Eşeysiz üreme: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmemiş revizyon]

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 15.41, 8 Mart 2016 tarihindeki hâli

Ciğer otlarında eşeysiz üreme: çatlama yoluyla oluşan filoid.

Eşeysiz üreme tek bir organizmadan yalnızca bu organizmanın genlerini alarak yeni bir canlı üremesidir. Bu üreme yönteminde ploitlik görülmez. Otomiksis durumu dışında eşeysiz üreme sonucu oluşan organizma, ana organizmanın birebir genetik kopyasıdır. Daha dar bir tanımlama gametlerin birleşmesi dışında oluşan üreme yöntemi demek olan agamogenez terimidir. Eşeysiz üreme arkea, bakteri ve protistler gibi tek hücreli organizmalar için ana üreme yoludur. Birçok bitki ve mantar da eşeysiz ürer.

Tüm prokaryotlar eşeysiz olarak üreseler de bazen bakteriyel konjugasyon, transformasyon, transdüksiyon gibi yatay gen transferi mekanizmaları rekombinasyon anlamında eşeyli üremeye benzetilir.^[1] Çok hücreli canlılarda, özellikle hayvanlarda tamamen eşeysiz üreme görece nadir olarak görülmektedir. Çok hücreli canlılarda eşeyli üremenin neden çok yaygın olduğu anlaşılamamıştır. Günümüzdeki hipotezler ^[2] eşeysiz üremenin hızlı popülasyon artışında ve kararlı ortamlarda kısa süreli avantajları olabileceğini ancak eşeyli üremenin daha hızlı bir genetik çeşitlilik sağlayarak değişen ortamlara adaptasyonda çok bariz bir avantajı olduğunu önermektedir. Gelişimsel kısıtlamalar^[3] neden çok az hayvan türünün yaşam döngüleri boyunca eşeyli üremeden neden tamamen vazgeçtiğini açıklayabilir. Eşeyli üremeden eşeysiz üremeye geçmenin önündeki kısıtlardan biri mayoz bölünmenin kaybolmasıyla birlikte mayoz bölünme sayesinde DNA tahribatının rekombinasyon sayesinde koruyucu onarımında yok olması olabilir.^[4]^[5]

Notlar

^ Narra HP, Ochman H; Ochman (2006). "Of what use is sex to bacteria?". Current Biology. 16 (17). ss. R705–710. doi:10.1016/j.cub.2006.08.024. PMID 16950097.
^ Dawson KJ (Ekim 1995). "The Advantage of Asexual Reproduction: When is it Two-fold?". Journal of Theoretical Biology. 176 (3). ss. 341–347. doi:10.1006/jtbi.1995.0203.
^ Engelstädter J (Kasım 2008). "Constraints on the evolution of asexual reproduction". BioEssays. 30 (11–12). ss. 1138–1150. doi:10.1002/bies.20833. PMID 18937362.
^ Bernstein H, Hopf FA, Michod RE; Hopf; Michod (1987). "The molecular basis of the evolution of sex". Adv. Genet. Advances in Genetics. Cilt 24. ss. 323–70. doi:10.1016/s0065-2660(08)60012-7. ISBN 9780120176243. PMID 3324702.
^ Avise, J. (2008) Clonality: The Genetics, Ecology and Evolution of Sexual Abstinence in Vertebrate Animals. See pp. 22-25. Oxford University Press. ISBN 019536967X ISBN 978-0195369670

[Narra-1] Narra HP, Ochman H; Ochman (2006). "Of what use is sex to bacteria?". Current Biology. 16 (17). ss. R705–710. doi:10.1016/j.cub.2006.08.024. PMID 16950097.

[Dawson-2] Dawson KJ (Ekim 1995). "The Advantage of Asexual Reproduction: When is it Two-fold?". Journal of Theoretical Biology. 176 (3). ss. 341–347. doi:10.1006/jtbi.1995.0203.

[Engelstädter-3] Engelstädter J (Kasım 2008). "Constraints on the evolution of asexual reproduction". BioEssays. 30 (11–12). ss. 1138–1150. doi:10.1002/bies.20833. PMID 18937362.

[pmid3324702-4] Bernstein H, Hopf FA, Michod RE; Hopf; Michod (1987). "The molecular basis of the evolution of sex". Adv. Genet. Advances in Genetics. Cilt 24. ss. 323–70. doi:10.1016/s0065-2660(08)60012-7. ISBN 9780120176243. PMID 3324702.

