Koolasuchus
| Koolasuchus | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Yaşam restorasyonu ve bir insana oranla boyut karşılaştırması | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Tip tür | |||||||||||||||
| †Koolasuchus cleelandi Warren vd., 1997 | |||||||||||||||
Koolasuchus, Chigutisauridae familyasında soyu tükenmiş bir brakiyopoid temnospondyl cinsidir. Fosilleri, Victoria, Avustralya'da bulundu ve 120 milyon yıl öncesine, Erken Kretase'nin Apsiyen aşamasına kadar uzanıyor. Koolasuchus, bilinen en genç temnospondyldir. Koolasuchus, kafatası, omurlar, kaburgalar ve pektoral elemanlar gibi diğer kemiklerin çeşitli parçalarından bilinmektedir. Tip türü, Koolasuchus cleelandi, 1997 yılında adlandırılmıştır.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Strzelecki Grubunda bulunan ilk temnospondil fosili, 1980 civarında toplanan bir çenenin arka parçası olan NMV-PI56988 idi. Çene parçasından ilk olarak 1986 tarihli bir yayında Anne Warren ve R. Jupp tarafından bahsedilmiştir ve bu kişi o sırada bilinen diğer herhangi bir temnospondil örneğinden çok daha genç olan örneğin Kretase yaşı nedeniyle onu bir temnospondil olarak kesin olarak tanımlamamıştır.[1] 1991'de, NMV-PI86040, bir intercentrum (omurun bir parçası) ve izole bir kafatası çatı kemiği olan NMV-PI86101 dahil olmak üzere ek kalıntılar rapor edildi, muhtemelen bir frontal, bir supratemporal veya bir parietal temsil ediyor. Intercentrum, Strzelecki Grubunda temnospondillerin bulunduğunu tartışmasız bir şekilde doğruladı. Kafatası çatı kemiğinin morfolojisi, yazarların temnospondil'in Plagiosauridae veya Brachyopoidea'nın bir üyesi olduğunu öne sürmesine yol açar.[2]
Koolasuchus, 1997 yılında Victoria'daki Wonthaggi Formasyonunun Aptian Strzelecki Grubundan bulundu.[3] Alt çenenin dört parçasından ve kaburgalar, omurlar, bir fibula ve pektoral kuşağın parçaları dahil olmak üzere birkaç postkraniyal kemikten bilinmektedir. 1978'de San Remo kasabası yakınlarındaki Punch Bowl olarak bilinen bir fosil bölgesinde bir çene kemiği bulundu. Daha sonraki örnekler 1989'da yakındaki Rowell's Beach'te bulundu. Kısmi bir kafatası da bilinmektedir, ancak tam olarak hazırlanmamıştır. Koolasuchus , paleontolog Lesley Kool için seçildi. Adı aynı zamanda, bulunduğu ortamın soğuk iklimine atıfta bulunarak "cool" kelimesine yapılan bir kelime oyunudur.[4] K. cleelandi türü, adını jeolog Mike Cleeland'dan almıştır.[5]
Açıklama[değiştir | kaynağı değiştir]
Koolasuchus, yaklaşık 4 ila 5 metre (13 ila 16 ft) uzunluğunda olduğu tahmin edilen suda yaşayan bir temnospondildi.[5] 500 kilogram (1.100 lb) kadar olduğu tahmin edilmektedir.[6] Eksik malzeme ile temsil edilmesine rağmen, kafatası muhtemelen 65 santimetre (26 in) uzunluğundaydı.[7] Diğer chigutisauridler gibi, geniş, yuvarlak bir kafaya ve kafatasının arkasından çıkıntı yapan tabular boynuzlara sahipti.[8]
Koolasuchus, Siderops ve Hadrokkosaurus dışındaki diğer temnospondillerden, mandibula ramusunun "artiküler postglenoid alanın dorsal yüzeyinden surangular ve preartiküler arasındaki bir sütür ile dışlanması" ve bu iki taksondan koronoid dişlerin eksikliği ile ayırt edilir.[3]
Paleobiyoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Koolasuchus, Erken Kretase döneminde güney Avustralya'daki yarık vadilerinde yaşadı. Bu süre zarfında bölge Antarktika Çemberinin altındaydı ve sıcaklıklar Mezozoik için nispeten soğuktu. Kalıntıların bulunduğu iri taneli kayalara dayanarak, Koolasuchus muhtemelen hızlı akan nehirlerde yaşıyordu. Büyük bir su avcısı olarak, yaşam tarzı timsahlara benziyordu. Eusuchianlar ve akrabaları Erken Kretase döneminde yaygın olmasına rağmen, muhtemelen soğuk iklim nedeniyle 120 milyon yıl önce Güney Avustralya'da yoktular. Dinozor Koyu fosil bölgesinde kayalarla temsil edilen 110 milyon yıl öncesinde sıcaklıklar yükselmiş ve timsahlar bölgeye geri dönmüştü. Bu timsahlar muhtemelen Koolasuchus'un yerini aldı ve daha genç kayalarda kaybolmasına yol açtı.[4]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Jupp (1 Ocak 1986). "The mandibles of the Triassic temnospondyl amphibians". Alcheringa: An Australasian Journal of Palaeontology. 10 (2): 99-124. doi:10.1080/03115518608619164. ISSN 0311-5518.
- ^ Warren (January 1991). "An Early Cretaceous labyrinthodont". Alcheringa: An Australasian Journal of Palaeontology (İngilizce). 15 (4): 327-332. doi:10.1080/03115519108619027. ISSN 0311-5518.
- ^ a b Warren (1997). "The last, last labyrinthodonts?". Palaeontographica A. 247: 1-24. 27 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.
- ^ a b Dinosaurs of Darkness. Bloomington: Indiana University Press. 2000. ss. 222. ISBN 978-0-253-33773-3.
- ^ a b "Life in the Shadows, Non-reptilian life in Mesozoic Australia". geocities. 20 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2008.
- ^ Martin (2009). "Dinosaur burrows in the Otway Group (Albian) of Victoria, Australia, and their relation to Cretaceous polar environments" (PDF). Cretaceous Research. 30 (2009): 1223-1237. doi:10.1016/j.cretres.2009.06.003. 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2011.
- ^ Steyer (2005). "A giant brachyopoid temnospondyl from the Upper Triassic or Lower Jurassic of Lesotho". Bulletin de la Société Géologique de France. 176 (3): 243-248. doi:10.2113/176.3.243.
- ^ Warren (2000). "A phylogeny of the Brachyopoidea (Temnospondyli, Stereospondyli)". Journal of Vertebrate Paleontology. 20 (3): 462-483. doi:10.1671/0272-4634(2000)020[0462:APOTBT]2.0.CO;2.
 | Tarih öncesi iki yaşamlılar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |