Deniz yassı solucanları

Polycladida
	Pseudobiceros bedfordi, (Fars halısı )
Taksonomi
Kingdom:	Animalia
Phylum:	Platyhelminthes
Class:	Rhabditophora
Clade:	Amplimatricata
Order:	Polycladida; ; Lang, 1884
Alt takımlar
	Cotylea; Acotylea;

Deniz yassı solucanları (Polycladida)^[1] parazit olmayan, yer değiştirebilen ve denizlerde yaşayan yassı solucanları içeren, tür çeşitliliği yüksek bir takımdır. Denizlerin kıyısal bölgelerinde, özellikle kıta sahanlıklarında yaygındırlar ancak hidrotermal bacalarda bile gözlemlenmişlerdir. Birçok türü mercan resiflerinde yaşar. Çok az sayıda türü tatlı su habitatlarında bulunur.

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Takım adı Polycladida, (Yunanca: πολύς, romanize: polús, çok; Yunanca: κλάδος, romanize: kládos, dal anlamında) kelimelerinden oluşur.^[2]^[3] Bu ad, deniz yassı solucanlarının bağırsaklarının çok sayıda dalı varmış gibi görünen şekline atıfta bulunur.^[4]

Tanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Deniz yassı solucanları 3-20 milimetre (0,12-0,79 in) uzunlukta olup; yassı, kabaca yumurta şeklinde bir vücuda ve çoğu durumda kafalarında bir çift dokunaca sahiptir. Yakın akrabalarından katlanmış yutakları, karmaşık divertiküllü uzun bağırsakları ve çok sayıda gözleri olmasıyla ayırt edilebilirler.^[5]

Çoğu deniz yassı solucanı doğrudan gelen ışıktan saklanır. Ancak bazı parlak renkli türler genellikle gündüzcüldür (diurnal). Göze çarpan renkleriyle kendilerini avlayabilecek yırtıcı balıkları zehirli oldukları konusunda uyarırlar.

Bazı polikladlar Müller larva evresinden geçerek olgunlaşır.

Ekoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Deniz yassı solucanları genellikle çift kapaklı yumuşakçalar, süngerler ve mercanlar gibi diğer omurgasızlarla ortak yaşarlar. Bu tarz ortakyaşamlarda solucanlar, omurgasızları besin kaynağı ya da yırtıcılara karşı sığınak olarak kullanırlar.

Sistematik[değiştir | kaynağı değiştir]

Polycladida takımı, türlerin vantuzlarının (cotyl) varlığına göre Cotylea (vantuzlular) ve Acotylea (vantuzsuzlar) alt takımlarına bölünür.

İkisi arasından en büyüğü Acotylea, dünya çapında 26'dan fazla familyadan oluşur. Bunlar, midye, istiridye, deniztarağı gibi yer değiştiremeyen omurgasızları avlarlar. Birçok türü soluk reklidir, kamuflajlarına güvenirler ve gün boyunca kaya ve mercanlardaki oyuklarda saklanırlar.

Cotylea türleri ise en önemli üyeleri tropik mercan resiflerinde yaşayan 16 familyadan oluşur. Tropikal ve subtropikal ekosistemlerde kolayca gözlemlenebilen avcılar oldukları hâlde onları incelemek zordur. Bu solucanlar çok narindir ve rahatsız edildiklerinde kolayca dağılabilirler.

Polycladida familyaları;

Discocelidae
Cestoplanidae
Planoceridae
Stylochidae
Ditremageniidae
Prosthiostomidae
Opisthogeniidae
Pseudocerotidae

Filojeni[değiştir | kaynağı değiştir]

2017'de yapılan moleküler analizler sonucunda genelde tüm Polycladida türlerinin; bilhassa tüm Acotylea ve Cotylea türlerinin hepsinin sadece bir ortak atadan evrimleşmiş olduğu olgusu doğrulandı.^[6]^[7]

Deniz yassı solucanı, Pseudobiceros sp.
Thysanozoon nigropapillosum

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b Lang, Arnold (1884). Die Polycladen (Seeplanarien) des Golfes von Neapel und der angrenzenden Meeresabschnitte. Eine Monographie. Fauna und Flora des Golfes von Neapel und der angrenzenden Meeresabschnitte, herausgegeben von der Zoologische Station in Neapel. Leipzig: W. Engelmann. s. 688.
^ Abrégé du dictionnaire grec français. Paris: Hachette. 1 Ocak 1981. ISBN 2010035283.
^ "Greek-french dictionary online". www.tabularium.be. 5 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2018.
^ Bulnes, Veronica (1 Ocak 2010), Polycladida-Marine Flatworms, ss. 356-368, ISBN 9789563322446, erişim tarihi: 25 Kasım 2018
^ Invertebrate Zoology. Philadelphia, PA: Holt-Saunders International. 1982. s. 229. ISBN 0-03-056747-5.
^ Bahia (11 Mayıs 2017). "Polycladida phylogeny and evolution: integrating evidence from 28S rDNA and morphology". Organisms Diversity & Evolution (İngilizce). 17 (3): 653-678.
^ Aguado (2017). "Phylogeny of Polycladida (Platyhelminthes) based on mtDNA data". Organisms Diversity & Evolution. 17 (4): 767-778.

[Lang1884-1] Lang, Arnold (1884). Die Polycladen (Seeplanarien) des Golfes von Neapel und der angrenzenden Meeresabschnitte. Eine Monographie. Fauna und Flora des Golfes von Neapel und der angrenzenden Meeresabschnitte, herausgegeben von der Zoologische Station in Neapel. Leipzig: W. Engelmann. s. 688.

[BaillyBook-2] Abrégé du dictionnaire grec français. Paris: Hachette. 1 Ocak 1981. ISBN 2010035283.

[BaillyWeb-3] "Greek-french dictionary online". www.tabularium.be. 5 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2018.

[4] Bulnes, Veronica (1 Ocak 2010), Polycladida-Marine Flatworms, ss. 356-368, ISBN 9789563322446, erişim tarihi: 25 Kasım 2018

[IZ-5] Invertebrate Zoology. Philadelphia, PA: Holt-Saunders International. 1982. s. 229. ISBN 0-03-056747-5.

[Bahia2017-6] Bahia (11 Mayıs 2017). "Polycladida phylogeny and evolution: integrating evidence from 28S rDNA and morphology". Organisms Diversity & Evolution (İngilizce). 17 (3): 653-678.

[AguadoNoreña2017-7] Aguado (2017). "Phylogeny of Polycladida (Platyhelminthes) based on mtDNA data". Organisms Diversity & Evolution. 17 (4): 767-778.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]