[5] Avise, J. (2008) Clonality: The Genetics, Ecology and Evolution of Sexual Abstinence in Vertebrate Animals. See pp. 22-25. Oxford University Press. ISBN 019536967X ISBN 978-0195369670

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
 [[Dosya:caduco.jpg|thumb|[[Ciğer otları]]nda eşeysiz üreme: [[çatlama]] yoluyla oluşan [[yaprak|filoid]].]]
-'''Eşeysiz üreme''' tek bir [[organizma]]dan yalnızca bu organizmanın [[gen]]lerini alarak yeni bir canlı [[üreme]]sidir. Bu üreme yönteminde [[ploitlik]] görülmez. [[Otomiksis]] durumu dışında eşeysiz üreme sonucu oluşan organizma, ana organizmanın birebir [[genetik]] kopyasıdır. Daha dar bir tanımlama [[gamet]]lerin birleşmesi dışında oluşan porno gibi üreme yöntemi demek olan '''agamogenez'''  Eşeysiz üreme [[arkea]], [[bakteri]] ve [[protistler]] gibi [[tek hücreli organizma]]lar için ana üreme yoludur. Birçok [[bitki]] ve [[mantarlar|mantar]] da eşeysiz ürer.
+'''Eşeysiz üreme''' tek bir [[organizma]]dan yalnızca bu organizmanın [[gen]]lerini alarak yeni bir canlı [[üreme]]sidir. Bu üreme yönteminde [[ploitlik]] görülmez. [[Otomiksis]] durumu dışında eşeysiz üreme sonucu oluşan organizma, ana organizmanın birebir [[genetik]] kopyasıdır. Daha dar bir tanımlama [[gamet]]lerin birleşmesi dışında oluşan üreme yöntemi demek olan '''agamogenez''' terimidir. Eşeysiz üreme [[arkea]], [[bakteri]] ve [[protistler]] gibi [[tek hücreli organizma]]lar için ana üreme yoludur. Birçok [[bitki]] ve [[mantarlar|mantar]] da eşeysiz ürer.
-Tüm [[prokaryot]]lar eşeysiz olarak üreseler de bazen [[bakteriyel konjugasyon]], [[transformasyon]], [[Transdüksiyon (genetik)|transdüksiyon]] gibi [[yatay gen transferi]] mekanizmaları [[rekombinasyon]] anlamında [[eşeyli üreme]]ye benzetilir.<ref name="Narra">{{Dergi kaynağı|yazar = Narra HP, Ochman H|başlık = Of what use is sex to bacteria?|dergi = Current Biology|yıl = 2006|cilt = 16|sayfalar = R705–710|pmid = 16950097|doi = 10.1016/j.cub.2006.08.024|sayı = 17|soyadı2 = Ochman}}</ref> Çok hücreli canlılarda, özellikle hayvanlarda tamamen eşeysiz üreme görece nadir olarak görülmektedir. Çok hücreli canlılarda eşeyli üremenin neden çok yaygın olduğu anlaşılamamıştır. Günümüzdeki hipotezler <ref name="Dawson">{{Dergi kaynağı|yazar = Dawson KJ |başlık = The Advantage of Asexual Reproduction: When is it Two-fold?|dergi = Journal of Theoretical Biology |tarih = Ekim 1995|cilt = 176|sayfalar = 341–347|url = http://www.ingentaconnect.com/content/ap/jt/1995/00000176/00000003/art00203 |sayı = 3|doi = 10.1006/jtbi.1995.0203}}</ref> eşeysiz üremenin hızlı popülasyon artışında ve kararlı ortamlarda kısa süreli avantajları olabileceğini ancak eşeyli üremenin daha hızlı bir genetik çeşitlilik sağlayarak değişen ortamlara adaptasyonda çok bariz bir avantajı olduğunu önermektedir. Gelişimsel kısıtlamalar<ref name="Engelstädter">{{Dergi kaynağı|yazar = Engelstädter J|başlık = Constraints on the evolution of asexual reproduction |dergi = BioEssays |tarih= Kasım 2008|cilt = 30|sayfalar = 1138–1150|sayı = 11–12 |pmid=18937362 |doi=10.1002/bies.20833}}</ref> neden çok az hayvan türünün [[yaşam döngüsü|yaşam döngüleri]] boyunca eşeyli üremeden neden tamamen vazgeçtiğini açıklayabilir. Eşeyli üremeden eşeysiz üremeye geçmenin önündeki kısıtlardan biri [[mayoz bölünme]]nin kaybolmasıyla birlikte mayoz bölünme sayesinde DNA tahribatının [[rekombinasyon]] sayesinde koruyucu onarımında yok olması olur.