Reggiane Re.2001 Falco II

Re.2001 Falco II
Türü	Avcı bombardıman uçağı, gece avcı uçağı
Ulusal köken	İtalya
Üretici	Reggiane
Tasarımcı	Roberto Longhi & Antonio Alessi
İlk uçuş	Temmuz 1940
Hizmete giriş	1941
Emekli olma	1945
Ana kullanıcılar	Regia Aeronautica; Aeronautica Nazionale Repubblicana
Üretim sayısı	237
Gelişimi	Reggiane Re.2000
Varyantlar	Reggiane Re.2002; Reggiane Re.2005; Reggiane Re.2006;

Reggiane Re.2001 Falco II, 2. Dünya Savaşı sırasında Regia Aeronautica'da (İtalyan Hava Kuvvetleri) hizmet veren bir İtalyan savaş uçağıydı. Ünlü Macchi C.202'nin çağdaşı olan bu tipin üretimi sadece 252 adetle sınırlı kalacaktı, ancak bir dizi rolü üstlenebileceğini kanıtlayan esnek bir tasarımdı. Manevra kabiliyeti sayesinde, Supermarine Spitfire gibi daha güçlü rakiplerle it dalaşına girebiliyordu. Re.2001, daha sonraki, daha zorlu bir avcı olan Re.2005'in temeli oldu.

Tasarımı ve Geliştirilmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Reggiane Re.2001, Re.2000 Falco I'in bir gelişimiydi ve Regia Aeronautica tarafından öncelikle kanatlardaki korunmasız yakıt tankları, ki bunlar sadece sparlar arasındaki sızdırmaz boşluklardı ve ikinci olarak da motoru nedeniyle reddedilmişti.

Falco II'de düzeltilmeye çalışılan ana sorun buydu; artık 986 hp (735 kW) Piaggio P.XI radyal motor yerine 1.175 hp (876 kW) Alfa Romeo sıralı motora (daha güçlü ve güvenilir bir lisans yapımı Alman DB 601) sahipti.^[3]

Re.2000'in gövde yapısının çoğunu içeren, hatta kuyruk ünitesinin tamamını koruyan Re.2001'in kanatları, her kanatta üç spar bulunan yarı eliptik bir tasarıma sahipti. İlk tasarımda toplam 544 L (120 imp gal; 144 US gal) kapasiteli geleneksel yakıt tankları vardı (biri gövdede ve diğerleri kanatlarda olmak üzere beş tank). Silahları, buruna monte edilmiş iki adet 12,7 mm (0,50 inç) (800 mermiye kadar) ve kanatlarda iki adet 7,7 mm (0,303 inç) (toplam 1200 mermi) Breda-SAFAT makineli tüfeklerden oluşuyordu.^[3]

Yeni Falco II, Macchi MC.202'ye denkti, ancak Alfa Romeo R.A.1000RC.41-1a (lisansla üretilen DB 601) için ilk üretim çağrısına sahip olan Macchi avcı uçağı yine de daha fazla sayıda üretildi. Daha sonra Re.2001, Regia Aeronautica'nın yakıt tanklarının kanatların içine yerleştirilmesinde ısrar etmesi nedeniyle ertelendi ve bu da kanat yapısının önemli ölçüde yeniden tasarlanmasını gerektirdi. İlk sipariş olan 300 uçak, sadece 252 adet üretilerek geri çekildi. Bu sayı 100 adet Re.2001 Serie I, Serie II ve Serie III silah varyasyonlarını, Reggiane Serie IV avcı-bombardıman uçağını ve 150 adet Re.2001 CN Caccia Notturna gece avcı uçağını içeriyordu.^[4]

Kanatların yeniden tasarlanması ve üretimdeki gecikmeler nedeniyle, ilk üretim uçakları nihayet Haziran 1941'de, programın neredeyse bir yıl gerisinde operasyonel kullanım için onaylandı.

Avcı varyantının yanı sıra, özel rollere uygun iki ana varyant daha geliştirildi. 1942'den itibaren üretilen Re.2001 CB (Cacciabombardiere, Avcı-bombardıman uçağı) versiyonu saldırı rolü için gövde altında 100 veya 250 kg (220 veya 550 lb) bomba taşıyabiliyordu. CN (Caccia notturno, gece avcısı) versiyonu, motor egzoz alev sönümleyicileri ve her kanadın altında bir tane olmak üzere iki gondolda 20 mm (0,79 inç) Mauser MG 151/20 topunun eklenmesiyle uyarlandı, ancak birçok avcı orijinal silahlanmayı korudu. Sipariş edilen 50 adet CN'den toplam 34 adet üretilmiştir.

