İçeriğe atla

Adil Kullanım Kotası

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Adil Kullanım Kotası (AKK) veya Adil Kullanım Noktası (AKN), internet kullanıcılarının şebeke kullanımı sırasında yoğun veri trafiği uygulayarak neden olabileceği teknik problemleri, hasarları ve ağdaki verimliliğin düşmesini önlemek amacıyla planlanmış bir uygulamadır. Telekomünikasyon şirketleri bu uygulamayı genel olarak kullanıcılarının mağdur olmaması, aynı kalitede ve daha sağlıklı hizmet alabilmeleri için devreye alınan bir uygulama olarak tanımlamaktadır.[1]

Çalışma Prensibi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Uygulamanın temel çalışma ilkesini, kullanıcıların belirli bir kullanım sınırından sonra internet hızlarını düşürerek, yoğun veri trafiğini engelleyebilmek için kullanıcılarını sınırlandırması olarak açıklayabiliriz. Örneğin normal şartlarda internetinden 20 mbps hız ile faydalanan kullanıcıya adil kullanım kotası çerçevesinde sunulan hizmetin, 5 gb (gigabyte) kullanımdan sonrasındaki alacağı hizmetlerde hızının 3 mbps hıza düşürüleceği bir koşul olduğunu varsayalım; bu durumda 700 mb (megabyte) boyutundaki bir dosyayı ortalama 5 dakika gibi bir sürede[2] indirebilirken, belirlenen 5 gb (gigabyte) kullanım sınırı aşıldığında hızı 3 mbps hıza düşürüleceğinden, yine aynı boyuttaki dosyayı ortalama 19 dakikalık bir sürede[2] indirebilecektir.

Türkiye'de Adil Kullanım Kotası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'de internet sağlayıcı şirketlerin uyguladığı adil kullanım kotasının denetimi, onayı ve kararı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu inisiyatifindedir.[3][4] 1 Ocak 2019 itibarıyla Türkiye'de yürürlükten kaldırıldı.

ABD'de Adil Kullanım Kotası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Federal Temyiz Mahkemesi'nin 14 Haziran 2016 aldığı karar doğrultusunda ABD'de AKK resmen yasaklanmıştır. Yalnızca AKK'nın kaldırılmasıyla sınırlı kalmayan bazı kararlar da alınmıştır;

- Ağ tarafsızlığı kurallarının onaylanması,

- ISS'lerin kullanıcıların İnternet'ine müdahale etmesine engelleme getirilmesi,

- Ağ tarafsızlığı kurallarına uyulması,

- ISS'lerin trafiği tamamen bloklaması ya da engellemesini (adil kota) ya da tam tersine daha çok para ödeyenlere daha hızlı internet verilmesini yasaklanması.

Tepkiler, Uygulamanın Düzenlenmesi ve Kaldırılması

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Change.org'da başlatılan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı ve Erişim Sağlayıcıları Birliği'nin başlıca muhatap olarak gösterildiği Adil Kullanım Kotasına tepki gösteren birçok kitlenin katıldığı imza kampanyası, 200.000 kişiyi geçen destekçisiyle aynı zamanda 2015 yılında en fazla imzalanan kampanyaları arasında yer aldı.[5][6] Belirtilen kampanya, oluşan bilinç, giderek artan teknolojik gelişmeler ve artan kamuoyu tepkisi sonucu Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu gerekli düzenlemelere gitmiş ve Adil Kullanım Noktası (AKN) gündemli, 27.12.2016 tarihli, 2016/DK-THD/518 karar no'lu kararını tüketicilerle paylaşmıştır.[7] Ayrıca Osman Gazi Köprüsü'ndeki geçiş ücreti konusunda yapılan indirimden söz eden Bakan Arslan, "Adil Kullanım Kotası'nı 2018'de kaldıracağız" açıklamasında da bulunmuştu.[8] Tüm kararlar incelendiğinde karşımıza şöyle bir sonuç çıkmaktadır:
  • Adil Kullanım Kotası 2017 yılında yeni bir düzenlemelere gidilecek, 2018 yılının sonunda ise tamamen kaldırılacak.[7][8][9]

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURULU KARARI [7]

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Karar Tarihi : 27.12.2016
  • Karar No : 2016/DK-THD/518
  • Gündem Konusu : Adil Kullanım Noktası (AKN)
  • KARAR: Tüketici Hakları Dairesi Başkanlığının hazırladığı takrir ve ekleri incelenmiştir.

Yaşanan teknolojik gelişmeler ve artan tüketici talep ve şikâyetleri dikkate alınarak sabit ve mobil internet erişiminde Adil Kullanım Noktası (AKN) uygulamalarında şeffaflığın sağlanması, AKN sonrası veri hızında iyileştirmelerin yapılması ve internet hizmetlerine erişim ile ilgili gelişmelere uygun düzenlemelerin yapılabilmesi amacıyla 01/09/2016 tarih ve 2016/DK-THD/393 sayılı Kurul Kararı ile kamuoyu görüşleri alınmış ve gerekli değerlendirmeler yapılmıştır. Bahse konu değerlendirmeler neticesinde AKN uygulamalarına ilişkin olarak;

