Fournier kangreni
Fournier kangreni, dış genital bölgeyi veya perineyi etkileyen bir nekrotizan fasiit veya kangren türüdür. Genellikle yaşlı erkeklerde görülür, ancak kadınlarda ve çocuklarda da ortaya çıkabilir. Şeker hastalarında, alkoliklerde veya bağışıklığı baskılanmış kişilerde görülme olasılığı daha yüksektir.
Yılda yaklaşık 62.500 erkekten biri etkilenir. Erkekler kadınlardan yaklaşık 40 kat daha sık etkilenir. İlk olarak 1764'te Baurienne tarafından tanımlanmış ve 1883'te klinik derslerde sunduğu beş vakanın ardından Fransız zührevi hastalıklar uzmanı Jean Alfred Fournier'den almıştır.[1]
Belirti ve bulgular[değiştir | kaynağı değiştir]
Fournier kangreninin ilk semptomları, skrotumda şişme veya ani ağrı, ateş, solgunluk ve genel halsizliktir. Sınırlı eritem sınırının ötesine uzanan ağrı ile karakterizedir.[1] Vakaların çoğu hafif olarak ortaya çıkar, ancak saatler içinde ilerleyebilir. Subkutan hava genellikle spesifik klinik belirtilerden biridir, ancak klinik vakaların >%50'sinde görülmez. Daha belirgin vakalar, kötü koku ve nekrotik enfekte doku ile karakterize edilir. Krepitus (eklem sesleri) bildirilmiştir.[1] Deri altı enfeksiyon olarak başlar. Bununla birlikte, daha sonra nekroza dönüşen üstteki deride nekrotik yamalar ortaya çıkar.[1]
Neden[değiştir | kaynağı değiştir]
Fournier kangreni vakalarının çoğu Clostridium perfringens gibi hem aerobik hem de anaerobik bakterilerle enfektedir. A grubu streptokokların (GAS) neden olduğu enfeksiyonların yanı sıra Staphylococcus aureus ve Vibrio vulnificus gibi diğer patojenlerden de kaynaklanabilir.[2] Sanitasyon, tıbbi bakım ve psikososyal kaynaklara erişim eksikliği, artan mortaliteyle ilişkilendirilmiştir.[3]
2006 yılında Türkiye'de yapılan bir araştırma, Fourniers teşhisi konan hastaların yüzde 46'sında kan şekeri düzeylerinin yükseldiğini bildirdi.[4] Başka bir çalışma, hastaların yaklaşık üçte birinin alkolik, diyabetik ve yetersiz beslenmiş olduğunu, diğer %10'unun ise kemoterapi, steroidler veya malignite yoluyla bağışıklığı baskılanmış olduğunu bildirdi.[5]
Fournier kangren, idrarda glukoz atılımını artıran SGLT2 inhibitörlerinin (canagliflozin, dapagliflozin ve empagliflozin) [6] nadir görülen bir yan etkisidir.[7]
Teşhis[değiştir | kaynağı değiştir]
Fournier kangreni genellikle klinik olarak teşhis edilir, ancak tanıyı doğrulamak, şiddetini belirlemek ve sonuçları tahmin etmek için laboratuvar testleri ve görüntüleme çalışmaları kullanılır.[1] X-ışınları ve ultrasonlar, cilt yüzeyinin altında gaz varlığını gösterebilir.[1] Bir BT taraması, menşe yerini ve yayılma derecesini belirlemede faydalı olabilir.[1]
Tedavi[değiştir | kaynağı değiştir]
Fournier kangreni, intravenöz antibiyotik ve ölü dokunun debridmanını (cerrahi olarak çıkarılması) gerektiren ürolojik bir acil durumdur.[1] Ameliyat ve antibiyotiklere ek olarak, hiperbarik oksijen tedavisi yararlı olabilir ve anaerobik bakterilerin büyümesini engelleyerek ve onları öldürerek etki eder.[8] Geniş doku tutulumu olan olgularda çoklu yara debridmanı gerekebilir. Yara debridmanını takiben basit rekonstrüktif prosedürler, vakaların çoğunda tatmin edici sonuçlar verir.
Klinik Seyir[değiştir | kaynağı değiştir]
Son vaka serilerinde (n=980) ölüm oranı %20-40 bulunurken, 2009 yılında yapılan büyük (n=1641) bir çalışma %7,5 ölüm oranı bildirmiştir.[9]
Epidemiyoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
2009 tarihli bir epidemiyolojik çalışma, Amerika Birleşik Devletleri'nde Fournier kangren insidansının 100.000 erkek başına 1.6 vaka olduğunu bulmuştur.[9] 50 ila 79 yaş arasındaki erkekler 100.000'de 3.3 ile en yüksek orana sahipti.[9] Çalışmada belirlenen 1.680 vakanın 39'u kadındı.[9]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g h Mallikarjuna (2012). "Fournier's gangrene: Current practices". ISRN Surgery. 2012: 942437. doi:10.5402/2012/942437. PMC 3518952 $2. PMID 23251819. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "CP2012" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Thwaini (2006). "Fournier's gangrene and its emergency management". Postgrad Med J. 82 (970): 516-9. doi:10.1136/pgmj.2005.042069. PMC 2585703 $2. PMID 16891442.
- ^ Kessler (November 2009). "Non-Traumatic Urologic Emergencies in Men: A Clinical Review". West J Emerg Med. 10 (4): 281-7. PMC 2791735 $2. PMID 20046251.
- ^ Yanar (2006). "Fournier's gangrene: Risk factors and strategies for management". World J Surg. 30 (9): 1750-4. doi:10.1007/s00268-005-0777-3. PMID 16927060.
- ^ Tahmaz (2006). "Fournier's gangrene: Report of thirty-three cases and a review of the literature". International Journal of Urology. 13 (7): 960-7. doi:10.1111/j.1442-2042.2006.01448.x. PMID 16882063.
- ^ "Fournier Gangrene Associated With Sodium–Glucose Cotransporter-2 Inhibitors: A Review of Spontaneous Postmarketing Cases". Ann Intern Med. 170 (11): 764-769. 4 Haziran 2019. doi:10.7326/M19-0085. PMID 31060053. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "FDA warns about rare occurrences of a serious infection of the genital area with SGLT2 inhibitors for diabetes". www.fda.gov (İngilizce). Center for Drug Evaluation and Research. 7 Eylül 2018. s. Drug Safety and Availability. 7 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2019.
- ^ Zamboni (1990). "Management of Fournier's gangrene and the role of hyperbaric oxygen". J. Hyperbaric Med. 5 (3): 177-86. 3 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2008.
- ^ a b c d Sorensen (2009). "Fournier's gangrene: Population based epidemiology and outcomes". The Journal of Urology. 181 (5): 2120-6. doi:10.1016/j.juro.2009.01.034. PMC 3042351 $2. PMID 19286224. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "Sore2009" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Fournier gangrene and Jean Alfred Fournier at Who Named It?
| Sınıflandırma | |
|---|---|
| Dış kaynaklar |