Martin Schadt

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Martin Schadt (2007)

Martin Schadt (1938 doğumlu) İsviçreli bir fizikçi ve mucit’tir.

Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]

1970 yılında fizikçiler Martin Schadt ve Wolfgang Helfrich, İsviçre, Basel’deki F. Hoffmann-La Roche Ltd'nin Merkezi Araştırma Laboratuvarlarında bükülmüş nematik alan etkisini (TN-etkisi) icat etti. Sonuçta alınan CH532261 patenti, dünya çapında elektronik ve saat sanayine lisanslandı ve böylece düz panel alan etkili sıvı kristal (LC) ekranlara yönelik bir paradigma değişikliği başlattı.

1970'lerin başında Martin Schadt TN- ve sonraki alan etki uygulamaları için yeni, etkiye özgü sıvı kristal malzemelere kriterler elde etmek için sıvı kristal moleküler yapılar, malzeme özellikleri, elektro-optik etkiler ve ekran performansı arasındaki ortak ilişkileri araştırmaya başladı. Fizik ve kimyayı içeren bilim dalları arası yaklaşımı, modern endüstriyel LC malzeme araştırmalarının temeli oldu ve çok sayıda yeni işlevsel molekülün ve yeni elektro-optik etkilerin keşfine ve üretimine yol açtı. 1970 yılında TN etkisinin icadından kısa bir süre sonra ilk Japon dijital TN-LCD saatlerinin ekranlarında kullanılan pozitif dielektrik anizotropi ile ilk ticari oda sıcaklığında nematik sıvı kristal karışımını geliştirdi.[1] İlaç şirketi Roche gelişmekte olan LCD endüstrisi için sıvı kristal malzemelerin ana tedarikçisi olarak kendini ispatlamış oldu.

Başarılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Central Research Laboratories of F. Hoffmann-La Roche Ltd.’in laboratuvarlarında Martin Schadt ve Wolfgang Helfrich tarafından yapılan bükülmüş nematik alan etkisine dayalı alfa sayısal LCD'nin ilk prototipi. Fotoğraf M. Schadt'ın izniyle kullanılmıştır.

TN etkisi (yani bükülmüş nematik alan etkisi), yeni sıvı kristal malzemeler, organik yarı iletkenler ve biyofizik konusundaki öncü çalışmalarının yanı sıra, aşağıdaki etkileri ve teknolojileri ya bizzat veya ortak olarak icat etti:

  • ilk organik ışık yayan diyot (OLED) (1969, Kanada'nın NRC'sinde doktora sonrası olarak; ABD patenti 3,621,321),
  • LC'lerde Kerr etkisi (1972),
  • alan kaynaklı konuk ana bilgisayar renk değiştirmesi (1979),
  • çift frekanslı adresleme ve malzemeler (1982),
  • optik mod girişim (OMI) etkisi (1987),
  • deforme helis ferroelektrik (DHF)- ve kısa adımlı bi-stabil ferroelektrik (SBF)-etki (1989, 1990),
  • lineer foto-polimerizasyon (LPP) teknolojisi (1991).

Roche LC araştırmasının baş mucidi ve başkanı olarak geliştirilen LPP- Fotohizalamayı üretime yönlendirdi (1992–2002). Anahtar teknoloji olarak monomerik ve polimerik sıvı kristallerin mekanik yerine optik yollarla temassız hizalanmasını ve foto-modellenmesini sağlar. Bu, LC-girişim renk filtrelerini, optik geciktiricileri, kolesterik optik filtreleri, LCD'lerin görüş alanını geliştirmek için geniş görüşlü filmleri, belge ve marka koruması için yeni optik güvenlik unsurlarını, polimerik yansıma önleyici ve yönlü ışık saçan kaplamaları mümkün kılan nano ve mikro oluklu optik polimer ince film elemanların yanısıra stereo-polarizatörler gibi tekli alt tabakalar üzerinde çok çeşitli yeni optik ince film elemanlarının yanı sıra yeni görüntü yapılanmalarının yolunu açtı.

Martin Schadt ve ekibinin moleküler tasarım yaklaşımı, aşağıdaki ticari açıdan önemli sıvı kristal sınıflarının keşfine, patentlenmesine ve üretilmesine yol açmıştır: alkil siyano Schiff'bazlar ve esterler (1971),[2] “Fenil-pirimidinler” (1977), tüm son teknoloji yüksek enformasyon içerikli LCD'ler (1985–1995), çok sayıda anahtar haline gelen “alkenil sıvı kristaller”, sayısız "halojenli sıvı kristaller" (1989–1995) ve ilk güçlü "doğrusal olmayan optik (NLO)-ferroelektrik sıvı kristaller" (1992).

