Francisco de Bobadilla
| Francisco de Bobadilla | |
|---|---|
| |
| Bobadilla, Kolomb'u tutukluyor. | |
| 2. Hint Adaları Valisi | |
| Görev süresi 21 Mayıs 1499 - 11 Temmuz 1502 | |
| Hükümdar | Katolik hükümdarlar |
| Yerine geldiği | Kristof Kolomb |
| Yerine gelen | Nicolás de Ovando |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 15. yy Aragon Krallığı |
| Ölüm | 1502 Atlas Okyanusu |
| Milliyeti | Kastilyalı |
| Akraba(lar) | Beatriz de Bobadilla (Kardeş) Isabel de Bobadilla (Torun) |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı | .svg){kind=small} Kastilya
|
Francisco Fernández de Bobadilla (15. yüzyıl - 11 Temmuz 1502), Kastilya emri altında bir memur ve şövalyeydi. Aynı zamanda Moya ve Penalosa Marki'si, Kristof Kolomb'un müdavimi ve Kraliçe Isabella'nın yakın arkadaşı olan Beatriz de Bobadilla'nın kardeşiydi. Hâkim olarak Hispanyola adasına gönderildi ve burada hükûmetindeki usulsüzlük suçlamalarından dolayı Kolomb'u tutukladı. 1500'den 1502'ye kadar Hint Adaları Valisi olarak görev yaptı. Denizde, konvoyunun bir kasırgaya yakalanması sonucu hayatını kaybetti.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Yargılama süreci[değiştir | kaynağı değiştir]
21 Mayıs 1499 yılında, dönemin Katolik hükümdarları olan I. Isabella ve II. Ferdinand tarafından Hispanyola bölgesinden gelen raporları incelemek üzere yargıç olarak atandı. Söz konusu raporların içeriğinde Kolomb ve kardeşlerinin rüşvet kabul ettikleri, yerlileri köleleştirmeleri, Francisco Roldán'ın isyanını kötü idare etmeleri ve krallığa ihanet bulunuyordu.[1]
Bobadilla, Haziran ayının başında Hispanyola'ya yelken açtı ve 23 Ağustos 1500'de bölgeye ayak bastı. Yanında 500 adam ve daha önce Kolomb'un kölesi olan ve şimdi evlerine geri döndürülen 14 Amerikalı yerli getirdi. Santo Domingo'da bir kez, Kristof'un La Vega'da olması nedeniyle o sırada adayı yöneten Kristof'un küçük kardeşi Giacomo Kolomb ile tanıştı. Görüşmenin başlamasından kısa bir süre sonra Bobadilla, Giacomo'ya yaşadığı kaleyi terk etmesini emretti, ancak Giacomo, kardeşi Kristof'un daha yetkili olduğuna inanarak Bobadilla'nın yetkisini tanımayı reddetti.
Fernandez de Bobadilla, İspanyol kraliyetine iletilen suçlamalara dayanarak soruşturmasına başladı ve Giacomo ve Kristof Kolomb hakkında çok sayıda şikayet topladı. Yönetimlerinin ciddi otorite suistimalleri ile beraber felaket bir halde olduğunu söyledi ve yerlilere zulmetmeleri sebebiyle beş İspanyol'un asıldığını öğrenmesinin ardından oldukça sinirlendi.[2][3] Hemen ardından iki kardeşin İspanya'ya geri götürülmeleri için tutuklanmalarını emretti. Ayrıca ikisine ait tüm mal varlıklarına el koydu.
Bobadilla'nın Kolomb ve kardeşlerine yönelik suçlama ve soruşturmaları sırasındaki tarafsızlığı ve doğruluğu, İspanyolların dönem içerisindeki İtalyan karşıtı duyguları ve Bobadilla'nın Kolomb'un konumunu devralma arzusu göz önüne alındığında tarihçiler tarafından tartışmalı olarak görülmüştür.[4][5]
Tutuklama[değiştir | kaynağı değiştir]
Bobadilla'nın emri üzerine Kristof Kolomb, Eylül 1500'de Santo Domingo'da karşısına çıkarıldı. Kolomb daha sonra, Jaragua'daki yerlilere karşı yürütülen bir görevden sonra Santo Domingo'ya dönen diğer kardeşi Bartholomew Kolomb ile birlikte kalede hapsedildi. Ekim başında ikili, Kaptan Alonso de Vallejo'nun gözetiminde İspanya'ya gönderildi. Daha sonra, Kastilya'nın sömürge idaresinin gayri resmi başkanı haline gelen ve Kristof'u halka açık bir şekilde eleştiren Juan Rodríguez de Fonseca'ya teslim edildiler. Hükümdarlar her şeye rağmen Kolomb'a içten davrandılar ve aleyhindeki suçlamaların hapis cezasını gerektirmediğini söyleyerek serbest bırakılmasını emrettiler. Ancak onu temize çıkarmadılar.
