Sequoioideae
Halk arasında sekoya olarak bilinen Sequoioideae, Servigiller familyasındaki kozalaklı ağaçların bir alt familyasıdır. Dünyanın en büyük ve en uzun ağaçlarını içermektedir.
Tanım[değiştir | kaynağı değiştir]
Üç sekoya alt familyası cinsi, Kaliforniya ve Oregon kıyılarından Sequoia, California'nın Sierra Nevada'sında Sequoiadendron ve Çin'deki Metasequoia'dır. Sekoya türleri dünyanın en büyük ve en uzun ağaçlarını içerir. Bu ağaçlar binlerce yıl yaşayabilir. Tehditler arasında ağaçların kesilmesi, yangınlar,[1] iklim değişikliği, yasadışı esrar ekimi ve kaçak avlanma yer alır.[2][3][4]
IMG_4881.jpg)
Cinslerden sadece ikisi, Sequoia ve Sequoiadendron, masif ağaçlarıyla bilinir. Tek yaşayan Metasequoia glyptostroboides türünden Metasequoia ağaçları yaprak dökendir, çok daha az büyürler (ancak diğer ağaçların çoğuna kıyasla hala büyüktür) ve daha soğuk iklimlerde yaşayabilirler.
Taksonomi ve evrim[değiştir | kaynağı değiştir]
Hem morfolojik hem de moleküler karakterlerle ilgili çok sayıda çalışma, Sequoioideae'nin monofiletik olduğu iddiasını güçlü şekilde destekler.[5][6][7][8]
Çoğu modern filogeni, Sequoia'yı Sequoiadendron'un kardeşi ve Metasequoia'yı grup dışı olarak yerleştirir.[6][8][9] Bununla birlikte Yang ve ark. Sequoioideae'nin tuhaf bir genetik eserinin - Sequoia'nın poliploidisinin - kökenini araştırmaya devam etti ve bu göreceli fikir birliğini sorgulayan dikkate değer bir istisna oluşturmuştur.[8]
Kladistik ağaç[değiştir | kaynağı değiştir]
Moleküler olmayan kanıtlara dayanan 2006 tarihli bir makale, mevcut türler arasında aşağıdaki ilişkiyi öne sürdü:[10]
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Mevcut türler[değiştir | kaynağı değiştir]
Güney-orta Çin[değiştir | kaynağı değiştir]
| Bitki | Yaprak | Kozalaklar | Gövde | Bilimsel ad | Yaygın isim | Dağılım |
|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
|
|
Metasequoia glyptostroboides Hu and W.C.Cheng, 1948 | Şafak sekoyası | Güney-orta Çin'de Chongqing, Hubei ve Hunan . |
Kaliforniya, ABD[değiştir | kaynağı değiştir]
| Bitki | Yaprak | Kozalaklar | Gövde | Bilimsel ad | Yaygın isim | Dağılım |
|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
|
|
Sequoiadendron giganteum (Lindl.) J.Buchh., 1939 | Dev sekoya, Dev Sekoya, Sierra sekoya, Sierra sekoya, Wellingtonia | Kaliforniya'nın Sierra Nevada bölgesinin batı yamaçları. |
|
|
|
,_Great_Otway_National_Park,_Californian_Redwoods_--_2019_--_1416.jpg)
|
Sequoia sempervirens (D.Don) Endl. | Kıyı Sekoyası, Kaliforniya sekoyası | Kuzey Kaliforniya kıyı ormanları ekolojik bölgesi, Kuzey Kaliforniya kıyılarında ve Oregon'a birkaç mil uzaklıktadır. |
Koruma[değiştir | kaynağı değiştir]
Tüm alt aile tehlikededir. IUCN Kırmızı Liste Kategorisi ve Kriterleri, Sequoia sempervirens'i Tehlike Altında (A2acd), Sequoiadendron giganteum'u Tehlike Altında (B2ab) ve Metasequoia glyptostroboides'i Tehlike Altında (B1ab) olarak değerlendirir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Prescribed Fire at Redwood National and State Parks - Redwood National and State Parks (U.S. National Park Service)". 6 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "The Threats to the Redwoods". 7 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Why redwood burl poaching is so destructive". Christian Science Monitor. 5 Mart 2014. 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2023.
- ^ Kurland (2018). "The spatial pattern of redwood burl poaching and implications for prevention". Forest Policy and Economics. 94: 46-54. doi:10.1016/j.forpol.2018.06.009.
- ^ Brunsfeld (1994). "Phylogenetic Relationships Among the Genera of Taxodiaceae and Cupressaceae: Evidence from rbcL Sequences". Systematic Botany. 19 (2): 253. doi:10.2307/2419600.
- ^ a b Gadek (2000). "Relationships Within Cupressaceae Sensu Lato: A Combined Morphological and Molecular Approach". American Journal of Botany. 87 (7): 1044-57. doi:10.2307/2657004. PMID 10898782.
- ^ Takaso (1992). "Seed cone and ovule ontogeny in Metasequoia, Sequoia and Sequoiadendron (Taxodiaceae-Coniferales)". Botanical Journal of the Linnean Society. 109: 15-37. doi:10.1111/j.1095-8339.1992.tb00256.x.
- ^ a b c Yang (2012). "Three Genome-based Phylogeny of Cupressaceae s.l: Further Evidence for the Evolution of Gymnosperms and Southern Hemisphere Biogeography". Molecular Phylogenetics and Evolution. 64 (3): 452-470. doi:10.1016/j.ympev.2012.05.004. PMID 22609823.
- ^ Mao (2012). "Distribution of Living Cupressaceae Reflects the Breakup of Pangea". Proceedings of the National Academy of Sciences. 109 (20): 7793-7798. doi:10.1073/pnas.1114319109. PMC 3356613 $2. PMID 22550176.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;evolutionoftaxodiaceouscupressaceae2007isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
Kaynakça ve bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- "About the trees". National Park Service. 9 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2014.
- "A few basic facts about Redwoods, and Parks". National Park Service. 9 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2014.
- "Calaveras Big Trees Association". 27 Kasım 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2014.
- Hanks, Doug (2005). "Crescent Ridge Dawn Redwood Preserve". 4 Aralık 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2014.
- de:Liste der dicksten Mammutbäume in Deutschland. List of Large Giant Redwoods in Germany
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Sequoioideae ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
