Fıstıklı Höyük
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Fıstıklı Höyük |
| il: | Şanlıurfa |
| İlçe: | Birecik |
| Köy: | Mezra |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | Karkamış Barajı altında kamıştır.[1] |
| Tescil durumu: | |
| Tescil No ve derece: | |
| Tescil tarihi: | |
| Araştırma yöntemi: | Kazı |
Fıstıklı Höyük, Şanlıurfa İl merkezinin batı kuzeybatısında, Birecik İlçesi'nin yaklaşık 4 km güneyinde Mezra Köyü'nün 1,5 km kuzeyinde yer alan bir höyüktür. Yerleşme Fırat'ın sol yakasında, Karkamış'a 25 km mesafededir ve Karkamış Barajı su toplama sahası içinde kalmıştır. Eski arkeolojik yayınlarda Zeytinlibahçe Höyüğü'ne 1 km mesafede olmasından hareketle Zeytinlibahçe Yanı I adıyla geçmektedir. Tepe yaklaşık 4 metre yüksekliktedir ve yarım hektarlık bir alanı kaplamaktadır. Bugün için üzeri fıstık ağaçlarıyla kaplıdır.[1]
Kazılar
Höyük ilk olarak Guillermo Algaze tarafından saptanmıştır. Daha sonra Susan Pollock ve Reinhard Bernbeck başkanlığındaki bir ekip tarafından yeniden incelenmiştir. Kazılar ise 1999 – 2000 yıllarında gerçekleştirilmiştir.[1] Bu dönemdeki kazılar S. Pollock, R. Bernbeck ve dönemin Şanlıurfa Müzesi Müdürü Eyüp Bucak başkanlığında yürütülmüştür.[2]
Tabakalanma
Fıstıklı Höyük, Halaf Dönemi'nin (Erken Kalkolitik Çağ[3]) erken safhasında iskan edilmiş küçük fakat önemli bir Halaf yerleşmesidir. Bu dönemden sonra terk edilmiş, birkaç bin yıl iskan görmemiştir. Demir Çağı'nda bir yerleşim olduğu, ele geçen az sayıdaki Demir Çağı çanak çömleğine dayanılarak öne sürülmektedir. Yeniden iskan edildiğine ilişkin kanıtlar esas olarak Geç Helenistik Dönem ve Erken Roma Dönemi ile ilgilidir. Bununla birlikte mezarlık ve çöp alanı olarak kullanılmış olmalıdır.[1]
Buluntular
Höyükteki kazılarda ve yüzey araştırmalarında ele geçen çanak çömlek buluntuları, Halaf öncesi ve Halaf sonrası olarak iki grupta tanıtılmaktadır. Halaf sonrası mal grubu içindeki pişirme kapları Demir Çağı ve sonrasına tarihlenmektedir.[1]
Değerlendirme ve tarihlendirme
Fıstıklı Höyük'teki Halaf yerleşmesinin MÖ 5980 – 5660 yılları arasında, yaklaşık 3 asır sürdüğü ileri sürülmektedir.[4]
Dış bağlantılar
Kaynakça
- ^ a b c d e "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 20 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2012.
- ^ 23. Kazı Sonuçları Toplantısı (2001) Cilt 2, Sh.: 143
- ^ Diyarbakır-Bismil Yüzey Araştırmasında (Dicle'nin Kuzeyi) Saptanmış Olan Yerleşim Yerlerinin Çanak Çömlek Malzemesinin Değerlendirilmesi 1 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sh.: 21
- ^ 23. Kazı Sonuçları Toplantısı, Sh.: 145