1994 yılına kadar Martin Schadt, F. Hoffmann-La Roche Ltd.'nin Sıvı Kristal Araştırma bölümünün başkanıydı. 1994 yılında Hoffmann-La Roche'dan bir yan şirket olarak bilim dalları arası araştırma ve geliştirme şirketi ROLIC Ltd'yi kurdu. 1994'ten emekli olana kadar ekim 2002'de faaliyette bulunan Martin Schadt, ROLIC Ltd.'nin CEO'su ve yönetim kurulu vekiliydi. 2005 yılında ROLIC'ten emekli oldu ve halen çeşitli araştırma gruplarının ve devlet kurumlarının bilim danışmanıdır.

Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Roche Araştırma ve Geliştirme Ödülü, 1986: "Yeni görüntüleme teknolojisinin atılımı için temel oluşturan sıvı kristal malzemeler, bunların fiziksel özellikleri ve elektro-optik bilgisine belirleyici katkılarından dolayı. Çalışmaları yeni pazarlanabilir ürünler sınıfına ve Roche'un yeni bir alanda bilimsel itibarına katkıda bulunmuştur."
  • Amerikan Enformasyon Ekranı Derneği (ing: American Society Information Display) (SID) Özel takdir ödülü, 1987: "Yüksek bilgi içerikli sıvı kristal ekranların teorisine ve pratiğe indirgenmesine önemli ve sürekli katkılar için" verildi.
  • Karl Ferdinand Braun Ödülü, 1992: Society for Information Display en yüksek takdir ödülü,[3] "Bükülmüş nematik ve diğer sıvı kristal görüntüleme teknolojilerinin geliştirilmesine yaptığı olağanüstü ve sürekli bilimsel ve teknik katkılarından dolayı" verildi.
  • Fellow Ödülü (Society for Information Display), 1992: "Bükülmüş nematik ve diğer sıvı kristal cihaz ve malzemelerin araştırılmasına ve geliştirilmesine yaptığı öncü katkılarından dolayı" verildi.
  • Aachen ve Münih Teknoloji ve Uygulamalı Bilimler ödülü, 1994: "Bilgi teknolojisinin önemli bir bileşeni olarak sıvı kristal ekranın öncü buluşu için" (bilgi teknolojisine anahtar bileşen olarak Sıvı Kristal Ekranın öncü buluşu için) verildi.
  • Alman Fizik Derneği Robert Wichard Pohl ödülü, 1996: Wolfgang Helfrich ve Martin Schadt'a, "Buluşlarının ve sıvı kristal ekranların geliştirilmesinin onuruna" verildi.
  • 2008 25 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. IEEE Jun-ichi Nishizawa madalyası: Wolfgang Helfrich ve James Fergason ile birlikte bükülmüş nematik sıvı kristal teknolojisinin geliştirilmesine öncülüğü için verildi.
  • Eduard-Rhein Teknoloji-ödülü 2009: Düz panel ekran uygulamaları için yeni elektro-optik işletim ilkeleri, ilgili malzeme ve cihaz kavramları alanında üstün ve uluslararası kabul görmüş başarıları için; en önemlisi, bükülmüş nematik sıvı kristal etkisinin -LCD'lerin başarısı için çok önemli çekirdek teknolojisi)- yanı sıra diğer sıvı kristal modları ve doğrusal olarak polimerize edilmiş foto polimerlerin birlikte icadı için[4] verildi.
  • İngiliz Likit Kristal Derneği George W. Gray madalyası 2010: 1969'da ilk OLED'i önerisi, 1972'de sıvı kristallerde Kerr etkisinin icadı, 1982'de çift frekans adreslemesi, 1989'da deforme helis ferroelektrikleri önermesi, Foto hizalamaya öncülük etmesi ve ticari olarak ilgili yeni sıvı kristal sınıflarının moleküler tasarımı için verildi.
  • Avrupa Bilimler Akademisi Malzeme Biliminde Blaise Pascal madalyası, 2010: Sıvı kristal ekranların ve sıvı kristal malzemelerin geliştirilmesine yaptığı öncü katkılardan dolayı verildi.
  • Avrupa Bilimler Akademisi Fellow ödülü (2011)
  • Frederiks madalyası: sıvı kristal fiziği alanındaki olağanüstü katkılardan dolayı Rus Likit Kristal Derneği'nin en yüksek ödülü (2011)
  • Charles Stark Draper ödülü ABD Ulusal Mühendislik Akademisi (NAE) tarafından G. Heilmeier, W. Helfrich, M. Schadt ve P. Brody'ye verildi, "Milyarlarca tüketici cihazında kullanılan Likit Kristal Ekranın (LCD) mühendislik gelişimi için".
  • Avrupa Mucit ödülü, (2013)

