Giovanni Luppis
| Giovanni Luppis | |
|---|---|
.jpg) | |
| Doğum | 27 Ağustos 1813 Fiume (şimdi Rijeka), İlirya |
| Ölüm | 11 Ocak 1875 (61 yaşında) Milano, İtalya |
| Bağlılığı | .svg){kind=small} Avusturya-Macaristan İmparatorluğu |
| Rütbesi | Fregattenkapitan |
Giovanni (Ivan) Biagio Luppis Freiherr von Rammer (27 Ağustos 1813 - 11 Ocak 1875) Hırvat adıyla Vukić, Avusturya-Macaristan Donanması'nda görev alan ve kendinden tahrikli torpido prototipleri ilkini geliştirmek için bir komisyona başkanlık eden subaydı.[1][2]
Erken yıllar[değiştir | kaynağı değiştir]
Giovanni Luppis, 1813'te Fiume şehrinde (şimdi Rijeka) doğdu, ancak kısa süre sonra Avusturya'ya gitti. Ailesi Ferdinando Carlo, Ragusa Cumhuriyeti'nde bulunan Poreč, Vis ve Giovanna Parich bölgelerinde asilzadeydi. Hem İtalyan hem de Hırvat soyundan gelmesinden dolayı, İtalyanca olan Lupis ("kurt" anlamına gelir) adının Hırvatça karşılığı olan Vukić olarak da biliniyordu. Özellikle Hırvatlar tarafından ara sıra Ivan Vukić olarak anılıyordu.
Fiume şehrinde Giovanni Luppis'in ailesi güçlü armatör olmuştur. Luppis, Fiume'deki bir spor salonuna ve Venedik'teki Avusturya deniz akademisi Collegio di marina'ya katıldı. Sonra asil bir kadınla, Barones Elisa de Zotti ile evlendi.
Avusturya-Macaristan Donanması'nda sonra görev yaptı ve Fregattenkapitan pozisyonuna yükseldi. 1848 / 1849'da Venedik'i ablukaya alan donanmada subay olarak görev yaptı.
"Salvacoste"[değiştir | kaynağı değiştir]
18. yüzyılın ortalarında, Avusturya Deniz Topçuları'ndan bir subay, büyük miktarda patlayıcı taşıyan, bir buhar veya hava motoruyla çalışan ve düşman gemilerine karşı kullanılmak üzere kabloyla uzaktan yönlendirilen küçük bir tekne kullanma fikrini tasarladı. Ölümü üzerine, icadını mükemmelleştirmeden ya da halka açıklamadan önce, bu isimsiz memurun belgeleri Yüzbaşı Giovanni Luppis'in eline geçti.
Subay insansız ve karadan kontrol edilen gemileri imha etmek için yüzen bir cihaz tasavvur ederken, patlayıcılar çarpışma anında patlayacaktı. İlk prototipi bir metre uzunluğundaydı, cam kanatlara sahipti ve kıyıdan uzun iplerle kontrol ediliyordu. Çok hantal olduğu için başarılı olamadı.
İkinci model, pervanenin motoru bir saat mekanizmasına sahipti. Patlayıcılar kıç tarafındaydı ve tabanca benzeri bir kontrol mekanizmasıyla ateşleniyordu. İki dümeni vardı: biri sağa, diğeri sola dönük, teller ile karadan hareket ettriliyordu. Çok sayıda deneyden sonra, '6 m' olarak işaretlenen bu tasarım denendi ancak prototip yeterince iyi değildi. Prototipe "Salvacoste" takma adını verdi.
Luppis Donanmadan emekli olduktan sonra 1860'ta İmparator Franz Joseph'e tasarımını göstermeyi başardı, ancak deniz komisyonu daha iyi itme ve kontrol sistemleri olmadan bunu kabul etmeyi reddetti.
Robert Whitehead ile toplantı[değiştir | kaynağı değiştir]
İleride belediye başkanlığı yapacak olan Giovanni de Ciotta, 1864'te Fiume'de Luppis'i, "Stabilimento Tecnico Fiumano" adlı yerel fabrikanın yöneticisi olan İngiliz makine mühendisi Robert Whitehead ile tanıştırdı.
Luppis'in önceki çalışmalarına baktıktan sonra Whitehead bir model oluşturdu, ancak fikrin uygulanabilir olmadığına karar verdi. Whitehead daha sonra önceki tasarımları önemli ölçüde değiştirdi ve su üstünde fırlatmanın yerine su altında ateşlenebilecek bir cihaz yaptı.
21 Aralık 1866'da, şimdiki adı Minenschiff olan ilk torpido, Avusturya-Macaristan Devlet Deniz Kuvvetleri Komisyonu'nun değerlendirmesi için komisyona gösterildi. Bu model 355 mm çapında ve 3.35 m uzunluğundaydı, 136 kg ağırlığında ve 8 kg patlayıcıydı. Donanma komisyonu bunu kabul etti ve daha sonra 6 Mart 1867'de hükûmet mucitlerle bir test üretimi için sözleşme yaptı ve tüm üretim maliyetlerini ödemeyi kabul etti.
Whitehead telif haklarını elinde tuttu ve hatta Luppis ile yeni bir sözleşme yaptı. Ancak bu, Whitehead'e gelecekteki tüm satışların tam kontrolünü verdi.
27 Mayıs 1867'de donanma, mucit için 200.000 forint telif ücreti ödedi. Buluş genel olarak ümit verici olarak kabul edildi, ancak üretimin ilk yıllarında yeterli sipariş yoktu, bu nedenle "Stabilimento" krize girdi ve 1873'te iflas etti. Whitehead daha sonra şirketi devraldı ve 1875'in başında onu 'Torpedo-Fabrik von Robert Whitehead' adlı özel bir şirkete dönüştürdü.
Giovanni Luppis'e 1 Ağustos 1869'da Kaiser Franz Joseph tarafından soylu Baron von Rammer (" batırıcı") unvanı verildi. 11 Ocak 1875'te, Como yakınlarındaki Laglio belediyesinin Torriggia ilçesinde öldü.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Tucker, Spencer (2009). The Encyclopedia of the Spanish-American and Philippine-American Wars: A Political, Social, and Military History (İngilizce). ABC-CLIO. ISBN 978-1-85109-951-1. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020.
- ^ Fowler, Will (15 Ağustos 2011). The Story of Modern Weapons and Warfare (İngilizce). The Rosen Publishing Group, Inc. ISBN 978-1-4488-4793-8. 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020.