Kaval taşı
| Kaval taşı | |
|---|---|
 Gaval taşı | |
| Türü | Azerbaycan halk müziği |
Kaval taşı,[1] yaklaşık 10.000 yıl öncesine tarihlendirilen bir müzik aletidir. Kireç taşı oluşumu ve arasındaki boşluklar nedeniyle ses çıkartmaktadır. Neolitik dönemde, Kobustan halkı tarafından çeşitli ayinlerde bir müzik aleti olarak kullanılmıştır. Kaval taşı ile müzik çalmışlar ve onun etrafında dans etmişlerdir. Bu bölgede ilkel insana ait çeşitli kaya resimleri yer almaktadır.
Kaval taşı, Eurovision 2012 Şarkı Yarışması'nda sergilenmiştir. Burada, Azerbaycan'ın müzik kültürünün tarihini tanıtmıştır. Sergilenen kaval taşı, sanatçı Mir Teymur Mammadov'un el yapımı eseridir. Heykeltıraş, kısa sürede ve ustalıkla tarihi kaval taşının sahne versiyonunu oluşturmayı başarmıştır.[2]
Sayılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Kobustan'da iki kaval taşı anıt olarak korunmaktadır. Bunlardan ilki Cingirdağ'ın kuzeydoğu eteklerinde yer almaktadır. Yazılıtepe antik kaya oymaları koleksiyonunda 114. taş olarak kayıtlıdır. Bu taşın orta kısmının kalınlığı 70 cm'dir. Doğuya doğru incelmektedir. Taşın toplam uzunluğu 270 cm'dir. Bu taşları çevresindeki diğer taşlardan ayırt etmek neredeyse imkansızdır. Bu taşlar, diğer taşlara vurulduğunda çıkardıkları seslerle tanımlanabilmektedir. Kobustan, Maraza ve Nahçıvan'daki kaval taşı sayısının yaklaşık 40 olduğu tahmin edilmektedir.[3][4]
Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaval taşının özelliklerinden biri, ses çıkarmak için yere değmemesidir, yere temas ettiğinde kaval taşından ses gelmemektedir. Bu nedenle, bu taşlar yerden biraz yukarıda yer almaktadır. Kaval taşının performansına dahil edilen ritüel kümesinin, eski insanların inançları ile yakından bağlantılı olduğuna inanılmaktadır.[1] Kaval taşında perküsyon ile icra edilen müzikleri çalmak mümkündür.[5]
Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]
.jpg)
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Qaval daşı" (Azerice). rockart-g.blogspot.com. 24 Mart 2018. 24 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2018.
- ^ "Tarixdən gələn səs - Qaval daşı... - SƏSİN SEHRİ". 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2020.
- ^ "Naxçıvanda qaval daşı tapılıb". 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020.
- ^ "Qaval daşı haqqında nə bilirik?". 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020.
- ^ Cəfərqulu Rüstəmov. Qobustan dünyası, s.103-104