Linth Nehri

Linth Nehri
Linth Nehri
Genel bilgiler
Kaynak	Glarus (kanton), İsviçre
Ağız	Zürih Gölü
Uzunluk	50 kilometre (31 mi)

Linth Nehri Klausen Geçidi yakınında, Glarus Alpleri'ndeki buzul ve derelerden doğan İsviçre'deki nehir. Toplam 50 km uzunluğundadır. Linth'in su gücü Glarus'un tekstil sektörünün oluşmasında temel faktör oldu.

Akış doğrultusu

Linth nehri Glarus'taki Tödi dağının eteklerindeki Linthal kasabasının güneybatısından doğar. Suları birkaç buzuldan ve küçük derelerden gelerek toplanır. Bunlar Clariden buzulu, Biferten buzulu ve nehrin küçük kolları olan Oberstafel deresi, Biferten deresi, Walen deresi ve Limmeren deresidir. Sonuncu derenin üzerinde Limmeren gölü adında bir baraj gölü yapılmıştır ve Lindth-Limmern hidroelektrik santralının bir kısmı olarak kullanılır.

Nehir daha sonra kuzeye doğru akarak Lindthal'a ulaşır ve Glarus kantonu boyunca akarak Schwanden'da Sernf nehri ile birleşir. Ardından Mitlödi, Ennenda, Glarus, Netstal ve Näfels'den geçer. Netstal'da Löntsch deresini içine alır.

Linth nehir yatağının düzenlenmesinden bu yana nehir Escherkanal aracılığıyla Walensee gölüne dökülür, daha sonra Weesen'de tekrar gölden ayrılır. Linth düzlüğü boyunca Zürih gölüne doğru yönelir ve Schmerikon'da Zürih gölüne dökülür. Ziegelbrücke'de solundan gelen Räuti ve Niederurner Dorfbach dereleri de Linth'e katılır. Ziegelbrücke'den sonra ise Zürich gölüne kadar Lindth kanal'ı uzanır. Lindth kanal'ına paralel bir yürüme yolu, çeşitli sulama kanalları ve enerji santralları da yapılmıştır.

Johann Gottfried Tulla ve Hans Conrad Escher tarafından yapılan Linth düzenlenmesinden önce, Linth (saniyede 32 m2) ile Walensee'den çıkan Maag (saniyede 23 m3) nehirleri Ziegelbrücke'de birleşiyorlar ve bu noktadan sonra Linth sert şekilde menderesler yapıyordu ve biriken alüvyonlardan dolayı ancak belli durumlarda ulaşıma uygun oluyordu.

Linth düzenlemesinden önce

thumb|left|Hans Conrad Escher'in 1804'te sunmuş olduğu iyileştirme planı. Zürih gölü sağda, Walensee solda ve arasındaki bölge bataklıklardan oluşuyor.

Düzenlemeden önce Linth, Mollis'ten sonra Niederurnen ve Ziegelbrücke'ye doğru akıyor ve düzenli olarak  Näfels, Weesen ve Ziegelbrücke'de şiddetli sel baskınlarına neden oluyordu. Linth, 18. yüzyıldan itibaren Glarus dağlarından sürekli daha fazla taş ve çakılı Linth düzlüğüne taşıyarak burdaki ekili arazileri mahvetti. Glarus'ta yaşanan çok miktarda erozyon ve endüstrileşmeyle birlikte artan ve sistematik şekilde yapılan ağaç kesimleri de sık sık felaketler yaşanmasına neden oldu. Linth düzlüğüne yığılan moloz birikintisi Maag'ın ve ardından da  Walensee'nin yükselmesine ve bataklıklar oluşmasına neden oluyordu. Bataklıklar ise sık sık sıtma salgınlarına yol açıyordu.

Sürekli felaketlerle karşı karşıya kalan Glarus, Schwyz ve St. Gallen kantonları bu sorunu çözmek için biraraya geldi. Bern'li mühendis Andreas Lanz'a Linth'i iyileştirme görevi verildi. Bu iş için düşünülen para 90.000 Gulden'di.

Linth düzenlemesi

Linth düzenleme projesi, İsviçre su kaynaklarını düzenleme projeleri içinde örnek alınabilir bir projedir. 1783'te üç kanton bu projenin kararını aldı ancak inşaat planlarının ortaya çıkması 1804 yılını buldu. Proje Linth'in Mollis'ten başlayarak kanallara akıtılması gibi görünüyordu. Öncelikle Linth'in taşıdığı molozlara bir reservuar işlevi görmesi için sular bir kanal ile Walensee'ye taşınmalıydı. Daha sonra Walensee ile Zürih gölü arasında da Linth için yeni bir yatak kazılacaktı. İnşaat çalışmaları Hans Conrad Escher'ın yönetiminde, iyi politik ilişkilerinin de yardımıyla, 1807'de başladı. Bugün "Escherkanal" olarak anılan kanal 1811'de Mollis'de hizmete açıldı. 1816'da Walensee ile Grynau arasındaki kanal bitirildi. Zürih gölüne ulaşan kanal ise ancak 1866'da bitirilebildi. Gaster ve March bölgelerinden gelen sular ise ana kanaldan sağ ve sola doğru küçük kanallar açılarak Linth ana kanalının yanlarında açılan yan kanallarda toplanıp, ana kanalın molozlarla dolması engellendi. Bu proje nedeniyle, 1823'de Zürih şehir yönetimi, Linth'in ıslah edilmesi için yaptığı katkılardan dolayı Hans Conrad Escher ve ailesini soyadlarına ek olarak "von der Linth" adını taşımaya layık gördü.

Linth düzenlemesi sayesinde Walensee'nin su seviyesi 5.5 metre düştü. Linth düzlüğündeki bataklık olan 20 km2'lik bir alan ekilebilir alanlar haline geldi, sel baskınları sonlandı ve bölge yeniden yaşanabilir bir yer haline geldi.