Alkil
Alkil, bir alkan molekülünden bir hidrojen atomunun koparılmasıyla türeyen ve genel formülü, CnH2n+1 olan tek değerli grup. Alkil grubu genellikle R ile gösterilir. Birer alkil olan metil (CH3-), etil (C2H5-) ve propil (CH3-CH2-CH2-) grupları birer alkan olan metan (CH4), etan (C2H6) ve propandan (C3H8) türemiştir.
Alkilleme
[değiştir | kaynağı değiştir]Petrol rafinasyonunda, alken (olefin) moleküllerine alkil gruplarının eklenmesi işlemidir. Gaz halindeki bir alkenler karşımının, alkil grupları veren gaz halindeki bir alkanla birleşerek yüksek oktanlı sıvı benzine dönüştüğü bir yoğunlaşma tepkimesi alkillemenin en mühim misallerindendir. Tepkime sırasında, küçük alkil grupları daha büyük moleküller teşekkül ettirecek biçimde birleşerek benzin gibi sıvı bir ürün verir.
Alkilleme, hidrokarbonların parçalandığı kraking işleminin tam tersidir.
Bazı alkil grupları
[değiştir | kaynağı değiştir]Yapısındaki C-Atomu |
Sistematik ismi | Trivialname | Kısaltması | Yapıformülü | Izomerleri |
---|---|---|---|---|---|
1 | Metil | Me | yok | ||
2 | Etil | Et | yok | ||
3 | Propil | ||||
4 | Butil | 3 izomer | |||
5 | Pentil | Valeril | 8 Isomere | ||
6 | Heksil | Kapron | birçok izmomer | ||
7 | Heptil | Önanthil | birçok izmomer | ||
8 | Oktill | Capril | birçok izmomer | ||
9 | Nonil- | Pelargonil | birçok izmomer | ||
10 | Dekil | Kaprin | birçok izmomer |