Helyofobi
Helyofobi Güneş'e veya herhangi bir parlak ışığa korku duymaktır.[1] DSM-5'e göre, helyofobi özgül fobi kategorisi altında listelenecektir.[2]
Nedenleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Fobiler, bir tür anksiyete bozukluğu olarak sınıflandırılır. Rachman üç olasılık tanımlasa da, fobi başlangıcının genellikle fark edilebilir bir nedeni yoktur: klasik koşullanma, dolaylı edinim ve bilgisel/eğitimsel edinim olabilir.[3] bu durumda, örneğin şiddetli güneş yanığı, kronik ışıkla tetiklenen migrenler veya parlak güneş ışığı gibi travmalar sebep olabilir.
Belirti ve Semptomlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Semptomları kişiden kişiye değişir, hafif helyofibisi olanlar; Yüksek Işık karşısında mide bulantısı, rahatsızlık, uyuşukluk ve halsizlik yaşayabilirler. Şiddetli helyofobisi olanlar ise; endişeli hissedebilir hatta panik atak bile geçirebilirler. Diğer semptomlar arasında aşırı duyarlılık, odaklanamama, kapana kısılmış hissetme, düzensiz kalp atışı, solunum güçlüğü, hiperventilasyon, ağız kuruması, terleme ve kas kasılmaları ve psikolojik acı hissi sayılabilir. Bu psikolojik acı hissi kişi güneşe maruz kalmasının bir sonucu olarak ortaya çıkar. Dışarıdan Fiziksel olarak hiçbir belirti olmamasına rağmen kişi gerçekten acı yaşadığını hisseder.[3] Kornea dikleşmesi-Keratokunus- (güneş ışığına ve parlak ışıklara aşırı optik hassasiyetle sonuçlanan bir göz bozukluğu), parlak ışıkla tetiklenebilen migren ve cildin güneş ışığına aşırı hassas olmasına neden olan porfiri kutanea tarda gibi diğer tıbbi durumları hasta parlak ışıklarla ilişkilendirmeye başlarsa helyofobi oluşması kaçınılmazdır.
Günlük Hayata Etkileri[değiştir | kaynağı değiştir]
Hastalar, korkularının şiddetine bağlı olarak, gündüzleri dışarı çıkarken uzun, koruyucu giysiler giyebilir veya güneş şemsiyesi taşıyabilirler veya güneş varken hiç dışarı çıkmayabilirler. Hastalar, hasta olmayanlara göre daha fazla evde kaldıkları için, D vitamini eksikliği yaşarlar. Bununla birlikte, D vitamini takviyeleri alarak veya D vitamini takviyeli gıdalar tüketerek vitamin eksikliğini giderilebilirler. Kendilerini izole ederler, bu da yalnızlık ve depresif duygudurumu meydana getirebilir.[4]
Tedavi[değiştir | kaynağı değiştir]
Heliofobi, konuşma terapisi, Sistematik duyarsızlaştırma terapisi, kendi kendine yardım teknikleri, destek grupları ve bilişsel-davranışçı terapi kullanılarak tedavi edilebilir.[1]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Heliophobia: the Fear of the Sun. Tammy Duffy.
- ^ DSM-5. Washington, DC, London, England: American Psychiatric Publishing. 2013. s. 116–117. ISBN 978-0-89042-556-5.
- ^ a b Rachman, Stanley (1978). Fear and Courage (2. bas.). San Francisco: WH Freeman & Co. ISBN 978-0716720614.
- ^ "Dietary Supplement Fact Sheet: Vitamin D". Ulusal Sağlık Enstitüleri. 25 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2011.