Ebla Tabletleri
Ebla tabletleri Suriye sınırları içerisinde yer alan antik kent Ebla'da 1800 tam kil tablet, 4700 parça ve binlerce küçük parçadan oluşan bir saray arşivi koleksiyonudur.[1] Tabletler İtalyan arkeolog Paolo Matthiae ve onun ekibi tarafından 1974-75 yılları arasında antik kent Tell Mardikh kazıları sırasında keşfedildi.[2][3] Hepsi MÖ 2500 ve şehrin yıkıldığı MÖ 2250 yılları arasında tarihlendi.[4] Bugün, tabletler Suriye'de Halep, Şam ve İdlib müzelerinde tutulmaktadır.
Dil[değiştir | kaynağı değiştir]
Tabletlerdeki yazılarda iki dil ortaya çıkmıştır: Yerel olarak konuşulan Ebla dilini fonetik olarak temsil eden Sümerce ve daha önce bilinmeyen bir dil kullanılan Sümer çivi yazısı (Sümer logogramları veya "Sumerogramlar").[5]
İçerik ve önemi[değiştir | kaynağı değiştir]
Tabletlerde Ebla şehrinin kral listeleri, kraliyet törenleri, ferman ve anlaşmalar, yer isimlerinin yer aldığı atlas (MÖ 2600) ile[6] ilahiler, ayinler, destanlar ve atasözlerini içeren edebi metinler vardır. İbrahim, İsmail ve Davud'un isimleri vardır. Tevrat'ta ve İncil'de geçmeyen ancak Kur'an da ismi geçen İrem şehrinden bahsedilmiştir.[7]
İncil arkeolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Tabletlerde İbrahim ve İsmail ile Sodom ve Gomore'nin varlığı tartışma konusudur.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Numbers as in R. Biggs, "The Ebla tablets: an interim perspective", The Biblical Achaeologist 43 (1980:76-87); Palace G in the excavation reports.
- ^ Moorey, 1991, p.150–152.
- ^ Hans H. Wellisch, "Ebla: The World's Oldest Library", The Journal of Library History 16.3 (Summer 1981:488-500) p. 488f.
- ^ Dumper; Stanley, 2007, p.141.
- ^ Hetzron, Robert (1997). The Semitic Languages. Routledge. s. 101. ISBN 0-415-05767-1. 23 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2015.
- ^ Giovanni Pettinato, "L'atlante geografico del vicino oriente attestato ad Ebla e ad Abū Salābikh", Orientalia 47 (1978:50-73).
- ^ 1) "Ebla", Funk & Wagnalls New Encyclopaedia , (c) 1995 Funk & Wagnalls Corporation, Infopedia 2.0, SoftKey Multimedia Inc. 2) Mitchell Dahood, "Ebla", The Academic American Encyclopaedia ,Op. Cit. 3) Howard La Fay, " Ebla: Bilinmeyen Büyük Bir İmparatorluk ", National Geographic Magazine , Aralık 1978, s. 736. 4) Chaim Bermant ve Michael Weitzman, "Ebla: Arkeolojide bir İlham" , Times Kitapları , 1979, Wiedenfeld ve Nicolson, İngiltere, s. 184.