Dünya'daki büyük volkanik patlamaların zaman çizelgesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Önemli volkanik patlamalara ait tıklanabilir resim haritası. Haritada görünen her kabarcığın boyutu yanardağın patlaması ile doğru orantılıdır, rivayetlerde (efsanelerde) yer alan patlamaların zamanına göre renklendirilmiştir. Pembe çizgiler birleşen sınırları göstermektedir, mavi çizgiler ayrılan hatları ve sarı noktalar ise sıcak noktaları göstermektedir.

Bu makale Volkanik Patlama İndeksine (VEI) göre en az 6’ın üzerinde yer alan volkanik patlamalarına ya da Kuvaterner döneminde eşdeğer kükürt dioksit emisyonuna ait bir listedir. Bunlardan bazıları küresel iklimi soğutmuştur; bu etkinin ölçüsü yayılan kükürt dioksit miktarına bağlıdır. [1][2] Arka plandaki başlık olarak Volkanik Patlama İndeksine Bakış ve sülfür dioksit emisyonu/Volkanik kış ilişkisidir. Holosen döneminden önceki ölçütler daha azdır çünkü son patlamalarla öncekilere ait kanıtlar kısmen yok olduğundan veri durumu daha zayıftır. Bu nedenle Paleojen döneminden sonraki bilinen en büyük patlamalar listelenmiştir ve bunlar özellikle Yellowstone sıcaknoktası (aktif alanı), Santorini ve Taupo Volkanik Bölgesi'dir. Neojen döneminden önce yalnızca bazı patlamalar listelenmiştir.

Stromboli, Etna Dağı ve Kilause gibi aktif volkanlar bu listede görülmemektedir, ama kalderalar olarak genelleştirilen bazı volkan sonrası havzalar görülebilmektedir. Bazı tehlikeli volkanlar çoğu kez “nüfuslu alanlar”da görülmektedir, Santorini'de 6 defa, Yellowstone sıcak noktasında (gayzer) 21 defa olduğu gibi, Bismarc volkanik yayı, Yeni Britanya, Taupo Volkanik Bölgesi ve Yeni Zelanda'da da görülmektedir. Bu listeyi kulllanılabilir kılmak için, Holosen'deki patlamaların yer aldığı linke, Kamchatka’da Holosen Volkanları henüz eklenmemiştir, ama bunlar Peter L. Ward’ın tamamlayıcı tablosunda listelenmiştir.[3] Holosen dönemi günümüzden (BP),[4] 11.700 yıl önce başlamıştır. (10.000 yıl önce 14C years, radyo karbon yılı)[1]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2013.