Operasyonel Geçmişi[değiştir | kaynağı değiştir]

Re.2001, Eylül 1941'de Kuzey Afrika'dan uçağı olmadan dönen 2° Gruppo (6° Stormo'nun bir parçası) ile 1941'in sonlarında operasyonel duruma geldi.

Üç Squadriglie, 150ª, 152ª ve 358ª, Gorizia'da bulunuyordu ve ardından Aralık ayında Roma-Ciampino'ya taşındı. Teknik nedenlerden dolayı birlik 1942 Şubat'ına kadar tam olarak donatılmamış ve eğitilmemiştir. 4 Mayıs 1942'de Colonnello Bajlon komutasındaki 18 Reggiane ile Sicilya'daki Caltagirone'ye taşınmıştır.^[5]^[6] Mayıs 1942'de Re.2001'ler Malta üzerinde eskort görevlerinde görev almaya başladı ve İngiliz Spitfire Mk V uçaklarıyla karşılaştı. 12 Mayıs'ta 2° Gruppo'ya bağlı 15 Re.2001, 4° Gruppo'ya bağlı üç Savoia-Marchetti SM.84'eeskortluk ederken dokuz Spitfire'lar tarafından saldırıya uğradı.

Spitfire'lar bir bombardıman uçağını düşürmüş ve diğerine de ağır hasar vermiştir; ancak Reggiane pilotları hemen karşılık vermiş ve biri Çavuş Paolo Morcino'ya ait olmak üzere iki Spitfire'ı düşürmüşlerdir. Morcino, uçağının 20 mm'lik bir top mermisiyle alt takımının hasar görmesi sebebiyle tıpkı komutanı gibi Ispica yakınlarında zorunlu iniş yapmak zorunda kalmıştır.^[5]

O gün RAF üç Spitfire kaybetmiş; pilotlardan biri, 601. Filodan Çavuş Charles Graysmark ölmüş ve diğeri, 126. Filodan Çavuş Cyril 'Joe' Bush yaralanmıştır. 126. Filodan Pilot Subay Michael Graves de vurulmuş, ancak yaralanmadan kurtarılmıştır.^[7] 15 Mayıs 1942 günü öğleden sonra, 19 Re.2001 "avlanmak" üzere Malta'daki havaalanlarına uçmuştur. Adanın güneyinde it dalaşları yaşanmış ve İtalyanlara göre Müttefikler dört uçak kaybetmiştir; bunlardan üçü Valletta'nın doğusunda, dördüncüsü ise Kalafrana'nın güneyinde denize düşmüştür. İt dalaşı sırasında vurulan Re.2001 MM.7210, Sicilya'daki Comiso'ya acil iniş yapmıştır.^[5] 18 Mayıs'ta, 152ª Squadriglia'dan Teğmen Remo Cazzolli liderliğindeki sekiz Re.2001, adanın deniz/kara keşfini desteklemek için Malta'ya uçmuştur. Re.2001'ler 249. Filo'nun dört Spitfire'ı tarafından saldırıya uğramış, üç pilotun her biri bir Reggiane uçağını üstlenmiştir. Daha sonraki kayıtlar, İspanya İç Savaşı gazisi Cazzolli'nin tek kurban olduğunu ve Marsaskala yakınlarındaki San Leonardo Kalesi'nin kuzeyine düştüğünü ve yakalandığını göstermektedir.^[7]

Haziran sonunda, Roma-Ciampino'da konuşlu 22° Gruppo ilk Re.2001 CB'lerini teslim aldı ve Monserrato, Sardunya'ya yeniden konuşlandırıldı. Daha sonra Malta baskınlarına katılmak üzere Sicilya'ya nakledildiler.^[6] 12 Temmuz'da, Malta üzerinde, 249. Filo'dan Kanadalı as pilot "Buzz" Beurling, 150ª Squadriglia Caccia'dan Yarbay Aldo Quarantotti ve Teğmen Carlo Seganti'nin Reggiane Re.2001'lerini Macchi C.202'ler sanarak düşürmüştür.^[8]^[9] Ancak iki gün sonra, o da Reggiane'ler tarafından kötü bir şekilde vurulmuştur. Beurling olayı "gövde ve kanatlarım yirmiden fazla mermi ile delik deşik edilmişti, patlayıcı bir mermi sağ topuğumu sıyırdı" şeklinde anlatmıştır.^[10] Genel olarak çağdaş avcı uçaklarından daha yavaş olan Reggiane, Hawker Hurricane karşısında daha iyi bir performans sergilemiş ve Hawker çoğu irtifada fark edilir derecede daha hızlı olmasına rağmen, bu rakibiyle daha eşit şartlarda mücadele edebilmiştir.^[3]

