Ortaköy Kilise Camii
_(cropped).jpg) Bir Gürcü kilisesinden çevrilmiş olan Ortaköy Kilise Camii'nin uzaktan görünüşü. Fotoğraf: Nikolay Marr, 1904. | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Artvin, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°14′57″K 41°58′59″D / 41.24917°K 41.98306°D |
| Mimari | |
| Mimari tür | Gürcü mimarisi |
| Özellikler | |
| Minare sayısı | 1 |
Ortaköy Kilise Camii veya Berta Camii, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Ortaköy'de bir camidir. Bu köye eski adını veren Berta Manastırı'nın ana kilisesinin camiye çevrilmesiyle ortaya çıkmıştır.[1]
Ortaköy Kilise Camii'nin yapısı olan Berta Kilisesi, 9. yüzyılda, Gürcü Krallığı döneminde inşa edilmiş bir Gürcü kilisesidir. Nitekim Berta Manastırı'nın ana kilisesi olan yapının doğu duvarındaki bir taşta Gürcü alfabesinin Nushuri karakterleriyle yazılmış olan Gürcüce yazı günümüze ulaşmıştır. Kilise kesme kireçtaşlarıyla inşa edilmiştir. İç duvarları sonradan sıvanmış olmasına karşın, duvar resimlerinin izleri bugün de fark edilmektedir.[1]
Berta köyü 16. yüzyılın ortalarına doğru Osmanlıların eline geçmiş, Berta Kilisesi de tahminen 17. yüzyılda camiye çevrilmiştir. Ancak caminin günümüze ulaşan veya kayıtlara geçen herhangi bir kitabesi bulunmadığı için kesin bir tarih saptanamamaktadır. Kilisenin ana bölümü camiye dönüştürülmüş olup daha sonra bu bölümün üst katına ahşaptan iki odadan oluşan bir medrese eklenmiştir. Berta Kilisesi, doğu-batı doğrultusunda dikdörtgen (13,10 X10,40 m) bir plana sahiptir. Yapının batı cephesine eklenen, altı bodrum ve üstü geçmişte medrese olarak kullanılan mekan 6,80 metre uzunluktadır.[2] Caminin tek şerefeli minaresi yapıya sonradan eklenmiştir. Nitekim Nikolay Marr'ın 1904 tarihli fotoğrafta yapının minaresiz olması, minarenin bu tarihten sonra eklenmiş olduğunu göstermektedir.
Meskun mahalden biraz uzakta, yüksekçe bir sırtta bulunan Ortaköy Kilise Camii, yakın tarihe kadar sadece Cuma namazının kılınmasına yönelik ibadete açık bulunuyordu.[1][2]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 44. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ a b ""Ortaköy Kilise Camii - Artvin"- Türkiye Kültür Portalı". 17 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2023.