Clostridium perfringens
| Clostridium perfringens | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Clostridium perfringens basilinin mikroskobik görüntüsü | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Clostridium perfringens Veillon & Zuber 1898 Hauduroy et al. 1937 | |||||||||||||||
Clostridium perfringens (önceki isimleri C. welchii veya Bacillus welchii), Clostridium cinsine ait Gram pozitif, çubuk şeklinde, anaerobik, spor oluşturan patojenik bir bakteridir.[1][2] C. perfringens doğada yaygındır ve çürüyen bitki örtüsünde, deniz tortusunda, insanların ve diğer omurgalıların bağırsaklarında, böceklerde ve toprakta normal olarak bulunabilir. Thioglycolate besiyerinde 6,3 dakika bir bölünerek, herhangi bir organizma için bildirilen en kısa jenerasyon süresine sahip bakteri türüdür.[3]
C. perfringens'in ölümden sonra vücutta gaz oluşumuna katkısı vardır. Ayrışmanın aşırı derecede hızlanmasına neden olur ve normal mumyalama işlemleri ile bu süreç durdurulamaz. Bu bakteriler normal konsantrasyonlarda formaldehite dirençlidirler.
Gıda zehirlenmesi[değiştir | kaynağı değiştir]
C. perfringens, Norovirüs, Salmonella, Campylobacter ve Staphylococcus aureus ile birlikte gıda zehirlenmelerinin en yaygın nedenlerinden birisidir.[4] Fakat, vücuda ağız yoluyla her girişinde gıda zehirlenmesine neden olmayabilir.[5]
İnsanlarda gıda zehirlenmesine bakterinin CPE (Clostridium perfringens enterotoksin) üretebilen tip A suşları neden olur.[6] CPE, sporulasyonun başlangıcında biriken ve sporulasyonun sonunda spor parçalandığı zaman ortama salınan 35.5 kDa boyutunda bir polipeptittir. A tipi suşların % 5'inden daha azında bulunan, kromozomda veya eksternal plasmidlerde yer alabilen cpe geni tarafından kodlanır[7]
C. perfringens yemek pişirme sıcaklıklarına dayanıklı sporlar oluşturduğundan, pişmiş yiyecekler yeterince uzun süre bekletilirse, sporlar aktif hale geçebilir ve enfektif bakteriler üreyebilir. Semptomlar tipik olarak abdominal kramp, ishal, kusma ve ateşi içerir.[8] Tüm belirtiler genellikle 24 saat içinde normale döner, ancak daha yaşlı veya hasta kişilerde 2 haftaya kadar sürebilir.[9]
Toksine karşı antikorlar popülasyonda yaygın olduğu için, C. perfringens kaynaklı gıda zehirlenmesi vakalarının çoğu muhtemelen klinik belirti göstermeden seyreder. Bu durum C. perfringens nedeniyle gıda zehirlenmesinin çok yaygın yaşandığını göstermektedir.
Enfeksiyon[değiştir | kaynağı değiştir]
C. perfringens enfeksiyonları doku nekrozu, bakteriyemi, amfizematöz kolesistit ve klostridiyal myonekroz olarak da bilinen gazlı kangren gibi bulgular gösterir. C. perfringens, gazlı kangrene sebep olan en yaygın bakteriyel ajandır. Bazı semptomları kabartılar, taşikardi, şişme ve sarılıktır.[10] Bakterinin tür ismi olan perfringens, gazlı kangren sırasında meydana gelen doku bozulmasına atıfta bulunarak türetilmiştir (Latince per "içinden" ve frango "açıklık").[11] Gazlı kangrende rol oynayan toksin, hücrelerin plazma zarına giren ve zarda normal hücresel işlevi bozucu boşluklar oluşturan α-toksindir.
C. perfringens normal barsak florasının bir bileşeni olarak polimikrobiyal anaerobik enfeksiyonlarda sıklıkla yer alır. Fakat genellikle enfeksiyona sonradan katılır, hastalığın başlangıcındaki rolü çok azdır.
