeleri bulunmaktadır. [[Intel]] ve [[Hewlett-Packard]]’ın Dublin’in batısında kalan [[Kildare]] ilçesindeki bir mahallede (Leixlip) üretim atölyesi vardır. [[Google]], [[Yahoo!]] ve [[PayPal]]’ın (ve daha birçok şirketin) Avrupa merkezleri Dublin’de konuşlanmıştır. Kent, çok miktardaki yüksek teknoloji endüstri bölgeleri, iş ve [[finans]] merkezleriyle uluslararası platformda Avrupa’nın [[Silikon Vadisi]] olarak tanınmaktadır.
[[Dosya:Guinness Brauerei in Dublin, Irland (22138993785).jpg|upright=1.14|küçükresim|sol|Guinness fabrikası]]
Dublin İrlanda ekonomisinin merkezidir. 2004 yılında Dublin ve çevresi ülkenin toplam gelirine €69.6 milyar katkıda bulunmuştur. Bu ekonominin yaklaşık %45’ini oluşturmaktadır. Bankacılık, finans ve ticaret şehrin ekonomisinin önemli bir bölümünü oluşturur. ''Uluslararası Finans Servisi Merkezi (IFSC)'' tek başına yılda €1 trilyonun üzerinde gelir getirmektedir. Ayrıca birçok uluslararası firmanın Dublin’de merkezi bulunmaktadır ([[Citibank]] ve [[Commerzbank]] gibi). ''İrlanda Borsası (ISEQ)'', ''İnternet Tarafsız Kambiyo (INEX)'' ve ''İrlanda Yatırım Kambiyosu''’nun da (IEX) merkezi buradadır.

2005 yılında Dublin ve civarındaki bölgede çalışan sayısı yaklaşık 800.000 kişiydi. Bunlardan 600.000’i hizmet sektöründe ve 200.000’i sanayide çalışmaktaydı.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.dubchamber.ie/Uploads/Policy.pdf |başlık=Dublin istihdamı |erişimtarihi=13 Mart 2007 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130330062241/http://www.dubchamber.ie/Uploads/Policy.pdf |arşivtarihi=30 Mart 2013 |ölüurl=evet }}</ref>

Kelt Kaplanı patlaması inşaat sektöründe de hızlı bir yükselişe neden oldu. Şu anda, özellikle göçmenlerin yoğunlukta olduğu bu sektör, şehrin istihdamında önemli bir yere sahiptir. [https://web.archive.org/web/20071218192010/http://www.ddda.ie/ Dublin Rıhtımı] ve [https://web.archive.org/web/20070517101551/http://www.spencerdock.ie/ Spencer Rıhtımı] gibi büyük projelerle önemli bir yeniden yapılanma söz konusudur. "'Dublin'e yeni bir kalp'"<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.progressivedemocrats.ie/uploads/images/A_new_heart_for_Dublin.pdf |başlık="Dublin'e yeni bir kalp |erişimtarihi=13 Mart 2007 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20070605111817/http://www.progressivedemocrats.ie/uploads/images/A_new_heart_for_Dublin.pdf |arşivtarihi=5 Haziran 2007 |ölüurl=evet }}</ref> ve benzeri projelerle, şehrin merkezinde bakımsız duran endüstriyel alanlar düzenlenmeye başlanmıştır. Dublin Şehir Konseyi yüksek binalar üzerindeki eski sınırlamalarını yumuşatmıştır. En yüksek bina olan '''Özgürlük Konağı''' sadece 59.4 [[metre|m]] uzunluktadır, ama şu anda yapımı devam etmekte olan, [http://www.skyscrapernews.com/news.php?ref=323 Heuston Gate] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070211231133/http://www.skyscrapernews.com/news.php?ref=323 |tarih=11 Şubat 2007 }} binası bittiğinde 117 [[metre|m]] uzunlukta (anteniyle 134 [[metre|m]]) olacaktır. 120 metrelik [http://www.skyscrapernews.com/buildings.php?id=1338 Britanya Rıhtım Kulesi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070211231057/http://www.skyscrapernews.com/buildings.php?id=1338 |tarih=11 Şubat 2007 }} ve yine 120 metrelik [https://web.archive.org/web/20070212234832/http://www.irish-architecture.com/news/2006/000266.html Gözlem kulesi] onaylanmıştır. Gözlem kulesinin yapımına başlanmıştır.

== Seyahat Notları ==
Dublin'e seyahat için İrlanda vizesi gerekmektedir. Bir [[Avrupa Birliği]] ülkesi olduğu halde [[Schengen Antlaşması]]'na taraf değildir, bu nedenle alınmış bir Schengen vizesi ile İrlanda'ya seyahat edilememektedir. Visa Waiver programı dahilinde Birleşik Krallık vizesi ile İrlanda'ya giriş şartlarını [http://www.inis.gov.ie/en/INIS/visa-waiver-programme-oct2016.pdf/Files/visa-waiver-programme-oct2016.pdf buradan] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170202050600/http://www.inis.gov.ie/en/INIS/visa-waiver-programme-oct2016.pdf/Files/visa-waiver-programme-oct2016.pdf |tarih=2 Şubat 2017 }} bulabilirsiniz<ref><nowiki>http://www.inis.gov.ie/en/INIS/visa-waiver-programme-oct2016.pdf/Files/visa-waiver-programme-oct2016.pdf</nowiki></ref>