  • 1. Limitsiz/sınırsız olarak duyurulan ve AKN uygulanan internet tarife ve paketlerinde, tüketicilere eksiksiz ve doğru bilgilendirmenin yapılması ve şeffaflığın sağlanmasını teminen;

a) Söz konusu tarife ve paketlerin adlarının AKN uygulamasını içerecek şekilde belirlenmesi, bu tarife ve paketlere ilişkin her türlü duyuru, reklam ve tanıtımlarda AKN uygulamasının bulunduğu hususuna açıkça yer verilmesi,

b) Söz konusu tarife ve paketlerin genel esaslarına ilişkin her türlü mecrada yapılan bilgilendirmelerde AKN seviyesi ve AKN sonrasındaki erişim hızı başta olmak üzere konuya ilişkin gerekli bilgilere yer verilmesi ve bu bilgilendirmelerin tüketicilerin kolayca erişebileceği/fark edebileceği şekilde yapılması,

c) Güncellik bilgisi sağlanmak koşulu ile internet kullanımlarında AKN'nin % 80'ine ve % 100'üne ulaşıldığı ve AKN seviyesinin aşılmasını müteakip uygulanacak erişim hızı hakkında ücretsiz olarak kısa mesaj ile bilgilendirilmesi,

  • 2. 1 ’inci maddenin (c) fıkrası kapsamında yapılacak bilgilendirmelerin, a) Sabit Telefon, Uydu ve Kablo TV, İnternet Servis Sağlayıcılığı hizmeti sunan işletmecilerde abonelerinin kısa mesaj hizmeti alabileceği herhangi bir mobil telefon numarasının kayıtlı olmaması veya b) GSM/IMT-2000/UMTS hizmeti sunan işletmecilerde abone cihazının kısa mesaj alımına kapalı olması veya cihazın niteliği gereği kısa mesaj ile bilgilendirme yapılmasının mümkün olmaması durumlarında uyarı görseli, e-posta, sesli yanıt sistemi gibi yöntemlerle yapılması,
  • 3. 1 ’inci maddenin c) fıkrası ve 2’nci madde kapsamında abonelere yapılacak bilgilendirmelerde güncellik bilgisinin “Son X dakikalık/saatlik kullanımlar dahil olmayabilir”, “dd.mm.yyyy hh:mm itibarıyla" ve benzeri ifadelerle sağlanması,
  • 4. 1 'inci maddenin c) fıkrası ve 2'nci madde kapsamındaki bilgilendirmelerin aboneler tarafından istenmemesi halinde, işletmecilerin bu beyanı kayıt altına alarak abone talebini yerine getirmesi,
  • 5. Mobil şebeke işletmecilerinin AKN uygulanan mobil genişbant internet tarife ve paketlerinde AKN sonrası veri indirme hızının asgari 128 Kbit/sn olacak şekilde uygulanması,
  • 6. Sabit şebeke işletmecilerinin AKN uygulanan sabit genişbant internet tarife ve paketlerinde AKN sonrası veri indirme (download) hızlarının aşağıdaki tabloda belirtilen şekilde uygulanması,
Paket Lansmanındaki
İndirme Hızı - Alt Sınır		 Paket Lansmanındaki
İndirme Hızı - Üst Sınır		 Uygulanacak Asgari AKN
Sonrası İndirme Hızı
4 Mbit/sn 8 Mbit/sn 3 Mbit/s
8 Mbit/sn üzeri 16 Mbit/sn 5 Mbit/sn
16 Mbit/sn üzeri 24 Mbit/sn 8 Mbit/sn
24 Mbit/sn üzeri 50 Mbit/sn 16 Mbit/sn
50 Mbit/sn üzeri 100 Mbit/sn 24 Mbit/sn
100 Mbit/sn üzeri 500 Mbit/sn 32 Mbit/sn
500 Mbit/sn üzeri 1000 Mbit/sn 64 Mbit/sn
  • 7. 02:00 - 08:00 saatleri arasında gerçekleştirilen internet kullanımlarının AKN’ye dâhil edilmemesi ve AKN’nin aşılıp aşılmadığına bakılmaksızın söz konusu zaman dilimlerinde AKN sonrası indirme hızı kısıtlarının uygulanmaması,
  • 8. İşletmeciler tarafından gerekli hazırlıkların tamamlanarak İşbu Kurul Kararının 1 ila 5’inci maddelerinin en geç 1 Mart 2017 tarihine, 6 ve 7’inci maddelerinin ise en geç 1 Mayıs 2017 tarihine kadar uygulanmasına başlanması,
  • 9. İşletmecilerin, AKN uygulaması içermeyen internet ve tarife paketi seçeneklerini artırması,
  • 10. AKN ile ilgili olarak işletmeciler tarafından, Kurumca istenen her türlü bilgi, belge ve analizin eksiksiz bir şekilde gönderilmesi ile söz konusu bilgilerin icra tarafından raporlanarak 31.12.2017 tarihine kadar Kurul’a sunulması,
  • 11. 31.12.2018 tarihi itibarıyla AKN uygulamasına son verilmesi hususlarına karar verilmiştir.[7]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Kapasite Uygulaması". Türk Telekom. 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2016. 
  2. ^ a b "Hangi Hızda Ne Yapılır?". zamundatorrent.com. 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2016. 
  3. ^ "Bilgi Teknolojileri Kurulu Kararı" (PDF). Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu. 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2016. 
  4. ^ "Siz sordunuz, TTNET Genel Müdürü Tahsin Yılmaz cevapladı!". anlayanbiri.com. 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2016. 
  5. ^ "Türkiye'deki İnternet Kullanımında Adil Kullanım Kotası'na Karşı İmza Kampanyası Başlatıldı". Web Tekno. 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2016. 
  6. ^ "İnternetin Zincirini Kır. Adil Kullanım Kotası (AKK) Haksızlığına Hayır De!". Change.org. 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2016. 
  7. ^ a b c d "Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu Kararı" (PDF). 10 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2017. 
  8. ^ a b "Bakandan Açıklama: Adil Kullanım Kotası 2018'de Kalkıyor!". 10 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2017. 
  9. ^ "2017 Yılında AKK Aşımı Sonrası İnternet Hızları Nasıl Olacak?". 10 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2017. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Adil_Kullanım_Kotası&oldid=34174532" sayfasından alınmıştır