Westlothiana
| Westlothiana | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Westlothiana lizziae'nin holotip örneği | |||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||
| |||||||||||
| Tip tür | |||||||||||
| Westlothiana lizziae Smithson ve Rolfe, 1990 | |||||||||||
Westlothiana ("Batı Lothian'dan gelen hayvan"), yaklaşık 338 milyon yıl önce Visean Karbonifer çağının son bölümünde yaşamış sürüngen benzeri bir tetrapod cinsidir. Cinsin üyeleri, günümüz kertenkelelerine yüzeysel bir benzerlik taşıyordu. Cins, tek bir tür olan, Westlothiana lizziae'den bilinmektedir. Tip örneği, 1984 yılında İskoçya, West Lothian , East Kirkton Quarry'deki East Kirkton Kireçtaşı'nda keşfedildi. Bu örnek, fosil avcısı Stan Wood tarafından "kertenkele Lizzie" olarak adlandırıldı ve bu isim diğer paleontologlar ve basın tarafından hızla benimsendi. Numune 1990 yılında resmi olarak adlandırıldığında, bu takma ismin anısına "lizziae" tür adı verildi.[1] Bununla birlikte, benzer vücut şekline rağmen, Westlothiana gerçek bir kertenkele olarak kabul edilmez. Westlothiana'nın anatomisi hem "labirentodont" hem de sürüngen özelliklerinin bir karışımını içeriyordu ve başlangıçta bilinen en eski sürüngen veya amniyot olarak kabul edildi.[2] Ancak, güncellenmiş çalışmalar bu tanımlamanın tamamen doğru olmadığını göstermiştir. Westlothiana, ilk amniyotlardan (sinapsidler, sürüngenler ve onların soyundan gelenler de dahil olmak üzere sert kabuklu yumurta bırakan tetrapodlar) biri olmak yerine, Amniota'nın oldukça yakın bir akrabasıydı.[3] Sonuç olarak, orijinal tanımdan bu yana çoğu paleontolog, cinsi diadectomorpar ve seymouriamorpar gibi diğer amniyot akrabalarının yanı sıra Reptiliomorpha grubuna yerleştirir.[4][5] Daha sonraki analizler genellikle cinsi, amniyotlara veya lissamfibiyenlere (kurbağalar ve semenderler gibi modern amfibiler) veya potansiyel olarak aynı anda her ikisine de yakın olabilen olağandışı tetrapodların bir koleksiyonu olan Lepospondyli'nin en erken ayrılan üyesi olarak yerleştirir.[4]
Filogeni[değiştir | kaynağı değiştir]
Westlothiana'nın filogenetik yerleşimi, lepospondillerin Reptiliomorpha içinden ayrıldığı analizlerde, bazal amniyottan (yani ilkel bir sürüngen)[2] bazal Lepospondil'e kadar değişiklik göstermiştir.[5] Westlothiana'nın gerçek filogenetik konumu belirsizdir ve hem bulgunun parçalı doğasını hem de genel olarak "labirentodont " filogeninin belirsizliğini yansıtır.[6]
Gibi olduğu analizlerle desteklenen Westlothiana sınıflandırılması modern konsensüs, Clack (2002),[7] Ruta ve diğ. (2003),[4] ve Ruta & Coates (2007)[8], cinsi Lepospondyli'nin en erken ayrılan (en "bazal" veya "ilkel") üyesi olarak kabul eder. Westlothiana'nın Lepospondyli'deki yerleşimi, lepospondillerin amniyotlardan çok uzak olmadığı hipotezini desteklemektedir. Bununla birlikte, modern lissamfibilerin bazen lepospondillerden türediği düşünülmektedir. Bu nedenle, Westlothiana, her ne kadar her ikisine de yakın olsa da, aslında modern amfibilere amniyotlardan daha yakın olabilir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Smithson, T.R. & Rolfe, W.D.I. (1990): Westlothiana gen. nov. :naming the earliest known reptile. Scottish Journal of Geology no 26, pp 137–138.
- ^ a b Smithson (December 1989). "The earliest known reptile". Nature (İngilizce). 342 (6250): 676-678. doi:10.1038/342676a0. ISSN 0028-0836.
- ^ Smithson (1993). "Westlothiana lizziae from the Viséan of East Kirkton, West Lothian, Scotland, and the amniote stem". Earth and Environmental Science Transactions of the Royal Society of Edinburgh (İngilizce). 84 (3–4): 383-412. doi:10.1017/S0263593300006192. ISSN 1755-6929.
- ^ a b c Ruta, M.; Coates, M.I. & Quicke, D.L.J. (2003): Early tetrapod relationships revisited. Biological Reviews no 78: pp 251-345.PDF 22 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ a b The Marshall Illustrated Encyclopedia of Dinosaurs and Prehistoric Animals. Londra: Marshall Editions. 1999. s. 62. ISBN 978-1-84028-152-1.
- ^ Laurin, M. (2004): The Evolution of Body Size, Cope's Rule and the Origin of Amniotes. Systematic Biology no 53 (4): pp 594-622. DOI:10.1080/10635150490445706 article 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Clack (2002). "An early tetrapod from 'Romer's Gap'". Nature. 418 (6893): 72-76. doi:10.1038/nature00824. PMID 12097908.
- ^ Ruta (2007). "Dates, nodes and character conflict: addressing the lissamphibian origin problem". Journal of Systematic Palaeontology. 5 (1): 69-122. doi:10.1017/S1477201906002008.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- İskoçya Ulusal Müzesi'nden Westlothiana lizzae "gerçek dosyası", tip numunenin ve yaşam restorasyonlarının karşılık gelen görüntüleri ile. 25 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Westlothiania lizzae tipi örneğinin 2B, Stereoskopik ve 3B görüntüleri 7 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
 | Karbonifer dört üyelisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |