Gustave Bertrand
Gustave Joseph Marie Bertrand (1896, Nice - 1976, Toulon), Fransız askeri istihbaratçı subay. 1932 yılından itibaren Polonya istihbaratıyla beraber Alman Enigma makinesinin şifresinin kırılması için çalışmış ve İngiliz istihbaratçı Alan Turing başkanlığındaki Bletchley Park'daki ekibin şifreleri kırmasına önemli katkılarda bulunmuştur.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Babası Fransız Ordusunda piyade subayı olan Bertrand I. Dünya Savaşı'na er olarak katılır. 1915 yılında Çanakkale Savaşı'nda yaralanır ve cephe gerisine çekilir. Savaşın ardından orduda kalır, 1926 yılında muhabere ve istihbarat alanında çalışmaya başlar. 1930 yılıyla beraber Almanya'nın askeri şifreleme teknikleri üzerine faaliyet gösterir. Ajan Hans-Thilo Schmidt sayesinde edindikleri belge ve bilgileri Polonya istihbaratıyla paylaşan Bertrand, Binbaşı Gwido Langer ile çalışır ve önemli başarılar elde eder. II.Dünya Savaşı'nın başlamasıyla beraber artık Binbaşı rütbesinde olan Bertrand, Paris'in hemen dışında kurduğu büroda istihbarat çalışmalarına devam eder. Fransa'nın işgalinin ardından çalışmalarını Vichy Fransası topraklarında yasa dışı şekilde devam ettirir. Nazilerle işbirliği halindeki Vichy Fransasında İngiliz istihbaratıyla temas etmeye çalışan Bertrand 5 Ocak 1944'te Naziler tarafından yakalanır. Almanlar Bertrand'ın kendileri için çalışmasını teklif ederler. Bertrand teklifi kabul etmiş gözükür ve sanki hiçbir şey olmamış gibi İngiliz ajanıyla buluşmak üzere yola çıkar. Bu sırada kendi personeline durumunu bildiren şifreli bir mesaj bırakmayı başarır, kendisi de Almanlardan kaçarak saklanmaya başlar. Normandiya Çıkarması'ndan dört gün önce 2 Haziran 1944 günü Bertrand ve eşi Westland Lysander tipi bir uçakla İngiltere'ye kaçırılır. Derhal Hertfordshire bölgesinde faaliyet gösteren Polonyalı istihbaratçılarla çalışmaya başlar. Enigma şifrelemesinin analizinde önemli katkıları olmuştur. Savaşın ardından 1950 yılında Fransız askeri istihbaratından ayrılır ve Fransa'nın güneyindeki Théoule-sur-Mer kentinin belediye başkanı olur.[1]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Theoule-sur-Mer kentinin Wikipedia maddesindeki liste 8 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca) 15 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
