Oruro Karnavalı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Oruro Karnavalı'nın tipik ve ana dansı olan Diablada, 2001'den beri Bolivya'da İnsanlığın Sözlü ve Somut Olmayan Mirasının Başyapıtıdır ( Resim: Fraternidad Artística y Cultural "La Diablada" .
Karnavalda Llamerada Dansçıları

Oruro Karnavalı, Bolivya'nın Oruro kentinde18. yüzyıldan beri düzenlenen dini ve kültürel bir festivaldir. Başlangıçta yerli bir festivali olan kutlama, daha sonra Candelaria Bakiresi (Socavón Bakiresi) etrafında bir Hristiyan ritüelini içerecek şekilde dönüştürüldü. Karnaval, UNESCO'nun İnsanlığın Sözlü ve Somut Olmayan Mirasının Başyapıtlarından biridir.

Festival boyunca, 18 farklı halk dansında uzmanlaşmış 48'den fazla halk dansçısı, karnavalın her Cumartesi günü geleneksel bir geçit töreninde Tünel Mabedi'ne hac ziyareti gerçekleştirir. Geleneksel Lama Lama veya Diablada dansları, festivalin önde gelen geleneksel dansı oldu.

Arka Plan[değiştir | kaynağı değiştir]

Yerli Itu törenleri, İspanyollar tarafından 17. yüzyılda, Yukarı Peru'ya hükmettikleri dönemde yasaklandı. Ancak Uru, festivali her Şubat ayının ilk haftasında, Mum Masalları'nda bir Katolik ritüeli şeklinde gözlemlemeye devam etti. And tanrılarının tasvirlerini gizlemek için Hristiyan ikonları kullanıldı ve Hristiyan azizler, diğer küçük And tanrılarının yerini aldı. Tören Paskalya'dan kırk gün önce başladı.

Efsaneye göre 1756'da Oruro'daki en zengin gümüş madeninin maden ocağında Meryem Ana'nın bir duvar resmi mucizevi bir şekilde ortaya çıktı. Karnaval , Virgen de la Candelaria (Mum Masalı Bakire) veya Virgen del Socavon (Maden Kuyusu Bakiresi) onuruna kutlandığından beri. Karnavalın en önemli unsurları artık Sanctuaria del Socavon'da (Maden Şaftı Kilisesi) ve çevresinde meydana geliyor.

İspanyol Öncesi Dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir zamanlar Jururu (Uru Uru) olarak adlandırılan Oruro çevresindeki bölge, eski And zamanlarında dini hac için önemli bir merkezdi. "Kutsal Urus Dağı", hacıların wakas, achachilas ve apus gibi koruyucu tanrılara dua edebilecekleri yerdi. Bunların arasında Jamp'atu Qullu (tepe kurbağası), Argentillo Arankani (tepe kertenkelesi), Quwak (engerek), akbaba ve Wakallusta vardı. Kültür, İnka İmparatorluğu'nun genişlemesiyle genişledi. Kötü yarı tanrı WariDesam ve kutsal yarı tanrı Apus waka bunu açıklamak için kullanılabilir.

İspanyol kolonizasyonu, yerli yerli mirasın parçalanmasına yol açtı. Bununla birlikte, birçok yerli ayin, sakinler tarafından korunarak Katoliklik ve Wari Kültürünün dini bir senkretizmine yol açtı. Katolik öğretilerinden Bakire ve Şeytan hakkındaki Hristiyan fikirleri, Karnaval sırasında hala görülebilen dini sembolizmin bir karışımı olan Pachamama ve Tio Supay'ın yerel fikirlerine dahil edildi.