Tedavi[değiştir | kaynağı değiştir]
Tedavinin en önemli yönü, ilgili bölgenin hızlı ve kapsamlı şekilde cerrahi olarak alınması ve bakterilerin büyümeye yatkın olduğu tüm cansız dokunun temizlenmesidir. Aynı zamanda antibiyotik, özellikle penisilin, tedavisine başlanır. Hiperbarik oksijen uygulaması da, klostridiyal doku enfeksiyonlarının tıbbi tedavisinde yardımcı olabilir. Hastaları hızlıca “detoksifiye ettiği” belirtilmektedir.[12]
Önlem[değiştir | kaynağı değiştir]
C. perfringens sporlarının oluşması, yiyeceklerin, özellikle sığır ve kümes hayvanlarının önerilen sıcaklıklarda iyice pişirilmesiyle engellenebilir. Kalan yemekler hazırlandıktan sonra iki saat içinde 4 °C'nin altında bir sıcaklıkta soğutulmalıdır. Etli çorba veya güveç gibi yiyecekler küçük miktarlara bölünmeli ve buzdolabında saklanmalıdır. Yeniden servis etmeden önce en az 74 °C'de ısıtılmalıdır. Temel kural şudur: Eğer yiyeceğin tadı, kokusu veya görünüşü olması gerekenden farklıysa, tüketilmemelidir. Güvenli görünse bile, uzun süredir dışarıda olan bir yiyeceğin yenmesi de tehlikeli olabilir.[9]
Su Mikrobiyolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]
C.perfringens içme ve kullanma sularında fekal kontaminasyon indikatörü olarak kullanılmaktadır.[13] İndikatör olarak tercih edilmesinin sebepleri, spor oluşturması sayesinde çevresel şartlara ve dezenfektanlara dayanıklılığının fazla olması ve sularda diğer bakterilerden çok daha uzun süre hayatta kalabilmesidir.[14]
-
Gazlı kangren kas dokusunda C.perfringens bakterileri -
Mikrobiyolojik su analizinde mCP besiyerinde üremiş C.perfringens kolonileri
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Sherris Medical Microbiology : an Introduction to Infectious Diseases. 4th. New York: McGraw-Hill. 2004. s. 310. ISBN 978-0-8385-8529-0. 13 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2021.
- ^ Kiu (2018). "An update on the human and animal enteric pathogen Clostridium perfringens". Emerging Microbes & Infections. 7 (141): 141. doi:10.1038/s41426-018-0144-8. PMC 6079034 $2. PMID 30082713.
- ^ "Comparison of experimentally obtained generation times of ent+ and ent- grown in autoclaved beef with those predicted by the Gompertz model (shortest known cellular doubling time)". BioNumbers. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2021.
- ^ "Foodborne Illnesses and Germs". Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 16 Şubat 2018. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2018.
- ^ Juckett (2008). "Microbiology of salt rising bread". The West Virginia Medical Journal. 104 (4): 26-7. PMID 18646681. 13 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2021.
- ^ Kiu (25 Eylül 2019). "Phylogenomic analysis of gastroenteritis-associated Clostridium perfringens in England and Wales over a 7-year period indicates distribution of clonal toxigenic strains in multiple outbreaks and extensive involvement of enterotoxin-encoding (CPE) plasmids". Microbial Genomics. 5 (10). doi:10.1099/mgen.0.000297. PMID 31553300.
- ^ R.G.Labbe V.K.Juneja (2017). "Clostridium perfringens". Christine E. R. Dodd, Tim Grant Aldsworth, Richard Stein, Dean O. Cliver, Hans P. Riemann (Ed.). Foodborne diseases. Third edition. Londra: Academic Press. ss. 235-242. ISBN 978-0-12-385008-9. OCLC 969553927.
- ^ "Clostridial Necrotizing Enteritis". Merck Manuel. Merck Sharp & Dohme Corp. 1 Ocak 2016. 9 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.
- ^ a b "Clostridium perfringens". Center for Disease Control and Prevention. 8 Ekim 2015. 18 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2021.
- ^ "Gas gangrene: MedlinePlus Medical Encyclopedia". 28 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Lexicon Orthopaedic Etymology (İngilizce). CRC Press. 1999. s. 128. ISBN 9789057025976. 13 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2021.
- ^ Jawetz Melnick & Adelbergs Medical Microbiology - 27E.
- ^ Mohammad Manafi, Jvo Siegrist (2011). "Clostridium perfringes — an indicator" (PDF). Microbiology focus. Sigma-Aldrich. 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Bisson, J. W.; Cabelli, V. J. (1980). "Clostridium perfringens as a Water Pollution Indicator". Journal (Water Pollution Control Federation). 52 (2): 241-248. ISSN 0043-1303. 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021.
