Tarihî Elektrik Fabrikası
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | İzmir, Türkiye |
| Koordinatlar | 38°26′23″K 27°09′21″D / 38.43972°K 27.15583°D |
| Başlama | 1926 |
| Tamamlanma | 1928 |
Tarihî Elektrik Fabrikası, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan eski bir elektrik fabrikasıdır.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Belçika merkezli Traction-Electricite şirketi tarafından 1926'da temeli atılan fabrika, 18 Ekim 1928'de faaliyete geçti.[1] Fabrikada elektrik üretimi deniz suyu kullanılarak taş kömürü ve linyit ile yapılmaktaydı.[2] Bu özelliği ile Türkiye'de linyit kullanan ilk enerji üretim tesisi oldu.[3] 27 Temmuz 1943'te Resmî Gazete'de yayımlanan "İzmir Tramvay ve Elektrik Türk Anonim Şirketi imtiyaziyle tesisatının satın alınmasına dair mukavelenin tasdiki ve bu müessesenin işletilmesi hakkında kanun" uyarınca kamulaştırıldı.[4] Başlangıçtaki kurulu gücü 5 MW olan fabrika, ESHOT tarafından işletilmeye başladıktan sonra 1949, 1952, 1954 ve 1955 yıllarında kapasite artırımı sonucunda 40 MW güce ulaştı.[1] Fabrika, 1960'larda şehrin elektrik ihtiyacının %30'unu karşılıyordu.[1] İleriki yıllarda önce Etibank ve 1971'den itibaren Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) tarafından işletildi.[1] Fabrikada üretim 1989'da sona erdi.[2] TEK'in bölünmesinin ardından fabrikanın mülkiyeti Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.'ye geçti.[1] 8 Ocak 1998'de İzmir 1 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu, fabrikayı "Korunması Gerekli Kültür Varlığı" olarak tescil etti.[5]
Fabrika, 2018'de Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) tarafından satışa çıkarıldı.[5][6] Kararın yargıya taşınması üzerine 2019'da fabrika için yeniden satış kararı verildi.[7][8] 16 Nisan 2019'da yapılan ihaleyi İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin bir iştiraki kazandı.[9][10][11] ÖİB belediyenin ihaleye katılamaycığı öne sürerek ihaleyi onaylamadı.[1][12]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f "Tarihi Elektrik Fabrikası'nda bitmeyen devir-teslim". BirGün. 16 Eylül 2019. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019.
- ^ a b "Yenilenebilir Enerji Alanında Sosyal Bilincin Arttırılması; İSEM: İzmir Yenilenebilir Enerji Müzesi" (PDF). Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi. 17 (51). Eylül 2015. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Kasım 2019.
- ^ "Tarihi İzmir Elektrik Fabrikası müze olsun!". Aydınlık. 25 Ocak 2019. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019.
- ^ "İzmir Tramvay ve Elektrik Türk Anonim Şirketi imtiyaziyle tesisatının satın alınmasına dair mukavelenin tasdiki ve bu müessesenin işletilmesi hakkında kanun" (PDF). T.C. Resmî Gazete. 27 Temmuz 1943. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Kasım 2019.
- ^ a b "Tarihi Elektrik Fabrikası satışa çıkarıldı". Hürriyet. 21 Şubat 2018. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019.
- ^ "İzmir sanayi mirasının sonu merakla bekleniyor". Ege Telgraf. 13 Mart 2018. 16 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019.
- ^ "Tarihi elektrik fabrikası, arazisiyle birlikte satışa çıkarıldı". Sputnik Türkiye. 14 Ocak 2019. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019.
- ^ "İzmir'in Elektrik Fabrikası Yeniden İhaleye Çıkarıldı". Haberler.com. 14 Ocak 2019. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019.
- ^ "Tarihi Elektrik Fabrikası ihaleye çıkıyor". Hürriyet. 15 Nisan 2019. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019.
- ^ "Tarihi Elektrik Fabrikası'nın ihalesini İzmir Büyükşehir Belediyesi aldı". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 16 Nisan 2019. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019.
- ^ "İzmir'de tarihi elektrik fabrikasını belediye 35 milyon liraya aldı". CNN Turk. 16 Nisan 2019. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019.
- ^ "Tarihi Elektrik Fabrikası ihalesini ÖİB onaylamadı". BirGün. 14 Eylül 2019. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019.