Modern Karnaval[değiştir | kaynağı değiştir]

Modern festival, bölgede devam eden pagan-Katolik dini uygulama karışımını göstermektedir. Karnaval, Virgen del Socavon'a adanmış bir törenle başlar. Bando grupları, Meryem Ana'yı selamlamak için Pazar günü Pie de Gallo mağarasında aynı anda yarışır. Festivalin en önemli özelliği, 48 grup halk dansçısının tünelin kutsal alanına giden dört kilometrelik bir rota üzerinde üç gün üç gece süren geçit törenidir. Bu Cumartesi gününde hac ziyaretinden üç gün önce, insanlar sembolik pagan akbabasını ziyaret ediyor. Hacdan bir hafta sonra şehrin güneyindeki yılanı, kuzeyindeki kurbağayı ve doğusundaki karıncaları ziyaret ederler.

Hac, iki Orta Çağ tarzı didaktiğin veya gizem oyununun canlandırılmasıyla sonuçlanır. İlki İspanyol fethi hakkında, diğeri ise Başmelek Mikail'in sonunda Şeytan'a ve Yedi Ölümcül Günah'a karşı zafer kazanmasıyla iyi ve kötü arasındaki klasik savaş etrafında dönüyor. Gerçekleştirilen son oyun ise 1818'de Katolik din adamları tarafından tanıtıldı.

Toplamda 28.000'den fazla dansçı, 150 grupta yaklaşık 10.000 müzisyen ve dört mil boyunca uzanan 400.000 ziyaretçi var. Gruplar, Karnavalın gerçekleşeceği hafta sonundan önceki Pazartesi günü Bolivya televizyonunda yayınlanan ve Bolivya Devlet Başkanı ve hükûmet yetkililerinin katıldığı ulusal bir festivalde yer almaktadır.

UNESCO tanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

UNESCO tarafından toplanan tanınmış kişilerden oluşan ve yazar Juan Goitisilo'nun başkanlık ettiği uluslararası bir jüri, Karnavalı 18 Mayıs 2001'de İnsanlığın Sözlü ve Somut Olmayan Mirasının Başyapıtlarından biri ilan etti. Bildiri Fransa'nın Paris kentinden yayınlandı. Jürinin diğer üyeleri arasında Mali Cumhurbaşkanı Alpha Oumar Konare, Uganda Kabakası, Majesteleri Ronald Muwenda Mutebi il, Ürdün Prensesi Basma Bint Talal, Bolivyalı şarkıcı Zulma Yugar ve Meksikalı yazar Carlos Fuentes yer aldı.

Dans Uzmanlıkları[değiştir | kaynağı değiştir]

Oruro'nun kültürel ve dini etkisinin yanı sıra tarihsel önemi, karnavalını Bolivya'nın çok kültürlülüğünü ve özellikle halk danslarının çeşitliliğini göstermek için doğal bir unsur haline geliyor. Katılan dans grupları, çeşitli yerel dans stillerini temsil eder ve birkaç grup eşlik eder. Dansçılar tarafından temsil edilen alanlar şunları içerir:

  • Bolivya Altiplano'nun And bölgesi ve Yungas vadileri: Gruplar arasında negritos, Afro-Bolivian saya ve Euro-Bolivian caporales bulunur. Potosí, Oruro bölümleri ve La Paz'ın bir kısmı da dahil olmak üzere bu alan yoğun bir nüfusa sahiptir. Bu bölge, tinku, llamerada (llameros), kullawada, kallawaya, siklla (wayra, doctorcitos), Inkas ve kantu gibi danslarla zengin bir folklora sahiptir.
  • Vadiler bölgesi: Potolos ve pukllay dansları dahil olmak üzere Cochabamba, Tarija ve Chuquisaca .
  • Ovalar ve ormanlar: Santa Cruz, Beni, Pando, Tarija ve Chuquisaca'nın çok etnikli savaş dansları sergileyen bölümleri.
  • Şeytanların dansı veya diablada, morenada, antawara, awatiri, suri sikuri, wititi, intillaqta, tarqueadas ve sampoñaris gibi tüm danslar Oruro kökenini paylaşır.

Diğerleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Oruro_Karnavalı&oldid=32588857" sayfasından alınmıştır