İlk gece hakkı

Genç kızını bir feodal senyöre getiren bir yaşlı adam, Vasiliy Polenov'un bir çalışması

İlk gece hakkı, ortaçağ Avrupası'nda, vasallarından biri evlendiğinde, feodal senyöre gelinle ilk geceyi geçirme olanağını sağladığı öne sürülen hak.

Çeşitli ilkel toplumlarda benzer gelenekler vardır, ama Avrupa'da da olduğu yönündeki kantıların hemen hepsi dolaylı niteliktedir. Bunlardan bazıları, ilk gece hakkının kullanıldığını değil, kullanılmasını önlemek için vasalların bir tazminat ödediğini göstermektedir. Konuyla ilgili çok sayıda araştırma sonunda, çok eski tarihlerde Fransa ile İtalya'nın bazı bölgelerinde kısa bir süre için böyle bir geleneğin uygulanmış olabileceği kabul edilmiş, ama başka herhangi bir yerde hiçbir zaman var olmadığı kesinlik kazanmıştır. Feodal senyörlerin, vasalın evliliği konusunda, örneğin gelini belirlemek gibi pek çok hakkı bulunmakla birlikte, bunların tümünün bir para ödemesiyle tazmin edilmesi olanaklıdır. İlk gece hakkının da uygulamada bu tür bir vergiden ibaret olduğu sanılmaktadır.