Magyaron
Magyaron ayrıca Magyaronlar (Ukraynaca: Мадярони, Belarusça: Мадзяроны, Slovakça: Maďarón, Rusça: Мадяроны, Rusince: Мадяроны, Lehçe: Madziaroni), açık bir şekilde Macar yönelimli bir Karpatya etno-kültürel grubunun adıdır.[1] Ana dillerini, kültürlerini ve dinlerini terk ettiler ve Rusin ve Ukraynalı nüfusun Macarlaştırılmasını desteklediler.[2] Magyaronlar, Karpat Rutenya'daki Rutenyalıların Ukraynalı kimliğini benimsemediler, ancak ayrı Rusin kimliklerini korudular.[3] 1920'den 1940'a kadar grup, Altkarpatya Rus'un Macaristan'a yeniden katılma fikrini destekledi.[4]
Geçmiş[değiştir | kaynağı değiştir]
Ulusal ihanet veya vatana ihanet anlamına gelen "Magyaron" ve "Magyaronlar" terimleri, 19. yüzyılda ve 20. yüzyılın ilk yarısında Rutenya çevrelerinde ortaya çıktı ve Macarlaştırılmış Rutenyalıları tanımlamak için kullanıldı.[5]
Macar otoriteleri tarafından yürütülen kültürleşme uygulamaları (Magyarizasyon) Magyaronların ortaya çıkışında başlıca etken olmuştur.[6] Macar krallığında, azınlıkları kendi ulusal kültürlerinden, dillerinden, siyasi, dini ve diğer görüşlerinden vazgeçerek uyum sağlamaya zorlayan yaşam koşulları ve psikolojik bir iklim yaratıldı.[7] Uygulanan bu kültürleşme uygulamaları; eğitim almayı, yüksek bir pozisyon işgal etmeyi ve kariyer gelişiminin tadını çıkarma sayesinde toplumda enjekte edilebildi.[8] Bunun yanında bu araçlarda bulunabilmenin yolu kültürleşme politikaya uymaktı.[9]
Ukrayna Bağımsızlık Savaşı sırasında Magyaronlar, Karpatya'nın Batı Ukrayna Halk Cumhuriyeti'ne bağlanmasına karşı faaliyetler yürüttüler.[10]
II. Dünya Savaşı sırasında Magyaronlar, Macar hükûmeti ile yakın işbirliği içinde çalıştılar, Sichovyks'e (Karpat Sich askerleri) saldırdılar ve onlara işkence ve kurşuna dizilmelerine katıldılar.[11]
Macar-Rusin Halk Meclisi[değiştir | kaynağı değiştir]
9 Kasım 1918'de Ungvár'da (şimdi Ujhorod, Ukrayna), Magyaronlar tarafından, Munkács Yunan Katolik Piskoposu Simeon Sabov (1863–1929) tarafından yönetilen "Macar-Rusin Halk Konseyi" kuruldu.[12] Macar-Rusin Halk Meclisi, Macar-Rusin halkının anavatanı olan Macaristan'a katılacağını belirten ve topraklarının bütünlüğünü savunan "Muhtıra"yı kabul etti.[13]
Karpatya'daki ana Magyaron partisi, 1924'te Kurtyak Ivan Fedorovich tarafından kurulan Özerk Tarım Birliği idi.[14] Bu partiye "Kurtyakiv", taraftarlarına da Kurtyakivtsi adı verildi.[15]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Marek Wojnar (21 Mayıs 2018). "A minor ally or a minor enemy? The Hungarian issue in the political thought and activity of Ukrainian integral nationalists (until 1941)" (PDF). Department of Central and Eastern Europe, Institute of Political Studies, Polish Academy of Sciences. 30 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ Tokarova, Zuzana; Pekar, Martin. "Martin Pekár et al. Ethnic minorities in Slovakia in the years 1918-1945. A survey". 23 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024 – www.academia.edu vasıtasıyla.
- ^ Астроўскі, Алесь (9 Ağu 2006). "ГІСТОРЫЯ ЗАКАРПАЦЬЦЯ Ў ХХ СТАГОДДЗІ. Частка ІІ". 19 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2023.
- ^ "Ukraınıan Intellectuals And Clergy Of Transcarpathıa As Objects Of The Magarızatıon Polıcy In The Late Хıх – Early Xx Century" (PDF). GISAP History and Philosophy. 2 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ "Русиньскый язык на Словеньску" (PDF). 2008. 19 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ Mozgawa, Konrad (2019). "Relacje rusińsko-ukraińskie u progu XX wieku. Rusini – Ukraińcy, czy odrębny naród?". 19 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ "Drahomanov_Avstro-ruski_spomyny_1867-1877.pdf" (PDF). docs.google.com. 19 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ Іполит, Бочковський Ольґерд. "Ольґерд Іполит Бочковський. Вибрані праці та документи. Том ІІ". Дух и литера. 19 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2023 – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Jarnecki, M. (2005). "THE ROAD TO NATIONAL IDENTITY: SUBCARPATHIAN RUS ON THE EVE OF WWI AND IN THE INTERWAR PERIOD". Sprawy Narodowościowe (Lehçe) (27): 101-117. ISSN 2392-2427. 19 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2023.
- ^ "Історія України" (PDF). МІЖРЕГІОНАЛЬНА АКАДЕМІЯ УПРАВЛІННЯ ПЕРСОНАЛОМ. 2006. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ "Hungary | History, Map, Flag, Population, Currency, & Facts | Britannica". www.britannica.com. 29 Oca 2024. 15 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2023.
- ^ "Sprawa ukrainska na konferencji pokojowej w Paryzu w roku 1919" (PDF). web.archive.org. 23 Kasım 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ Майор, Р. (30 Oca 2014). "Особливості менталітету українців Закарпаття (середина ХІХ – початок ХХ ст.)". Наукові праці Кам'янець-Подільського національного університету імені Івана Огієнка: Історичні науки. 24. 18 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2023 – praci-history.kpnu.edu.ua vasıtasıyla.
- ^ Jarnecki, Michał (30 Oca 2005). "Droga do identyfikacji narodowej. Stosunki narodowościowe na Rusi Zakarpackiej w przededniu I wojny światowej i w okresie międzywojennym". Sprawy Narodowościowe (27): 101-116. 19 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2023 – www.ceeol.com vasıtasıyla.
- ^ "Як Закарпаття приєднували до ЗУНР @ Закарпаття онлайн". Закарпаття онлайн. 19 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2023.