Heinrich Friedrich von Diez
Heinrich Friedrich von Diez
| |
|---|---|
 1791 von Diez'in portresi
| |
| Doğum | Heinrich Friedrich Diez 2 Eylül 1751 Bernburg, Anhalt-Bernburg Kutsal Roma İmparatorluğu |
| Ölüm | 7 Nisan 1817 Berlin, Prusya Krallığı |
| Baba | Christian Friedrich Diez |
| Anne | Maria Elisabeth Zollicoffer |
| Meslek | Diplomat, Şarkiyatçı |
Heinrich Friedrich von Diez (2 Eylül 1751 - 7 Nisan 1817) bir Alman diplomat ve şarkiyatçı idi. 1789'da, Osmanlı İmparatorluğu'nun Prusya maslahatgüzarı olarak diplomatik hizmeti münasebetiyle Büyük Frederick tarafından asillik aldı. Sonraki hayatında, araştırmasını finanse etmeye yardımcı olan Kolobrzeg Varsayım Eş Katedrali bir benefisi olarak hizmet etti.
Diez, aynı zamanda Dede Korkut Kitabı hakkında ilk ilmî çalışmayı yapan kişidir.
Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]
Diez, 2 Eylül 1751'de Anhalt-Bernburg , Bernburg'da doğdu. Babası Christian Friedrich Diez, Bernburglu bir tekstil taciriydi. Annesi Maria Elisabeth Zollicoffer, Prusya Krallığı Magdeburglu idi. Ailesi, doğumundan kısa bir müddet sonra Bernburg'dan Magdeburg'a taşındı. 1769'da hukuk okumadan önce Magdeburg'da mektebe gitti. Tahsilini tamamladıktan sonra, Prusya adlî hizmetinde küçük avukat olarak çalıştı ve Mahkeme Kâtibi olarak tayin olundu.
Birkaç yıllık memuriyetinden sonra, 1784'te Büyük Frederick'ten İstanbul'da diplomatik bir pozisyon istedi. İmparator onun talebini kabul etti ve Diez'i Osmanlı İmparatorluğu'nun Prusya maslahatgüzarı olarak atadı. 1786'dan 1790'a kadar Topkapı Sarayı'nda bu sıfatla vazife ifa etti.[1] Bir diplomat olarak 31 Ocak 1790'da Türkler ile Prusyalılar arasında resmî bir ittifak imzaladı.[1] 1786'da diplomatik hizmetinin bir mükâfatı olarak asilliğe yükseltildi.[2] Asil olduktan sonra, soyadına "von" asalet ekini ilâve etme hakkı verildi. Rus-Türk Harbi nedeniyle vazifeden azledildiği 1791 yılına kadar İstanbul'da Gizli Elçilik Konseyi olarak hizmete devam etti.[2] Türk özel elçisi Ahmed Azmi Efendi ile beraber çalıştığı Berlin'e taşındı. O yıl daha sonra ayrıldı ve Kolberg'e taşındı ve 1807'ye kadar orada kalarak Varsayım Katedrali'nin bir benefisi olarak hizmet etti. Faydalı rolü nedeniyle, kendi ilmî ve antropolojik araştırmalarının yanı sıra cömert bir hayat tarzı ve maddî bağımsızlığı finanse edebildi.[3]
Sonraki hayatında, Berlin yakınlarındaki Spree'ye bakan villâsında kitaplar, Farsça resimler ve eserler toplayan özel bir bilim adamı ve hürdüşünür idi. Bir entelektüel olarak Johann Wolfgang von Goethe, August Tholuck ve Johann Wilhelm Ludwig Gleim ile ilişkilendirildi ve Doğu kültürü üzerine muhtelif eserler kaleme aldı.[4][5][6] 1814'te Prusya Bilimler Akademisi'nin fahrî üyesi ve 1816'da Göttingen Bilimler Akademisi'nin dış üyesi oldu.
Diez, 7 Nisan 1817'de öldü ve arkasında büyük bir servet ve Prusya Devlet Kütüphanesi ile Berlin Katedrali'ne miras bıraktığı 17.000'den fazla kitaptan müteşekkil bir kütüphane bıraktı.[2]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Collections Online | British Museum". www.britishmuseum.org. 18 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: Sep 4, 2020.
- ^ a b c "Diez, Friedrich von - Deutsche Biographie". www.deutsche-biographie.de. 18 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2022. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Mitglieder der Berliner Akademien – alphabetisch — Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften". www.bbaw.de. 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2022.
- ^ "ZDB catalogue - Result list: iss="0323-4207"". zdb-katalog.de. 18 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2022.
- ^ "SBB StaBiKat - results/shortlist". stabikat.de. 10 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2022.
- ^ "Katalog der Deutschen Nationalbibliothek". portal.dnb.de. 18 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2022.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Heinrich Friedrich von Diez ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
