Şeyh Muhyiddin Karamanî
Şeyh Muhyiddin Karamanî Osmanlı Devleti'nde yaşamış din adamıdır. Ümmi, yani okuma yazma bilmezdi. Gururlu tavrı ile tanınmıştır. Halvetiye tarikatının Gülşenî kolunun kurucusu Diyarbakırlı Şeyh İbrahim Gülşeni'nin mürididir. 1550'de idam edilmiştir.
Farklı şehirlerde dersler vermiş, Ebussuud Efendi ile çekişmeler yaşamıştır. Karamanî, İstanbul'a gitmiş, İstanbul halkı kendisini ilgiyle karşılamıştı. Ebussuut Efendi 1545 yılında şeyhülislam olunca 1550 yılında bir fetva ile Karamani'yi dinsiz ilan eder. Fetva ile şeriat hükümlerini inkar eden, peygamber hakkında küçük düşürücü sözler sarfeden bir zındık olmakla suçlanarak öldürülmüştür. Ölümü Osmanlı'nın içinde bulunduğu siyasi koşullarla ilgilidir. Şeyh İsmail Maşuki'nin ölümünden sonra Sünni gelenek dışındaki düşüncelere hoşgörüsüzlük artarak devam etmişti. Özellikle Ebussuud Efendi'nin siyasi müdahaleleri farklı düşüncelerin barınmasına imkan vermemekteydi.
Hakkında Bilgi
Onun hakkında Dönemin ünlü matematik ve tarih bilgini Matrakçı Nasuh, Tarih-i Sultan Süleyman adlı eserinde onun, Şeyh İbrahim müridlerinden olup, şeytanî bir takım vesveselere kapılarak ve nefsanî bir takım kuruntulara düşerek dinden çıktığını ve sapıtarak ağzına geleni söylediğini, bunun üzerine Sultan Beyazid cumasında teftiş edilerek öldürüldüğünü yazar. Kanuni döneminde görüşlerinden dolayı idam edilen dört ünlü şeyhten biridir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Türkiye Tarihi 2, Sina Akşin, s.172