== Uluslararası ilişkiler ==

=== Kardeş kentler ===

Dublin'in 5 tane kardeş kenti vardır.<ref name="Dublin">{{Web kaynağı | url = http://www.dublincity.ie/Press/FactsAboutDublin/Pages/FactsAboutDublin.aspx | başlık = Dublin Şehir Konseyi: Dublin hakkındaki gerçekler | erişimtarihi = 14 Temmuz 2009 | yayımcı = [[copyright|©]] 2006-2009 Dublin Şehir Konseyi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140410225048/http://www.dublincity.ie/Press/FactsAboutDublin/Pages/FactsAboutDublin.aspx | arşivtarihi = 10 Nisan 2014 | ölüurl = evet }}</ref>

* {{Bayraksimge|Amerika Birleşik Devletleri
}} [[San Jose, Kaliforniya|'''San Jose''']], [[Amerika Birleşik Devletleri]] (1986)<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.sanjoseca.gov/index.aspx?nid=925|başlık=San Jose, CA - Official Website - Sister City Program|erişimtarihi=2 Şubat 2024|tarih=24 Mayıs 2017|çalışma=web.archive.org|arşivurl=https://web.archive.org/web/20180917074145/http://www.sanjoseca.gov/index.aspx?NID=925|arşivtarihi=17 Eylül 2018|ölüurl=evet}}</ref>
* {{Bayraksimge|İngiltere
}} '''[[Liverpool]]''', [[İngiltere]] (1997)<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.liverpool.gov.uk/Community_and_living/Twinning/index.asp|başlık=twinning {{!}} Liverpool City Council|erişimtarihi=2 Şubat 2024|tarih=6 Temmuz 2010|çalışma=web.archive.org|arşivurl=https://web.archive.org/web/20100706031557/http://www.liverpool.gov.uk/Community_and_living/Twinning/index.asp|arşivtarihi=6 Temmuz 2010|ölüurl=evet}}</ref>
* {{Bayraksimge|İspanya
}} '''[[Barselona]]''', [[İspanya]] (1998)<ref>{{Web kaynağı|url=http://w42.bcn.cat/web/en/noticies-i-premsa/noticies/actives/Barcelona-City-Council-signs-cooperation-agreements-with-Dublin-Seoul-Buenos-Aires-and-Hong-Kong.jsp|başlık=Barcelona Creixement - Ajuntament de Barcelona|erişimtarihi=2 Şubat 2024|tarih=3 Eylül 2015|çalışma=web.archive.org|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150903221013/http://w42.bcn.cat/web/en/noticies-i-premsa/noticies/actives/Barcelona-City-Council-signs-cooperation-agreements-with-Dublin-Seoul-Buenos-Aires-and-Hong-Kong.jsp|arşivtarihi=3 Eylül 2015|ölüurl=evet}}</ref>
* {{Bayraksimge|Çin
}} '''[[Pekin]]''', [[Çin]] (2011)<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.dublincity.ie/dublin-signs-twinning-agreement-beijing|başlık=Dublin signs twinning agreement with Beijing {{!}} Dublin City Council|erişimtarihi=2 Şubat 2024|tarih=29 Eylül 2018|çalışma=web.archive.org|arşivurl=https://web.archive.org/web/20180929170412/http://www.dublincity.ie/dublin-signs-twinning-agreement-beijing|arşivtarihi=29 Eylül 2018|ölüurl=}}</ref>
* {{Bayraksimge|Filistin
}} '''[[Ramallah]]''', [[Filistin Devleti|Filistin]] (2023)<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.dublincity.ie/news/dublin-city-twinned-ramallah-palestine|başlık=Dublin City twinned with Ramallah, Palestine {{!}} Dublin City Council|erişimtarihi=2 Şubat 2024|tarih=12 Temmuz 2023|dil=İngilizce|çalışma=www.dublincity.ie|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231213170326/https://www.dublincity.ie/news/dublin-city-twinned-ramallah-palestine|arşivtarihi=13 Aralık 2023|ölüurl=hayır}}</ref>

== Ayrıca bakınız ==
* [[Spire of Dublin]]

== Kaynakça ==
{{kaynakça}}

== Dış bağlantılar ==
{{Commons|Dublin}}
* {{Vikigezgin-ufak|Dublin}}
* [http://www.wikimapia.org/country/Ireland/Dublin/ Dublin] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070222062903/http://wikimapia.org/country/Ireland/Dublin/ |tarih=22 Şubat 2007 }}: WikiMapia içinde.
* [http://www.visitdublin.com Dublin Turist Bürosu Resmi Sitesi]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20121023223007/http://www.visitdublin.com/ |tarih=23 Ekim 2012 }}
* [http://www.dublincity.ie Dublin Şehir Konseyi]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20191112055842/http://www.dublincity.ie/ |tarih=12 Kasım 2019 }}
* [http://www.dublin.ie Dublin toplum portali]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200913171740/https://dublin.ie/ |tarih=13 Eylül 2020 }}
* [https://web.archive.org/web/20040618040951/http://www.irish-architecture.com/buildings_ireland/dublin/ İrlanda mimarisi ve Dublin]

{{başlangıç kutusu}}
{{sıra kutusu| önce = [[Glasgow]] | başlık= Avrupa Kültür Başkenti | yıllar= 1991| sonra= [[Madrid]]}}
{{bitiş kutusu}}

{{İrlanda'nın kontlukları}}
{{Avrupa başkentleri}}
{{AB başkentleri}}
{{Avrupa Kültür Başkenti}}
{{Eurovision}}
{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Dublin| ]]