Yayınlar ve patentler özeti[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Önde gelen uluslararası dergilerde 167 bilimsel yayın,
  • 110 ders,
  • 4 kitabın ortak yazarı,
  • Her biri 10-12 ülkede dosyalanmış 116'dan fazla temel patent (aralarında 100 ABD patenti vardır).

Anahtar yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Schadt, M. (1994). "Liquid Crystal Displays". H. Stegemeyer (Ed.). Liquid Crystals. New York: Steinkopff/Springer. ss. 195-226. 
  • v. Zedtwitz, M.; Brauchli, M.; Schadt, M. (1996). "Ueberwindung nationaler Grenzen dargestellt am Beispiel der Liquid Crystal Display (LCD)-Technologie". O. Gassmann; M. v. Zedtwitz (Ed.). Internationales Innovations Management. Muenchen: Vahlen Verlag. ss. 143-154. 
  • Schadt, M. (1997). "Liquid Crystal Materials and Liquid Crystal Displays". E. N. Kaufmann; Ch. J. Summers (Ed.). Annual Review of Materials Sciences. 27. New York. ss. 305-375. 
  • Schadt, M. (1998). "Recent Advances in LPP-Photo-Alignment of Liquid Crystals Applied to the Phase-Retarder Image of Alfred Saupe". P.E. Cladis; P. Palffy-Muhoray (Ed.). Dynamics and Defects in Liquid Crystals. Amsterdam: Gordon and Breach Science Publishers. ss. 263-271. 

Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Gerhard H. Buntz (Patent Attorney, European Patent Attorney, Physicist, Basel), "Twisted Nematic Liquid Crystal Displays (TN-LCDs), an invention from Basel with global effects" 9 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Information No. 118, October 2005, issued by Internationale Treuhand AG 9 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Basel, Geneva, Zurich. Published in German
  • M. Schadt: "Milestones in the History of Field-Effect Liquid Crystal Displays and Materials", Jpn. J. Appl. Phys. 48(2009), pp. 1–9
  • David A. Dunmur and Horst Stegemeyer: "Crystals that Flow: Classic papers from the history of liquid crystals", Compiled with translation and commentary by Timothy J. Sluckin (Taylor and Francis 2004), 0-415-25789-1, History of Liquid Crystals Homepage
  • Rolf Bucher: "Wie Schweizer Firmen aus dem Flüssigkristall-Rennen fielen", Das Schicksal von Roche und BBC-Entwicklungen in zehn Abschnitten", Neue Zürcher Zeitung 26 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Nr.141 56 / B12, 20.06.2005
  • Werner Becker, Hans-Juergen Lemp: "100 years of Commercial Liquid Crystal Materials", Information Display 9 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 2, 2004
  • Merck KGaA, Corporate Communications: "100 years of Liquid Crystals at Merck: The history of the future." March 2004, Merck KGaA, Darmstadt, Germany
  • Werner Becker (editor): "100 years Liquid Crystals", Liquid Crystal Newsletter No. 19, 2004, Merck KGaA, Darmstadt, Germany
  • Michael Heckmeier, et al.: "Liquid Crystals for Active Matrix Displays", Merck KGaA, Darmstad, Germany
  • Merck KGaA, Corporate Communications: "Liquid Crystals: Merck Makes Bits & Bytes Visible", Merck KGaA, Darmstad, Germany

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ George W. Gray, Stephen M. Kelly: "Liquid crystals for twisted nematic display devices", J. Mater. Chem., 1999, 9, p. 2037–2050
  2. ^ A. Boller, H. Scherrer, M. Schadt and P. Wild: Low electrooptic threshold in new liquid crystals, Proc. IEEE, 60 (1972), 8, p. 1002-1003
  3. ^ "Karl Ferdinand Braun Prize". Society for Information Display. 2012. 11 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2013. 
  4. ^ "Technologiepreis - Technology Award 2009". www.eduard-rhein-stiftung.de. 24 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2015.