Uluslararası Enerji Ajansı
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Eylül 2016) |
| Uluslararası Enerji Ajansı | |
|---|---|
 UEA üyesi ülkeler
Aday ülkeler Gözlemci üyeler | |
| Kuruluş | 1974 |
| Kuruluş yeri | Paris, Fransa |
| Üyeler | 29 |
| Resmî diller | İngilizce, Fransızca |
| İcra Direktörü |  Fatih Birol |
| İcra Direktörü Yardımcısı |  Paul E. Simons |
| Resmî site | i̇ea.org |
Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) (Fransızca: Agence internationale de l'énergie) Paris merkezli bağımsız bir kuruluş olan Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma (OECD) Örgütü çerçevesinde 1973-1974'te yaşanan petrol krizinde kuruldu. Uluslararası Enerji Ajansı, petrol tedarikinde yaşanan fiziksel kesintilere özel bir cevap için ve aynı zamanda Uluslararası Petrol Piyasası ve diğer enerji sektörlerine veri ve istatistikleri sağlamaktadır. Aynı zamanda son yıllarda, enerji tasarrufu ve teknoloji ve inovasyon alanlarında dayanışmayı desteklemektedir.
1974'te kurulan Uluslararası Enerji Ajansı(International Energy Agency) 29 üye ülkeden oluşur. UEA(Uluslararası enerji ajansı), 29 üye ülkede enerji güvenilirliği ve uygun fiyatta sürdürülebilirliğinin sağlanması için politikalar geliştirilmesi gerektiğini savunan bağımsız bir örgütlenmedir.1973/4 krizinde petrol arzında yaşanan büyük aksaklıklara yardımcı olmak ve ülkeler arasında ortak girişimleri ayarlamak/düzenlemek için kurulmuştur. Uluslararası enerji ajansı temelde şu 4 ana esas üzerine odaklanır: enerji, güvenlik, ekonomik büyüme, çevresel farkındalık ve dünya genelindeki anlaşmalar;
Enerji Güvenliği: Tüm enerji sektörlerinde içinde çeşitlilik, verimlilik ve esneklik teşvik;
Ekonomik Kalkınma: Ekonomik büyümeyi teşvik etmek ve enerji yoksunluğunu ortadan kaldırmak için serbest piyasa desteklenmesi;
Çevre Bilinci: Enerji üretiminde, özellikle iklim değişikliği etkisi ile mücadele için politika seçeneklerini analiz etmek ve bu seçenekleri çevre yasaları üzerinde kullanmak.
Dünya genelinde anlaşmalar: Özellikle büyük ekonomilerde, paylaşılan enerji ve çevresel kaygılar çözüm bulmak için ortak ülkelerle yakın çalışmalar yapmak.[1]
Ajansın amacı[değiştir | kaynağı değiştir]
1974 yılında dünya ekonomik buhranı sonucu Finlandiya, Fransa ve İzlanda dışındaki OECD ülkeleri tarafından kurulan örgütün amacı, üye ülkelerin enerji, özellikle de petrol ile ilgili sorunlarına çözüm getirmektir.
Bu ana amaca yönelik olarak;
- Üye ülkelerin petrole olan bağımlılıklarını azaltmak,
- Uluslararası petrol borsaları konusunda iletişimde bulunmak,
- Petrol piyasalarında istikrar sağlamak,
- Petrol şokunun etkilerine karşı üye ülkeleri korumak için faaliyetlerde bulunur.
- Bu amaçlarla üye ülkeler belirli miktarlarda petrol stoku bulundurmayı kararlaştırmışlardır.
Çalışma alanları[değiştir | kaynağı değiştir]
IEA, tüm enerji kaynakları ve teknolojilerine, küresel ve bölgesel pazarlara ilişkin analizlerin yanı sıra temiz enerjiye geçiş için temel teknolojiler, mineraller ve malzemeler hakkında ülke düzeyinde özel raporlar ve çalışmalar yapar. Ayrıca 150'den fazla ülke için kapsamlı veri ve istatistikler üretir.