Genel olarak çağdaş avcılardan daha yavaş olan Reggiane, Hawker Hurricane'e karşı daha iyi performans göstermiş ve bu rakibi daha eşit bir şekilde yenebilirdi, ancak Hawker çoğu irtifada fark edilir derecede daha hızlıydı. Spitfire V, özellikle 7.000 m'nin (23.000 ft) üzerinde daha da büyük bir hız avantajına sahipti.

Alçak ve orta irtifalarda, Re.2001'in performansı iyiydi^[6] ve as pilot Laddie Lucas'ın Malta: The Thorn in Rommel's side adlı kitabında belirttiği üzere, uzman bir pilotun elinde, Reggiane Spitfire V için zor ve tehlikeli bir rakip olabilirdi.

13 Temmuz 1942'de 249. Filo, Alman ve İtalyan avcı uçaklarından oluşan karma bir güçle Malta'nın üzerinde çatışmaya girmişti. O zamanlar Yeni Zelanda'nın seçkin pilotlarından biri olma yolunda hızla ilerleyen Jack Rae ve yetenekli 2 numarası Avustralyalı Alan Yates, cephaneleri azalmış olmasına rağmen, sonunda tek başına bir Re.2001'e rastlamışlardı. Sonrasında yaşananlar Jack'i öyle bir şoka uğrattı ki, bu olay yarım yüzyıl boyunca aklından çıkmadı. "İtalyan'ın son derece yetenekli bir rakip olduğunu hayretle gördüm. Daha önce onu takip ederken hiç bu kadar karmaşık bir akrobasi dizisine dahil olmamıştım. İki kez onunla birlikte kaldığım için neredeyse 'spin atıyordum'; uçağına kayda değer bir saptırma atışı yapmakta zorlandım. Zaman zaman bana tehlikeli bir şekilde yaklaştı. Sonunda duman çıkarmaya başladı ve kuyruğunu vurduk, ancak Sicilya Boğazı'nı yarılamıştık ve konumumuz tehlikeli olmaya başlamıştı çünkü artık yakıtımız azalmıştı ve saldırıya uğrarsak gerçekten zor durumda kalacaktık. Ancak, üsse döndüğümüzde, İtalyan, beni hayrete düşürerek, bizimle birlikte döndü ve sanki bir çift Spitfire hakkında ne düşündüğünü göstermek istercesine bizim bölüme son ve meydan okuyan bir saldırı yaptı!"^[11]

12 Ağustos 1942'de, her biri 640 kg (1,410 lb) parça tesirli bomba taşıyacak şekilde modifiye edilmiş ve Re.2001'lerden oluşan bir avcı eskortunun eşlik ettiği iki Re.2001G/V, 'Operation Pedestal' sırasında HMS Victorious'a bir saldırı gerçekleştirdi. Raporlara göre, Re.2001'lere Sea Hurricane'lere benzerlikleri nedeniyle müdahale edilmemiştir.^[3] Saldırı sırasında uçak gemisinin uçuş güvertesine doğrudan bir isabet kaydedilmiş ancak bomba patlamamış ve zararsız bir şekilde denize düşmüştür.^[6] 1942 yılının ilkbaharından itibaren Reggiane Re.2001 CN gece avcı uçakları 59° Gruppo'ya verildi ve öncelikle İtalyan şehirlerinin savunmasında kullanıldı.^[6] Savaşın seyri değiştikçe, Re.2001 birimleri sürekli olarak üsten üsse taşındı ve nihayet Sicilya'nın işgalinin başladığı 10 Temmuz 1943'te, mevcut tüm Re.2001 avcı uçakları İtalya'yı ve İtalyan kuvvetlerinin elindeki yakın Akdeniz adalarını savunmak üzere yönlendirildi.^[6]

Daha sonra 1943'te, avcı uçağı tüm varyantlarıyla kuzey ve orta İtalya'yı savunmak için kullanıldı. Savaş pilotları Re.2001'in kullanım özelliklerini övüyorlardı, bazıları Macchi C.202'den daha manevra kabiliyetine sahip olduğunu düşünüyordu, ancak, birçok İtalyan savaş uçağı gibi, bu tipin de servis kabiliyeti zayıftı ve Re.2001 kullanan birimlerin çoğu tam donanımlı değildi.^[6] Re.2001 tasarımının karmaşıklığı daha yüksek maliyetlere yol açmış (1942'de Re.2001'in üretim maliyeti Macchi C.202'nin 520.000 liraya karşılık 600.000 lira idi)^[3] ve üretim hızını yavaşlatarak avcı uçağı olarak etkinliğini sınırlamıştır.

