Fedakâran-ı Millet Cemiyeti
| Fedakâran-ı Millet Cemiyeti | |
|---|---|
| Kısaltma | FMC |
| Kurucu | Avnullah el Kâzımî |
| Kuruluş tarihi | 12 Ağustos 1908 |
| Kapanış tarihi | Bilgi yok |
| Önceli | Yok |
| Ardılı | Kapandı |
| Merkez | Süleymaniye, Fatih İstanbul |
| Gazete(ler) | Hukuk-u Umumiye |
| İdeoloji | Sosyalizm (Erken dönem) |
Fedakâran-ı Millet Cemiyeti, Osmanlı İmparatorluğu'nda İkinci Meşrutiyet döneminde faaliyet gösteren siyasi parti. Aynı zamanda sivil toplum kuruluşu gibi de hareket etmiştir.
Tarihi
II. Meşrutiyet ilân edildikten sonra, 12 Ağustos 1908'de Sultanahmet Meydanı'nda gerçekleştirilen bir mitingde kurulması kararlaştırılmıştır. Avnullah el Kâzımî başkanlığında kurulmuştur. Merkezi İstanbul'da idi. Partiyi kuranlar II. Abdülhamit döneminde sürgüne gönderilen fakat aynı zamanda Jön Türkler'e muhalif kişilerdi.
1908 yılındaki seçimlere katılmamıştır. 31 Mart İsyanı sonrası siyasetten çekilerek kapanmıştır. Diğer üyeleri Ali Vefa, Dr.Ali Saip, Necip Kadir, Abdülkadir Kadri, Hacı Cemal, Asitaneli Behçet ve Ertuğrul Şakir idi.[1]
Cemiyetin yayın organı Hukuk-u Umumiye gazetesiydi. Bu gazete yayına başlamadan önce partinin merkezine saldırı gerçekleştirildi, merkez binasının camları kırıldı. Bu olayın İttihatçılar tarafından yapıldığına dair bilgiler aktarılmıştır ancak kesinleşmemiştir.
Parti yapısı
Partinin üyeleri aza ve efrat olmak üzere ikiye ayrılmıştır.
18 Şubat 1909'da yayımladıkları parti tüzüğüne göre amaçları şunlardır.
- Meşrutiyet rejimini ve meşrutiyetin esaslarını korumak
- Memleket uğruna maddi ve manevi fedakârlık yapmak
- Toplumsal ahlâkın güçlendirilmesi
- Eğitim, sanayi ve ticaretin ilerlemesinin; okul, fabrika ve hisseli ortaklıklar kurulmasının sağlanması
- Cemiyete bağlı öğrencilerin eğitimine destek olunması
- Yoksul kişilere parasal destek sağlamak
- Siyasette hükûmet işlerine müdahale etmeksizin yer gelince iktidarı desteklemek, yeri gelince muhalif olmak
Son maddedeki amaç, partinin iktidara talip olma amacını taşıyamadığımı gösterir. Bunun sebebi olarak tarihçiler İttihat ve Terakki'nin tüm devlet organlarını ele geçirerek diğer parti ve örgütlere iktidar imkânı bırakmaması olduğunu söylemiştir.[2]
Kaynakça
- Siyasi Partiler 27 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (TBMM) Erişim: 23.8.2010
- Meclis-i Mebusan’dan Büyük Millet Meclisi’ne (Köprü dergisi) Erişim: 23.8.2010
 | Bir siyasi parti ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
- ^ Akşin, Sina. "Fedakâran-ı Millet Cemiyeti" (PDF). Ankara Üniversitesi.
- ^ Akşin, Sina. "Fedakâran-ı Millet Cemiyeti" (PDF). Ankara Üniversitesi.