Bağırsak iltihabı
İltihabi inflamatuvar, ya da bilinen adıyla bağırsak hastalığı (İBH) veya bağırsak iltihaplanması, bağırsaklarda bir grup enflamatuar koşulların oluştuğu hastalık. Crohn hastalığı ve ülseratif kolit ana iki türüdür. Ülseratif kolit kalın bağırsak ve rektumu etkilerken, Crohn hastalığı bağırsakların yanında ağız, sindirim borusu, mide ve anüsü de etkileyebilir.[1][2][3]
İnflamatuvar bağırsak hastalıkları özbağışıklık (otoimün) hastalıklarıdır ve vücudun bağışıklık sistemi bağırsaklara ve bazen sindirim sisteminin diğer öğelerine saldırır.[4]
Behçet hastalığı gibi bazı özbağışıklık hastalıkları zaman zaman sindirim sistemini etkilese de, her uzman tarafından İBH olarak sayılmazlar.
Crohn hastalığını ve ülseratif koliti kan testleri ve biomarkerler aracılığı ile ayırmanın yolu henüz bilinmiyor.[5] Etkiledikleri yerler tespit edilerek ve inflamatuvar değişikler incelenerek bu iki hastalık birbirinden ayrılır.[6]
İBH'ler, çevresel ve genetik faktörlerin etkileşimi sonucunda ortaya çıkan kompleks hastalıklardır.[1]
Diyet[değiştir | kaynağı değiştir]
Hayvan eti tabanlı yüksek protein alımı, İBH'ye kapılma riskini arttırır.[7] Bitkisel protein alımının 65.000 hasta ile 10 yıl süren bir araştırma sonucunda İBH'yi tetiklediği görülmemiştir.[8] Hayvan ve balıkların diyetlerinden dolayı, sülfürlü aminoasitler, hayvansal proteinlerde yüksek oranda bulunur ve hidrojen sülfür yığılımına sebep olduklarında İBH'yi tetiklerler.[8][9][10]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Baumgart DC, Carding SR (2007). "Inflammatory bowel disease: cause and immunobiology". The Lancet. 369 (9573). ss. 1627-40. doi:10.1016/S0140-6736(07)60750-8. PMID 17499605.
- ^ Baumgart DC, Sandborn WJ (May 2007).
- ^ Xavier RJ, Podolsky DK (2007). "Unravelling the pathogenesis of inflammatory bowel disease". Nature. 448 (7152). ss. 427-34. doi:10.1038/nature06005. PMID 17653185.
- ^ "IBD Facts". 3 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016.
- ^ Bennike, Tue (2014). "Biomarkers in inflammatory bowel diseases: Current status and proteomics identification strategies". World Journal of Gastroenterology. 20 (12). ss. 3231-44. doi:10.3748/wjg.v20.i12.3231. PMC 3964395 $2. PMID 24696607. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016.
- ^ "Crohn's & Colitis Foundation of America". 27 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2016.
- ^ Andersen, Vibeke; Olsen, Anja; Carbonnel, Franck; Tjønneland, Anne; Vogel, Ulla (1 Mart 2012). "Diet and risk of inflammatory bowel disease". Digestive and Liver Disease. 44 (3). ss. 185-194. doi:10.1016/j.dld.2011.10.001. ISSN 1878-3562. PMID 22055893. 10 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016.
- ^ a b Jantchou, Prévost; Morois, Sophie; Clavel-Chapelon, Françoise; Boutron-Ruault, Marie-Christine; Carbonnel, Franck (1 Ekim 2010). "Animal protein intake and risk of inflammatory bowel disease: The E3N prospective study". The American Journal of Gastroenterology. 105 (10). ss. 2195-2201. doi:10.1038/ajg.2010.192. ISSN 1572-0241. PMID 20461067. 17 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016.
- ^ Magee, E. (1 Mart 1999). "A nutritional component to inflammatory bowel disease: the contribution of meat to fecal sulfide excretion". Nutrition (Burbank, Los Angeles County, Calif.). 15 (3). ss. 244-246. ISSN 0899-9007. PMID 10198924. 23 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016.
- ^ Magee, E. A.; Richardson, C. J.; Hughes, R.; Cummings, J. H. (1 Aralık 2000). "Contribution of dietary protein to sulfide production in the large intestine: an in vitro and a controlled feeding study in humans". The American Journal of Clinical Nutrition. 72 (6). ss. 1488-1494. ISSN 0002-9165. PMID 11101476. 15 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016.