IEA'nın analitik çalışması, politika önerileri, izleme, pazar tahminleri, teknik yol haritası ve senaryo analizi dahil olmak üzere çeşitli kategorilere ayrılmıştır.
Veri[değiştir | kaynağı değiştir]
IEA, ulusal enerji politikalarını bilgilendiren ve enerji sektörü yatırımları için uzun vadeli planlamayı destekleyen kapsamlı veriler, istatistikler ve analizler yayınlar. IEA, enerji arzı, talebi, fiyatları, kamu araştırma ve geliştirme ve enerji verimliliği ölçümlerindeki eğilimler hakkındaki veriyi ve bilgileri analiz eder ve yayınlar. Veriler aynı zamanda ülkelerin enerji geçişlerindeki kısa ve uzun vadeli eğilimlerin izlenmesine de hizmet eder.[3]
Politikalar ve Önlemler Veritabanı (PAMS), karbon emisyonlarını azaltmak, enerji verimliliğini özendirmek ve yenilenebilir ve temiz enerji kaynaklarının geliştirilmesini ve kullanımını iyileştirmek için hükûmet politikaları ve programlarına ilişkin veriyi kamuya sunar. Veritabanı, 1999'a kadar uzanan çeşitli IEA ve Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) veri kaynaklarından alınan verileri derler ve geçmiş, mevcut ve planlanan politika önlemleri hakkında bilgi içerir.[4]
Üye ülkeler[değiştir | kaynağı değiştir]
Avustralya, Avusturya, Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Japonya, Kanada, Kore, Lüksemburg, Macaristan, Norveç, Polonya, Portekiz, Slovak Cumhuriyeti, Türkiye, Yeni Zelanda, Yunanistan.[5]
Avrupa Komisyonu da Uluslararası Enerji Ajansı'nın çalışmalarına katılmaktadır.
Örgütün Organları
Örgütün başlıca organları Yürütme Kurulu, İdari Komite ve Sekreterya'dır. Örgütün merkezi Fransa'nın başkenti Paris'tedir.[2]
Örgütün Faaliyetleri
Uluslararası Enerji Ajansı 15 Kasım 1974 tarihinde OECD'nin yapısı içinde kurulmuştur. Görevi, enerji alanındaki kapsamlı iş birliği programını yürütmektir. Bu amaçla IEA üyeleri bir Uluslararası Enerji Programı'nın oluşturulmasına karar vermişlerdir.
Bu program sırasıyla şu konuları içermektedir:
• Acil rezerv ve talep kısıtlaması yükümlülüklerini getiren kriz dönemi dağıtım planı,
• Uluslararası petrol piyasasında yaygın haberleşme sistemi,
• Petrol şirketleriyle konsültasyon,
• Enerji tasarrufu ve alternatif enerji kaynaklarının geliştirilmesi programlarını içeren uzun dönemli enerji iş birliği,
• Üretici ve tüketici ülkelerle ilişkiler.
Gelişmeler[değiştir | kaynağı değiştir]
1974 yılında dünya ekonomik buhranı sonucu Finlandiya, Fransa ve İzlanda dışındaki OECD ülkeleri tarafından kurulan örgütün amacı, üye ülkeleri enerji, özellikle de petrol ile ilgili sorunlarına çözüm getirmektir. Aynı zamanda Uluslararası Enerji Ajansı Merkezi'nin faaliyetleri istihdam, sanayi sektörlerinde uluslararası iş bölümü, teknoloji ve endüstrileşme, sosyal kalkınma ve demografi gibi temel kalkınma sorunları ile ilgili araştırmaları içermektedir. Merkez, kalkınma sorunları ile uğraşırken OECD'nin diğer kuruluşları ve uluslararası kuruluşlar ile iş birliği yapar.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2016.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 31 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2016.
- ^ "Data overview". IEA (İngilizce). 5 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2022.
- ^ "Policy database – Data & Statistics". IEA (İngilizce). 26 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2017.