<ref name="pmid3324702">{{Dergi kaynağı |yazar=Bernstein H, Hopf FA, Michod RE |başlık=The molecular basis of the evolution of sex |dergi=Adv. Genet. |cilt=24 |sayı= |sayfalar=323–70 |yıl=1987 |pmid=3324702 |doi= 10.1016/s0065-2660(08)60012-7|url=|soyadı2=Hopf |soyadı3=Michod |series=Advances in Genetics |isbn=9780120176243 }}</ref><ref>Avise, J. (2008) Clonality: The Genetics, Ecology and Evolution of Sexual Abstinence in Vertebrate Animals. See pp. 22-25. Oxford University Press. ISBN 019536967X ISBN 978-0195369670</ref>
+Tüm [[prokaryot]]lar eşeysiz olarak üreseler de bazen [[bakteriyel konjugasyon]], [[transformasyon]], [[Transdüksiyon (genetik)|transdüksiyon]] gibi [[yatay gen transferi]] mekanizmaları [[rekombinasyon]] anlamında [[eşeyli üreme]]ye benzetilir.<ref name="Narra">{{Dergi kaynağı|yazar = Narra HP, Ochman H|başlık = Of what use is sex to bacteria?|dergi = Current Biology|yıl = 2006|cilt = 16|sayfalar = R705–710|pmid = 16950097|doi = 10.1016/j.cub.2006.08.024|sayı = 17|soyadı2 = Ochman}}</ref> Çok hücreli canlılarda, özellikle hayvanlarda tamamen eşeysiz üreme görece nadir olarak görülmektedir. Çok hücreli canlılarda eşeyli üremenin neden çok yaygın olduğu anlaşılamamıştır. Günümüzdeki hipotezler <ref name="Dawson">{{Dergi kaynağı|yazar = Dawson KJ |başlık = The Advantage of Asexual Reproduction: When is it Two-fold?|dergi = Journal of Theoretical Biology |tarih = Ekim 1995|cilt = 176|sayfalar = 341–347|url = http://www.ingentaconnect.com/content/ap/jt/1995/00000176/00000003/art00203 |sayı = 3|doi = 10.1006/jtbi.1995.0203}}</ref> eşeysiz üremenin hızlı popülasyon artışında ve kararlı ortamlarda kısa süreli avantajları olabileceğini ancak eşeyli üremenin daha hızlı bir genetik çeşitlilik sağlayarak değişen ortamlara adaptasyonda çok bariz bir avantajı olduğunu önermektedir. Gelişimsel kısıtlamalar<ref name="Engelstädter">{{Dergi kaynağı|yazar = Engelstädter J|başlık = Constraints on the evolution of asexual reproduction |dergi = BioEssays |tarih= Kasım 2008|cilt = 30|sayfalar = 1138–1150|sayı = 11–12 |pmid=18937362 |doi=10.1002/bies.20833}}</ref> neden çok az hayvan türünün [[yaşam döngüsü|yaşam döngüleri]] boyunca eşeyli üremeden neden tamamen vazgeçtiğini açıklayabilir. Eşeyli üremeden eşeysiz üremeye geçmenin önündeki kısıtlardan biri [[mayoz bölünme]]nin kaybolmasıyla birlikte mayoz bölünme sayesinde DNA tahribatının [[rekombinasyon]] sayesinde koruyucu onarımında yok olması olabilir.<ref name="pmid3324702">{{Dergi kaynağı |yazar=Bernstein H, Hopf FA, Michod RE |başlık=The molecular basis of the evolution of sex |dergi=Adv. Genet. |cilt=24 |sayı= |sayfalar=323–70 |yıl=1987 |pmid=3324702 |doi= 10.1016/s0065-2660(08)60012-7|url=|soyadı2=Hopf |soyadı3=Michod |series=Advances in Genetics |isbn=9780120176243 }}</ref><ref>Avise, J. (2008) Clonality: The Genetics, Ecology and Evolution of Sexual Abstinence in Vertebrate Animals. See pp. 22-25. Oxford University Press. ISBN 019536967X ISBN 978-0195369670</ref>
 ==Notlar==