Kullanıcı:Yrdzsu/Sosyo haritalama

Vikipedi, özgür ansiklopedi

 

Sosyo haritalama, ilgili verilerin (örn. sosyal ağ verileri) işlenmesi ve görselleştirilmesi için geliştirilmiş bir yöntemdir. En yaygın olarak küçük ekipler (10-25 kişi) içindeki sosyal yapının haritasını çıkarmak için kullanılır. Sosyo haritalama, karmaşık çok boyutlu verileri bir 3B haritada görüntülemek için peyzaj metaforunu kullanır; burada tek tek nesneler, harita üzerindeki mesafeleri, temel verilerdeki mesafelerine karşılık gelecek şekilde yerelleştirilir.

Görsel kodlaması sayesinde sosyoharitalama , uzamsal yönlendirme ve hareket algılama için gelişmiş becerilerimizi kullanır ve böylece karmaşık verilerin yorumlanmasını herkes için kolay ve erişilebilir hale getirir.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Sosyo haritalama yöntemi, 1993  – 1994 yıllarında R. Bahbouh tarafından, sosyal ilişkilerle ilgili verilerin anlaşılmasını kolaylaştıracak ve askeri profesyonellerden oluşan ekipler içindeki çatışmaların önlenmesine yardımcı olacak bir araç olarak geliştirilmiştir. Sosyo haritalamanın ilk büyük uygulaması  – Avrupa Uzay Ajansı tarafından organize edilen üç mürettebatlı bir uzay uçuşunun 135 günlük bir simülasyonu olan HUBES deneyi (Uzatılmış Uzay Uçuşunda İnsan Davranışı) sırasında gerçekleşti. Sosyo haritalama daha sonra diğer uzay uçuşu simülasyonlarında düzenli olarak kullanıldı (1995  – 1996: EKOPSY, 1999: Mars105, 2010  – 2012: Mars500 ). 2005'ten bu yana sosyo-haritalama, üst düzey yönetim ekipleri içindeki ilişkileri analiz etmek için iş ortamında yaygın olarak kullanılmaktadır. 2012 yılında C. Höschl jr. ekip dinamiklerinin anında görselleştirilmesini ve ekiplerin ve sosyal grupların zaman içinde izlenmesini sağlayan Real Time Sociomapping ® yazılımını geliştirdi.

Temel prensip[değiştir | kaynağı değiştir]

Sosyo haritalamanın temel ilkesi, bir dizi nesneyle ilgili orijinal verileri, haritadaki her bir nesne çiftinin mesafesini, altta yatan verilerdeki iki nesne arasındaki mesafeye karşılık gelecek şekilde dönüştürmektir. Verilerin dönüştürülmesi, 1) münasip bir şekilde mesafe olarak yorumlanabilecek bazı metriklerin seçilmesi ve 2) harita mesafeleri ile veri mesafeleri arasındaki korelasyonun maksimuma çıkarılması için çok boyutlu mesafe matrisinin 2B koordinat sistemine dönüştürülmesi meselesidir.

C. Höschl jr. tarafından geliştirilen veri dönüştürme algoritması, PCA gibi bir boyut azaltma tekniğidir ve uyumunun iyi oluşu, harita mesafeleri ve veri mesafeleri arasındaki Spearman korelasyonu ile ölçülebilir.

Sosyo haritalama, özellikle sosyal ilişkiler söz konusu olduğunda, ilişkisel verilerin asimetrik olabileceğini hesaba katar (örn. John, Mary'yi ondan daha çok seviyor) ve bu bilgiyi; nesneleri, her bir nesne için, altta yatan verilerdeki seçim metriğine göre ona en yakın olan diğer nesne olacak şekilde eşleyerek koruyor ve bu mesafeye göre sıralanmış diğer nesneler için de böyle devam ediyor

Başvuru[değiştir | kaynağı değiştir]

Sosyo haritalamanın iki ana uygulama alanı vardır – gruplar (küçük sistemler) ve popülasyonlar (büyük sistemler). İnsanların analiz edilen verileri anlamasını ve yorumlamasını kolaylaştırmak için her alan için farklı bir görselleştirme ve veri dönüştürme yöntemi kullanılır.

