Halid el-İslâmbûlî

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Halid el-İslâmbûlî
DoğumHalid Ahmed Şevki el-İslâmbûlî
15 Ocak 1955(1955-01-15)
Ölüm15 Nisan 1982 (27 yaşında)
Bağlılığı Mısır

Mısır İslami Cihad
Branşı Mısır Kara Kuvvetleri
Hizmet yılları1976–1981
Rütbesi Üsteğmen
Birimi17. Topçu Alayı

Halid Ahmed Şevki el-İslâmbûlî (خالد أحمد شوقي الإسلامبولي; 15 Ocak 1955 – 15 Nisan 1982), 6 Ekim 1981 tarihinde yıllık 6 Ekim zafer geçit töreni sırasında Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat'ın suikastini planlayan ve katılan Mısırlı bir ordu subayıydı. İslâmbûlî, suikast için öncelikli motivasyonunun, Sedat'ın İsrail Devleti ile Camp David Antlaşması'nı imzalaması ve Sedat'ın daha ilerici bir Mısır planı olduğunu belirtti. İslambouli, Mısır'da bir askeri mahkeme tarafından yargılandı, suçlu bulundu ve kurşuna dizilmek suretiyle ölüm cezasına çarptırıldı. İnfazından sonra, İslam dünyasında birçok radikal tarafından bir şehit ilan edildi ve İslam'ın ilk "modern şehitlerinden" biri olarak radikal İslami hareketlerin ilham kaynağı oldu.[1]

İlk yılları ve Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Babası Mısır hukuk danışmanıydı ve annesi Türk kökenliydi.[2] Mısır Askeri Akademisi'nden mezun olduktan sonra, asteğmen rütbesiyle Mısır Ordusu Topçu Kuvvetleri'nde subay olarak görev yapmaya başladı. Göreve başladıktan bir süre sonra, yasaklanan Mısır İslami Cihad hareketine katıldı. 1976 ve 1980 yılları arasında, çeşitli topçu bataryaları, taburları ve alayları için çoğunlukla bir personel subayı ya da ateş subayı olarak görev yaptı. 1980 yılının Mart ayında, Kahire'de bulunan 116. Topçu Tugayı'ndaki bir topçu birliğinde ilk saha komutasını aldı. Emri altında, üç 'aktif' obüs, bir obüs, beş ila altı taşıma aracı, yedi cip, sinyal ekipmanı, saldırı tüfekleri, orta makineli tüfekler, anti-tank roketleri, hafif harçlar ve keskin nişancı tüfekleri gibi hafif piyade silahları vardı. Bunun yanında savunma için ve asteğmen ve sırasıyla ikinci ve üçüncü sırada çalışan bir çavuş ile birlikte yaklaşık 45 asker emri altındaydı. Görevi, Topçu karargahından ateş etme görevleri ve emirleri almaktı. Görünüşe göre, Aralık 1981'e kadar yüzbaşı rütbesine terfi etmesi ve bir Tugay Karargahında Personel Görevlisi-III olarak görevlendirilmesi onaylanmıştır.

Enver Sedat suikastı[değiştir | kaynağı değiştir]

Aslında İslâmbûlî ve askerlerinin Ekim geçit törenine katılmaması gerekiyordu, ancak görünüşe göre bazı rutin testler ve kontrollerden başarısız olan ancak Albay Abbud el-Zümar komutasında İslamcı sempatizanların bulunduğu 133. Topçu Taburu'ndan bir müfreze yerine Askeri İstihbarat tarafından geçit törenine seçildiler.[3] M-46 alan toplarını çeken üç ağır kamyon içeren müfrezesi, Devlet Başkanlığı platformunun önünde İslâmbûlî ile birlikte Genç Çavuş Abdülhamid Abdül Selam, 31, Onbaşı Ata Tayil Hameeda Rahil, 21 ve Onbaşı Hüseyin Abbas, 21[4] kamyondan atladı ve Cumhurbaşkanı'nın diğer Mısırlı ve yabancı kişilerle birlikte durduğu yere doğru el bombalarını atararak platforma doğru koştu. İslâmbûlî tribünlere girdi ve saldırı tüfeğini Sedat'ın vücuduna boşaltarak öldürdü.

İdam[değiştir | kaynağı değiştir]

Suikasttan hemen sonra İslâmbûlî yakalandı. O ve sekiz askeri personel de dahil olmak üzere yirmi üç komplocu, bir Mısır askeri mahkemesinde yargılandı. Suçlu bulunan, 27 yaşındaki İslâmbûlî ve diğer üç komplocu 15 Nisan 1982'de kurşuna dizilerek idam edildi.[5] İslâmbûlî'nin idamını takiben İran Yüksek Dini Lideri Ruhullah Humeyni onu şehit ilan etti.[kaynak belirtilmeli]

İlişkileri[değiştir | kaynağı değiştir]

İslâmbûlî'nin küçük kardeşi Muhammed Şevki el-İslâmbûlî, Mısır Cumhurbaşkanı ve Sedat'ın halefi Hüsnü Mübarek'i 22 Haziran 1995 tarihinde, Addis Ababa Uluslararası Havalimanı'ndan şehirdeki bir Afrika zirvesine giderken öldürmeye yaklaştı. Şevki ve ortakları, eskort araçlarının çoğunu tahrip eden zırh kaplı limuzine ateş açtı. Ancak Mübarek, şoförünün yetenekleriyle kurtarılarak başkanlık uçağının beklediği havalimanına geri döndü.[6][7][8]

İslâmbûlî, terörist gruplar da dahil olmak üzere dünyadaki İslamcı hareketler için ilham verici bir simge olmaya devam etmektedir. 1982'de İran onun şerefine, meydan okurcasına parmaklıkların arkasından bağırdığını gösteren fotoğrafı pul bastı.[5]

31 Temmuz 2004 tarihinde, "El Kaide'nin El-İslâmbûlî Tugayları", Pakistan Başbakanı adayı olan Şevket Aziz'e yapılan suikast girişiminin sorumluluğunu üstlendi. 24 Ağustos 2004 tarihinde, "El İslâmbûlî Tugayları" olarak adlandırılan bir Çeçen grup, iki Rus yolcu uçağının bombalanmasından sorumlu olduğunu açıklayan bir bildiri yayınladı.[1][9]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b The Islambouli Enigma 19 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Jamestown Vakfı
  2. ^ Goldschmidt, Arthur (2000). Biographical dictionary of modern Egypt. Lynne Rienner Publishers. s. 90. ISBN 1-55587-229-8. 
  3. ^ Riedel, Bruce. "The Search for al-Qaeda", 2008
  4. ^ al-Zayat, Montasser, "The Road to al-Qaeda", 2002
  5. ^ a b Kramer, Martin (Yaz 2004). "Nation and Assassination in the Middle East". Middle East Quarterly. XI (3). ss. 59-63. 19 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2013. 
  6. ^ "Profile: Omar Suleiman - Opinion". Al Jazeera. 13 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2013. 
  7. ^ Mubarak 1995 assassination attempt 3 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Debka
  8. ^ "Egypt military court releases the brother of Sadat's assassin - Politics - Egypt - Ahram Online". english.ahram.org.eg (İngilizce). 17 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2017. 
  9. ^ Statement from the Chechen "Al-Islambouli Brigades" 21 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Global Terror Alert