Kristof'un ikinci oğlu olan Ferdinand Kolomb o zamanlar Kraliçe Isabella'nın çalışanlarından birisiydi. Babasının biyografisinde, Katolik hükümdarların, mahkemede ödeme yapılmadığını iddia eden çeşitli grupların ve Hispanyola'da mutsuz olanlardan İspanya'ya gönderilen mektupların, neler olduğunu araştırmak için bir hakim göndermeye karar vermelerine sebep olduğunu yazmıştır. Ferdinand'a göre, yargıcın bu ziyareti babası için büyük bir rahatlama gibi görünmüş olmalıydı, çünkü "Amiral" asi gruplarla karşı karşıya görünüyordu. Ferdinand'ın görüşüne göre Bobadilla, Santo Domingo'ya vardığında "isyancıları tanıdı ve onlardan yana oldu" ve onların iyiliğini kazanmak için halkı 20 yıl boyunca haraçtan men etti.
Hispanyola Valisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Bobadilla, 23 Ağustos 1500'de, gelişinden kısa bir süre sonra Hispanyola valiliğini devraldı. Görev süresi boyunca, özel teşebbüsü teşvik etti ve yerlilerin Haina ve Cibao'daki mevcut madenlerde öncelikle altın çıkarma işinde çalışacağı bir politika belirledi. Ferdinand'a göre Bobadilla, hükümdarların yalnızca toprağa sahip olmak istediklerini ve başka hiçbir şeye aldırış etmediklerini iddia ederek, nüfusu kazanmak adına kira ve kraliyet haraçları harcadı. Ayrıca Bobadilla'nın, Kristof'un hükümdarlar için piyasa fiyatının altında elde ettiği arazileri açık artırmaya çıkardığını ve yerlileri, kölelerinin kazançlarını kendisiyle paylaşmaları şartıyla çeşitli zengin ve güçlü insanlara verdiğini iddia etti. Bobadilla, altın üretimini arttırmak amacıyla madencilik vergilerini kaldırdı. Bobadilla, 1497'de batı Hispanyola'da rakip bir rejim kuran Francisco Roldán'ı da affetti.
Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]
1502 yılında Nicolás de Ovando, Hispanyola valisi olarak Bobadilla'nın yerine atandı.[6][7] "Nispeten barışçıl" geçen iki yıla rağmen görevden alınmasının olası nedenlerinden biri, altın vergilerini kaldırmasıydı.
Bobadilla 11 Temmuz (E.U. 1 Temmuz) 1502'de, amiral gemisi de dahil olmak üzere, 31 gemiden oluşan konvoydaki 20 gemiyi mahveden bir kasırga sırasında öldü.[8] Hayatta kalan gemiler arasında, konvoyun en zayıf gemisi olan ve Kolomb'un borçlu olduğu altını taşıyan Aguja da vardı. Bu durum, Kolomb'un intikam için büyülü bir şekilde fırtınayı başlattığı suçlamalarına yol açtı.[9]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "1500-1502, Francisco de Bobadilla". cervantesvirtual.com. 20 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2020.
- ^ "Remembering Columbus: Blinded by Politics". nas.org. 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2020.
- ^ "Francisco de Bobadilla". britannica.com. 12 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2020.
- ^ "Columbus and Columbia: A Pictorial History of the Man and the Nation : Embracing a Review of Our Country's Progress, a Complete History of America, a New Life of Columbus, and an Illustrated Description of the Great Columbian Exposition". 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2020.
- ^ Dugard, Martin. "The Last Voyage of Columbus: Being the Epic Tale of the Great Captain's Fourth Expedition, Including Accounts of Swordfight, Mutiny, Shipwreck, Gold, War, Hurricane, and Discovery". 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2020.
- ^ Bakewell, Peter. "A History of Latin America to 1825". 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2020.
- ^ Floyd, Troy (1973). The Columbus Dynasty in the Caribbean, 1492-1526. Albuquerque: University of New Mexico Press. s. 54.
- ^ Bergreen, Laurence. "Columbus: The Four Voyages, 1492-1504". 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2020.
- ^ Morison, Samuel Eliot (1942), s. 590
