Ara nesil (edebiyat)

Ara nesil, Türk Edebiyatı'nda Tanzimat sonrası ikinci kuşak olan, Recaizade Mahmud Ekrem, Muallim Naci ve Abdülhak Hâmid’le Servet-i Fünûn edebiyatı arasında yer alan yazarlara verilen addır. 1884-1896 dönemi için söylenir. Beşir Fuad, Fazlı Necib, Mehmed Celal, Nâbizâde Nâzım, Hasan Fehmi, Mehmet Mahfî adları ara nesilde anılanlardan birkaçıdır.

Servet-i Fünûn ile Tanzimat ikinci kuşağı arasında köprü vazifesi gören Ara Nesil ile ilgili ilk bilgileri Mehmet Kaplan'ın Tevfik Fikret Şiiri üzerine yaptığı çalışma ile vermiştir. Servet-i Fünûn Dönemi yeniliklerinin başlangıcını içeren Ara Nesil, Tanzimat Dönemi'nin yerini yeni bir edebi oluşuma bırakmaya başladığının sinyallerini vermektedir. Servet-i Fünûn edebiyatını hazırlayan pek çok tartışmanın yaşandığı bu dönemde ekol olarak öne çıkan sanatçılar; Abdülhak Hamid Tarhan, Recaizade Mahmut Ekrem ve Muallim Naci'dir. II. Abdülhamid'in baskıcı yönetiminin ilk zamanına denk geldiği için bu edebi oluşumda politik ve sosyal konulara rastlanılmaz.

Gazetenin yerini dergiciliğe, toplum için sanat anlayışının yerini sanat için sanat anlayışına bırakmaya başlamış olduğu dönemde Batı'dan alınan yeni edebi şekiller denenmiş, Servet-i Fünûn'da sıklıkla görülen tablo altına şiir yazma Ara Nesil sanatçıları tarafından geliştirilmiştir. Klasik edebiyat anlayışından beri devam eden kafiye göz için mi kulak için mi tartışmaları "kulak için kafiye" anlayışı ile bu dönemde netlik kazanmıştır. Eski şiir anlayışı devam ederken yeni şiir anlayışının da yerleştiği bu dönemde Türk edebiyatının ilk kadın romancısı olarak kabul edilen Fatma Aliye, Muhadarat romanı ile dikkat çekmektedir.

Dönem sanatçıları eleştiri türünde de eser vermeye vermiş, edebi türleri tanıtmaya çalışmışlardır. Türk edebiyatının ilk pozitivisti olan Beşir Fuat, "Haver" ve "Güneş" adlı iki dergi çıkarmıştır bu dönemde. Beşir Fuat'ın başlatmış olduğu "Hayaliyyun-Hakikiyyun" olarak bilinen edebi tartışma, bu dönemin önemli edebi tartışmaları arasında yer almaktadır.

Batılı gibi düşünüp Türk gibi yazmaya önem verilen döneme çeşitli adlandırmalar yapılmış, Ahmet Rasim içinde yer aldığı bu oluşuma "Mutavassıtîn" demiştir. "Ara Nesil" adlandırması ise Mehmet Kaplan tarafından yapılmıştır.

Dış bağlantılar

• turkdiliveedebiyati.com - Ara Nesil