Hayim Hezekiah Medini

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Haham Hayim Hezekiah Medini.

Hayim Hezekiah Medini (Kudüs 1834 – Hebron,1904), on dokuzuncu yüzyılda bir haham bilgindi. Başlıca halaha eseri Sdei Chemed olarak bilinir.

Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Adı aslen Hizkiya idi. Hayim yani "hayat" anlamındaki ön ek ciddi bir hastalık döneminde eklendi. Bu, baş harflerinin İbranicede Chacham olarak yazılmasına yol açtı. Bu da aynı zamanda bilge anlamına gelen bir kelime dizimi yarattı. Farklı hecelense de benzer şekilde telaffuz ediliyordu.

Ailesi, Kudüs Hahamı Raphael Asher Eliyahu Medini ve eşi Kalu Vida idi. İlk karısı Rivka ile on sekiz yaşında evlendi ve Rishon L'Tzion (Sefarad Hahambaşısı) Yitzchak Kubo ve Kudüs haham mahkemesi başkanı Haham Joseph Nissim Burla'nın yanında Tevrat okudu. 19 yaşında tövbe (semichah) aldı. 1853'te babasının ani ölümü Haham Haim Hezekiah'ı, kendisinin ve ailesinin destekleneceği Konstantinopolis'e, kuzenlerinin yanına taşınmaya zorladı. Kuzenleri cömert olsalar da onlara fazla yük bindirmek istemedi. Bu yüzden de biraz gelir elde etmek için çocuklara günde birkaç saat özel ders vermeye başladı ve zamanının çoğunu Tora çalışmasına ayırdı. Bir bilim adamı olarak tanınmasına ve şehrin hahamlık mahkemesinde bir pozisyon teklif etmesine rağmen zamanını çalışmaya ve yazmaya ayırmayı tercih ederek reddetti. İlk eseri Michtav L'Chizkiyahu'yu 1865'te (5625) İstanbul'da yayımladı. Tanınırlığı sonrasında arttı. Çalışmak ve yazmak için huzuru ve sessizliği özlüyordu.

Rabbi Hayim Hezekiah Medini, Kırım'da. Karısı karısı Rivka Luna sağında.
Sde Hemed'in yazarı Haham Hayim Hezekiah Medini'nin anısına Kudüs'teki bir cadde.

Kırım'dan seyahat eden Yahudi tüccarlar ona orada hahamlık teklif ettiğinde kabul etti ve 1867'den 1899'a kadar hizmet verdiği Kırım'daki Kara-Su-Bazar'a (günümüz Bilohirsk) taşındı. Orada yıllardır hahamsız kalan toplulukta bir yeşiva kurdu ve riayet seviyesini yükseltti.[1] Bir oğlu ve üç kızı vardı. Tek oğlu 1868'de (5628) öldü ve Hayim Chizkiyahu oğlunun anısına Or Li ("Bana Işık") adını verdiği bir sefer yazdı ve 5634'te (1874) Smyrna'da yayınladı. Yazar alçakgönüllülükle kitabı anonim olarak yayınladı. Responsa ve Talmudik yorumlar içerir. Ayrıca Paku'ot Sadeh (Kudüs, 1900) ve Sefer Bakashot (Odessa, 1879) adlı, Doğu Yahudi topluluklarının Şabat ve bayramlardaki hizmetlerine dahil ettikleri piyutim (litürjik şiirler) içeren bir halaşik eser yazdı. İkincisi, Ne'im Zemirot (Varşova, 1886) adı altında genişletilmiş bir baskıyla yeniden yayınlandı. Ayrıca, diğer yazarların çeşitli kitaplarında yer alan birkaç yanıt derlemesinin de yazarıdır.

Kara-Su-Bazar'da geçirdiği 33 yıl boyunca, belirtilen kanunları açıklığa kavuşturmak için dünyanın dört bir yanındaki bilgelerle mektuplaştı. Bunlara başlıca eseri Sede Chemed'in büyük bir bölümünde yer verdi. Bu çalışma, bir yanıt ansiklopedisi biçimindedir. Isaac Lampronti'nin Pachad Yitzchak'ı ile birlikte, Talmudic Encyclopedia ve Otzar ha-Poskim veri tabanı gibi modern kaynakların ortaya çıkmasına kadar yanıtlar için ana indeksleme kaynağıydı.

1899'da Medini kutsal topraklara döndü ve Kudüs'te iki yıl kaldı.[2] Sefarad Hahambaşısı Rishon Letzion olarak önerildiğini duyunca 1901'de huzur içinde çalışmasına izin verilmesini umarak El Halil'e taşındı. Ancak, gelişinden kısa bir süre sonra El Halil'in iki büyük Tevrat bilgini Eliyahu Mani ve Yosef Franco öldü ve El Halil'in yeni bir baş haham arayışı başladı. İlk başta, Medini tüm teklifleri reddetti, ancak sonunda pes etti ve 1904'teki ölümüne kadar orada hahambaşı olarak görev yaptı. Efsaneye göre, şehirdeki hem Yahudi hem de Arap toplulukları tarafından büyük saygı görüyordu. Öyle ki, vefatından sonra Arap topluluğu onun cesedini çalmaya ve onu bir Müslüman mezarlığına yeniden gömmeye çalıştı.[3][4] Beit Romano binasında yaşıyordu.[5] Sokağa onun adı verilmiştir. 2018'de Hizkiya mahallesine onun adını taşıyan nihai imar izinleri verildi.[6][7] El Halil'deki eski Yahudi mezarlığındaki mezar yeri bugün görülebilir.[8] İbraniceden tercüme edilen Sde Hemed, "lütuf alanları" anlamına gelir ve aynı zamanda orta İsrail'de Kfar Saba yakınlarındaki bir moshav'ın ve Maale Adumim'deki bir ilkokulun adıdır.[9][10]

Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Pi'ot Hasadeh ve Shiyurei Hapayah, yazarın Sdei Chemed üzerine yorumlarıdır ve bu çalışmaya dahil edilmiştir. Sedar Birchat Hachamah ve yazarın yaşayan vasiyeti Sdei Chemed'de de yayınlandı.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel
  1. ^ "Rabbi Chaim Chizkiyahu Medini". www.zomet.org.il (İngilizce). 23 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2018. 
  2. ^ "The Chief Rabbi of Crimea « Jewish History". www.jewishhistory.org (İngilizce). 2 Haziran 2014. 23 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2018. 
  3. ^ "Tzadikim". rabbishimon.com. 5 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2018. 
  4. ^ "Ascent of Safed". www.ascentofsafed.com. 23 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2018. 
  5. ^ "Hevron Yeshiva Re-creating House of Talmudic Scholar - Israel National News". Israel National News (İngilizce). 16 Kasım 2009. 19 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2018. 
  6. ^ "Heroes, Hoodlums and Homes in Hebron". Jerusalem Post. 17 Ekim 2018. 1 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2023. 
  7. ^ "Ancient city of Hebron to see first Israeli construction in 16 years". WIN (İngilizce). 14 Ekim 2018. 23 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2018. 
  8. ^ "RH". www.pikholz.org. 23 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2018. 
  9. ^ "sdey-hemed.com". www.sdey-hemed.com (İbranice). 23 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2018. 
  10. ^ "ביס שדי חמד מעלה אדומים". www.sdeychemed.jedu.org.il. 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2018. 
Genel

Sefer ha-Shanah'ta Bibliyografya, Nahum Sokolov, Varşova, 1900.