Zincirli Hürriyet
Zincirli Hürriyet, Mehmet Ali Aybar'ın 1947'de önce İzmir'de, daha sonra İstanbul'da çıkardığı gazete.
Aybar'ın ilk sayısı 1 Şubat 1947’de, İstanbul’daki sıkıyönetim uygulaması altında yayımlanan, cumartesi günleri çıkan dört sayfalık Hür 18 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ismindeki gazetesi altı sayı sonra Sıkıyönetim Komutanlığı tarafından kapatıldı. Aybar’a sıkıyönetim bölgesinde başka bir adla gazete veya dergi çıkaramayacağı tebliğ edildi. Bunun üzerine İzmirli bir matbaacının davetiyle İzmir'e giden Aybar, burada 5 Nisan 1947 tarihinden itibaren Zincirli Hürriyet'i çıkarmaya başladı.
Tek parti yönetimine sert eleştiriler getiren Hür ve Zincirli Hürriyet'in yazarları arasında Orhan Veli, Oktay Rifat, Sabahattin Ali, Cami Baykut, Aziz Nesin, Zekeriya Sertel, Behice Boran gibi aydınlar ve edebiyatçılar vardı.
Zincirli Hürriyet'teki eleştirel yazılara gelen tepkiler, sonunda fiili saldırı boyutuna geçti: Gazete, Tan Olayı'nda olduğu gibi kışkırtmalar sonucu 100-150 kişilik bir grup tarafından "Kahrolsun Komünizm" sloganlarıyla basıldı ve tahrip edildi. Gazetenin 3. sayı nüshaları İzmir Cumhuriyet Meydanı'nda polisin gözü önünde yakıldı. Bu olaydan sonra gazeteyi basacak matbaa bulamayan Aybar, İstanbul'a döndü.
Aybar, burada sıkıyönetimin kalkması üzerine Zincirli Hürriyet’i tekrar çıkarmaya girişti ve 5 Şubat 1948 tarihinde birinci sayı yayınlandı. Fakat matbaalara yapılan baskılar sonucu bunu sadece bir sayı başarabildi. Sabahattin Ali'nin bu son sayıda çıkan yazısı, hayattayken yayımlanan son yazısıdır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Hür gazetesi arşivi, TÜSTAV 18 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Zincirli Hürriyet gazetesi arşivi, TÜSTAV 18 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.