Gruplar ve küçük sistemler[değiştir | kaynağı değiştir]

Küçük sistemler için Sosyo Haritalama, konuların Sosyo Haritalarını üretir. Bu kişiler (çoğu durumda insanlar), çeşitli şekillerde ölçülen mesafelerini yansıtan sosyoharitaya yerleştirilir:

  • Sosyal mesafe
  • psikolojik mesafe (psikolojik benzerlik)
  • iletişim mesafesi
  • diğer ilişki ölçüleri

Grup üyeleri arasındaki mesafelerin yanı sıra sosyoharita, öznenin boyuna (veya rengine) göre kodlanmış ek değişkenler gösterir. Boy için kullanılan tipik değişkenler şunlardır: sosyal statü, deneklerin performans göstergeleri, ortalama iletişim sıklığı vb.

İnsanlar arasındaki kişiden kişiye değişen mesafeleri anlamak, grubun yapısını anlamaya, grup üyelerinin oluşturduğu alt grupları bulmaya ve grup üyelerinin fonksiyonlarını keşfetmeye yardımcı olur. Yükseklikle bağlantılı olarak Sociomap, gruplara ve küçük sistemlere ilişkin karmaşık ve kapsamlı bilgiler sağlar. Bu özellikle iş yeri stratejistlerinin işine yarar.

Küçük sistemlerin sosyo-haritalanması, ek görselleştirme özellikleriyle sosyal ağ analizine benzer sonuçlar üretir.

Profil analizi[değiştir | kaynağı değiştir]

Çeşitli ilgili verilere dayalı küçük sistem analizinin yanı sıra, sosyoharitalama ilgisiz konuların profillerini görselleştirmek için kullanılabilir. Bu, deneklerin profillerinin dönüştürülmesi, profiller arasındaki mesafelerin hesaplanması ve bunların bir Sosyo Haritasında görselleştirilmesi yoluyla yapılır.

Profil analizini hesaplamak için bir yazılım vardır (bkz. Sociomapping yazılımı bölümü).

Popülasyonlar ve büyük sistemler[değiştir | kaynağı değiştir]

Büyük sistemler ve popülasyonlar için farklı türde sosyoharitalar kullanılır. Bu tür haritalar için kullanılan veriler, her konu için seçilen nesnelerin ( siyasi partiler, markalar, ürünler vb.) bir tercih vektörünün olduğu dikdörtgen matrislerdir . sosyoharita oluşturmak için her konu için haritada bir konum belirlenir ve bu konuyu temsil eden küçük bir kütle parçası, bir nesneye olan tercih vektörüne göre haritaya yerleştirilir. Sonuç olarak, Sociomap üzerinde daha fazla konunun yerleştirildiği yerler (tepeler) ve hiç konunun olmadığı yerler (vadiler) vardır. Bu nedenle, tipik tercih konfigürasyonlarını temsil eden yerlerde tepeler oluşur ve bu, görsel küme analizine veya segmentasyona izin verir. Bu anlamda, Büyük sistemler sosyoharitacılık, görsel örüntü tanımaya dayalı bir veri madenciliği yaklaşımıdır).

Büyük sistemler Sociomapping için tipik kullanımlar şunlardır:

Daha geniş uygulama kapsamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Sosyo haritalama, aşağıdaki alanlar da dahil olmak üzere daha geniş bir uygulama kapsamına sahiptir:

  • Tarihsel olay analizi (örn. RMS Titanik hayatta kalma oranı)
  • İnternet topluluğu araçları (örn. Last.fm [1] profil benzerliği)
  • Literatür analizi (örn. Shakespeare oyunlarındaki iletişim analizi)
  • Askeri birimler ve insanlı uzay uçuş ekipleri analizi
  • Spor analizi ve tahmini (örneğin spor takımlarının işbirliği)
  • Politika analizi ve tahmini
  • ekip oluşturma
  • Ekip analizi (iletişim, işbirliği, karar verme)
  • Liderlik gelişimi
  • Ekip işbirliği  – uzaktan işbirliği veya hibrit ekipler
  • Okullarda çocuklar arasında sosyo-patolojik davranışların önlenmesi

Yazılım[değiştir | kaynağı değiştir]

Şimdiye kadar, Sociomapping'e dayalı yalnızca bir yazılım aracı piyasaya sürüldü.

Takım profili analizörü [2] psikologlar, danışmanlar, yöneticiler ve İK uzmanları için bir araçtır. Kişilik, performans veya bilgi testleri ve biyografik verilerden ekip hakkında çeşitli bilgi kaynaklarının entegrasyonunu sağlar. Ekip analizi ve geliştirme için kullanılabilir: ekip koçluğu, ekip oluşturma, işe alım vb.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Referanslar[değiştir | kaynağı değiştir]

Şablon:VisualizationŞablon:Social networking [[Kategori:Sosyal ağlar]] [[Kategori:Toplumsal bilimler metodolojisi]] [[Kategori:Kartografi]]