Zayiatlar nedeniyle 9 Eylül 1943 Mütarekesi'nde sadece 33^[6] adet Re.2001 mevcuttu. Dahası, hizmete elverişliliğin düşük olmasıyla beraberinde İtalya'nın bölünmesinden dolayı sadece dokuz Re.2001 kurtarılabilmiştir. Bunların sekizi Müttefiklerle birlikte savaşan İtalyan Hava Kuvvetleri'nde ve biri kuzeydeki İtalyan Sosyal Cumhuriyeti'nde kalmıştır.

Varyantlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Re.2001: İki adet üretildi. İkinci prototip üç sparlı, modifiye kanopili ve sabit kuyruk tekerleğine sahipti. İlk uçuş Mayıs 1940'ta gerçekleştirildi.
Re.2001 Seri I: İlk üretim serisi avcı-bombardıman uçağı ve taşıyıcı eğitim uçağı olarak kullanıldı; ayrıca kara tabanlı katapult testleri için de kullanıldı, 100 adet üretildi.
Re.2001 CB: Kanatların altında iki adet 100 veya 160 kg (220 veya 350 lb) bombanın yanı sıra saldırı rolü için gövdenin altında 250 kg'a (550 lb) kadar bomba taşıyabilecek şekilde 1942'den itibaren üretilen modifiye avcı-bombardıman uçağı.
Re.2001 VEYA Serie II: Aquila uçak gemisi için önerilen gemi avcısı versiyonu, 50 adet üretildi. Kanatlara monteli makineli tüfeklerin geliştirilmesine ve isteğe bağlı topa ilk ekleme, standart olarak 600 kg (1,300 lb) torpido veya bomba taşıyabilir.
Re.2001 CN Serie III & IV: Gece avcısı ve avcı-bombardıman versiyonu, 74 adet üretildi. İsteğe bağlı olarak 640 kg'a (1,410 lb) kadar bomba yükü veya Serie IV'te ek yakıt tankı. İki adet 20 mm (0.79 inç) Mauser MG 151/20 topu (her biri 60 mermi), her kanadın altına birer tane olmak üzere iki gondol içine yerleştirilmişti.
Re.2001 G/H: Deneysel torpido (600 kg (1,300 lb) torpido taşıyan) avcı veya tanksavar versiyonu, uzatılmış kuyruk tekerleği ve iki adet 20 mm (0.79 inç) top ile, iki adet üretildi.
Re.2001 G/V: Tek bir 640 kg (1,410 lb) bombayı 120 kg (260 lb) HE taşımak için güçlendirilmiş gövde yapısına sahip modifiye avcı-bombardıman uçağı, 381 mm (15.0 inç) mermiden türetilmiştir (Littorio sınıfı savaş gemileri için yapılmıştır). Bu varyanttan az sayıda üretilmiştir; iki G/V Pedestal Harekâtına katılmıştır ancak bu varyantın tek kullanımı olmuştur.

Re.2001 Delta: Isotta Fraschini Delta RC 16/48 840 hp (630 kW) motorla çalışan prototip versiyon, bir adet üretildi - ilk uçuş: 12 Eylül 1942. Regia Aeronautica, 5.760 m'de (18.900 ft) sadece 478 km/saat (297 mph) azami hıza ulaşılan testlerden sonra sipariş edilen 100 modeli iptal etti.
Re.2001bis: Radyatörleri yeniden konumlandırılmış prototip (MM.438) versiyonu, bir adet üretildi; uçuş denemeleri başarılı olmasına ve Re.2001 varyantlarının en hızlısı olduğunu kanıtlamasına rağmen, standart Re.2001'e geri döndürüldü.

Özel bir tanksavar avcı uçağı (20 mm (0,79 inç) toplar ve tanksavar bombaları ile donatılmış) ve bir foto-keşif versiyonu olan Re.2001 Fotografico için bir tasarım da dâhil olmak üzere başka varyantlar da düşünüldü, ancak bazı standart Re.2001'ler daha sonra bu rol için değiştirildi.^[3]