Torul Kalesi
Torul Kalesi, Toğrul Kalesi[1] veya Ardasa Kalesi[2], Gümüşhane'nin Torul ilçesinin doğusunda yer alan bir kaledir. Günümüzde harabe durumunda olan kale, haberleşmede kullanılan bir ateş kulesi olarak inşa edilmiştir. Kapısı doğusunda olan kalenin yüksekliği yaklaşık olarak 200 metredir.[3] Doğal kaya renginde olan duvar örgüleri, moloz taş ve düzgün yonu taştan yapılmıştır. Yükseklikleri 3 ile 5 metre arasında değişen duvar örgüleri, kireç harçlarıyla birleştirilmiştir.[4]
Seyir terası
Kalede 240 metre yüksekliğinde bir seyir terası bulunmaktadır. Camdan yapılmış olan seyir terasını 17 ayda 220 bin[5], 2 yılda ise 380 bin kişi ziyaret etmiştir.[6] Seyir terasından Harşit Çayı, ilçe merkezi ve bölgedeki dağları seyretme imkanı vardır.[7] 2016-2018 yılları arasında inşa edilen teras,[8] 90 metrekare genişliğindedir ve aynı anda 50 kişinin kullanımına uygundur.[9] Terasa 45 metrelik direkte dalgalanan 10x15 metre ölçülerinde bir Türk bayrağı asılmıştır.[10]
Tarihçe
Torul Kalesi, Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Trabzon'dan Torul'a gelen Cenevizliler tarafından inşa edilmiştir.[11] Kalenin tarihte Zegan Kalesi olarak bilinen yapı olduğunu iddia eden bir kaynak bulunmaktadır.[12] Zegan (Zigana) Kalesi, 1400'lü yılların başında Haldia dükü Cyril Cabasica'nın konutuydu. Bir başka kaynağa göre, Haldia'ya düklük yapan Gürcü Kabazites ailesi konut olarak Torul Kalesi'ni kullanmış, kalenin önünden geçen Türklerden bac vergisi almıştır. Aynı kaynağa göre Kabazitesler sık sık soygun yapmış ve çevredeki Çepnilerle çatışmıştır.[13] Şeyh Cüneyd, sonraki yıllarda Rum veya Gürcüler tarafından kullanılan kaleyi birkaç kez ele geçirmeye çalışmış ama başarılı olamamıştır.[14] Bölgede yaşayan Türklerin bu durumdan rahatsız olmasıyla beraber, Amasya valisi Bayezit, Osmanlı Padişahı II. Mehmed'in fermanıyla Rakkas Sinan Bey'e "Toğrul'un üzerine doğrul" şeklinde emretmiş ve Rakkas Sinan Bey 1479 yılında kaleyi ele geçirmiştir.[15][16] Torul Kalesi, Haldia bölgesinde en son fethedilen yerdir.[17]
Kaynakça
- ^ Kahveci, Abdulcelil (2005). Kadimden Cumhuriyete Gümüşhane-Bayburt halkları ve yer adları. Torul Kültür ve Turizm Derneği. s. 106. 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020.
- ^ Gümüşhane 1973 [bin dokuz yüz yetmisş üç] il yıllığı. Ayyıldız Matbaası. 1974. s. 7. 6 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020.
- ^ Olşen, Bayram, Özme, Koray, Fahriye, Adil (2005). 23. Araştırma Sonuçları Toplantısı. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Dösimm Basımevi. s. 58. ISBN 9751731844. 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020.
- ^ "Torul Kalesi". gumushane.ktb.gov.tr. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020.
- ^ "Türkiye'nin ve Avrupa'nın en yükseklerinden birisi Torul Kalesi Cam Seyir terasının gece görüntüsü de büyülüyor Torul Belediye Başkanı Evren Özdemir: "Burası bizim vizyonumuz" "Önemli olan buraya gelen insanlara ne iyi hizmeti sunmak"". haberturk.com. 5 Haziran 2019. 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020.
- ^ "Avrupa'nın en yüksek cam terası: Gümüşhane Torul Kalesi". haber7.com. 27 Aralık 2019. 27 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020.
- ^ "Torul Kalesi cam seyir terası büyülüyor". hurriyet.com.tr. 19 Haziran 2019. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020.
- ^ "Torul Kalesi cam seyir terası büyülüyor". milliyet.com.tr. 19 Ocak 2018. 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020.
- ^ "240 metredeki cam seyir terası korkutuyor". hurriyet.com.tr. 24 Temmuz 2018. 25 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020.
- ^ "Türkiye'nin en büyüklerinden birisi Torul Cam Seyir Terasında". gumushane.gen.tr. 19 Mayıs 2018. 22 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020.
- ^ Türk dünyası araştırmaları. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı. 1988. s. 77. 6 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020.
- ^ Üçüncüoğlu, A. Güngör (2007). Zigana Dağı efsanesi. Üçüncüoğlu Yardımlaşma ve Kültür Derneği. s. 138. ISBN 9759827247. 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020.
- ^ San, Sabri Özcan (1987). Rusların Gümüşhane İli'ni işgali. Gümüşhane Belediyesi. s. 12. 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020.
- ^ Eyice, Semavi (1996). Trabzon. T.C. Kültür Bakanlıǧı, Yayımlar Dairesi Başkanlıǧı. s. 71. 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020.
- ^ Albayrak, Hüseyin (1999). Fetih'ten Kanuni'ye Trabzon. T.C. Trabzon Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Yayınları. s. 99. ISBN 9789755850979. 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020.
- ^ Türkiye Diyanet Vakfı İslâm ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı, İslâm Ansiklopedisi Genel Müdürlüğü. 1988. s. 491. 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020.
- ^ Atmaca, Muhammet (2005). Tarih içinde Tonya. Tonya Belediyesi Yayınları. s. 33. 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020.