Grönland bağımsızlığı
Grönland bağımsızlığı, Grönland'daki bazı siyasi partilerin (Siumut, Inuit Ataqatigiit, Naleraq ve Nunatta Qitornai), çıkar gruplarının ve bireylerin savunduğu, Grönland'ın Danimarka'dan ayrılıp egemen bir devlet haline gelme ülküsüdür.
Bağımsızlık yolunda adımlar[değiştir | kaynağı değiştir]
1953'te Danimarka Anayasası, Grönland'ı Danimarka'ya bağlı bir kontluk haline getirdi ve bölgeye Folketing'de temsil hakkı tanıdı.[1] 1979'da yapılan halkoylamasıyla, Grönland'da meclis kurulmuş ve dışişleri, savunma, ekonomi ve hukuk dışındaki alanlarda bağımsızlık tanınmıştır.[2][3]
2008'de yapılan halkoylamasıyla Grönlandlılar özyönetim koşullarının genişletilmesi için %75 oranında oy vermiştir.[4] Bu halkoylamasıyla Grönland meclisi yasa yapıcı konuma geçmiş, adanın kendine has kolluk kuvvetleri ve sahil güvenlik birimi oluşturulmuştur. 21 Haziran 2009 Grönland Ulusal Bayramı'nda Grönland'ın resmi dili olan Danca, Grönlandca ile değiştirilmiştir.[5] Yasa, Grönland'a dış temsilcilik açma yetkisi de verdi. Halihazırda Grönland'ın Kopenhag, Brüksel, Reykjavík, Washington, DC'de temsilciliği bulunur.[6]
Aynı yasaya göre, Grönland halkı arasında yapılacak bir halkoylamasına bağlı olarak tek taraflı bağımsızlık ilan edilebilecektir.[7] 2016'da yapılan bir ankete göre büyük çoğunluk (%64) bağımsızlıktan yana[8] ancak 2017'deki anket bize ezici çoğunluğun yaşam standartlarının düşeceğini düşündüğünü gösteriyor.[9]
Bağımsızlık yanlıları 2008'de, Grönland'ın Danimarka boyunduruğu altına girişinin 300. yılı olan 2021 yılını olası bağımsızlık yılı olarak gördüklerini beyan ettiler.[10]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Rosenberg, Matt. "Is Greenland an Independent Country?". geography.about.com. 4 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015.
In 1953, Greenland was established as a province of Denmark.
- ^ "Greenland Takes a Step Towards Autonomy". Spiegel Online. 26 Kasım 2008. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015.
- ^ "Greenland Profile - BBC". bbc.com. 5 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015.
- ^ "Greenland takes step toward independence from Denmark". telegraph.co.uk. 21 Haziran 2009. 18 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015.
- ^ Rosenberg, Matt. "Is Greenland an Independent Country?". geography.about.com. 4 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015.
It wasn't until 2008 that Greenland's citizens voted in a non-binding referendum for increased independence from Denmark. In a vote of over 75% in favor, Greenlanders voted to reduce their involvement with Denmark. With the referendum Greenland voted to take control of law enforcement, the justice system, coast guard, and to share more equality in oil revenue. The official language of Greenland also changed to Greenlandic (also known as Kalaallisut).
- ^ Kruse, Simon; Mouritzen, Kristian (4 Kasım 2019). "Verdens største ø vil til New York: Grønland lufter nye planer om kontorer i Kina og USA". Berlingske (Danca). 19 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2020.
- ^ "Selvstyreloven" (PDF). Lovtidende A. 27 Haziran 2009. 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2018.
- ^ Skydsbjerg, H.; and W. Turnowsky (1 Aralık 2016). "Massivt flertal for selvstændighed". Sermitsiaq. 3 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2017.
- ^ Bjerregaard, M. (27 Temmuz 2017). "Redaktør: Grønlændere vil ikke ofre levestandard for selvstændighed". DR. 28 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2017.
- ^ McSmith, Andy (27 Kasım 2008). "The Big Question: Is Greenland ready for independence, and what would it mean for its people?". The Independent. 1 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.