Brescia patlaması
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Brescia patlaması 1769'da Brescia'da (şimdi İtalya'nın bir parçası) büyük bir barut deposunun bir yıldırım çarpmasından sonra patlamasıyla meydana geldi ve geniş çaplı yıkıma ve birçok ölüme neden oldu. Patlamada 3.000 kadar insanın öldüğü iddiaları, olayı ölü sayısı açısından kaza ve afet listelerinde üst sıralara yerleştiriyor.
Patlama[değiştir | kaynağı değiştir]
18 Ağustos 1769'da kuzey İtalya'daki Brescia şehri, San Nazaro Kalesi'ne yıldırım çarptığında harap oldu. Ortaya çıkan yangın, Venedik Cumhuriyeti tarafından orada depolanan yaklaşık 90.000 kg (veya yaklaşık 200.000 lb) barutu ateşleyerek büyük bir patlamaya neden oldu. Patlamanın çevresine bir kilometrelik bir yarıçap içinde devasa taşlar fırlatıldı ve insanların, evlerin ve kilise binalarının üzerine düştü.[1]
Bu patlama şehrin yaklaşık altıda birini yok etti.[2][3][4][5] Olaydan iki yıl sonrasına ait resmi bir hesapta 400 ölü ve 800 yaralı olduğu belirtilse de, daha sonraki İngiliz kaynaklarında genellikle 3.000 ölüm rapor edilmiştir.[1] Fransız yazar Louis-Sébastien Mercier, 1770 yılında yayımlanan ve İngilizceye Yılın Anıları olarak çevrilen L'An 2440, rêve s'il en fut jamais adlı popüler romanında, 1772'de 2.500 kişinin patlamada öldüğünü iddia etti.[6]
Scipione Garbelli'nin Le Rovine di Brescia'sı 1771'de yayınlandı ve trajediyi belgeledi.[7]
Reaksiyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]
İngiltere, barutun özel üretimi ve depolanmasını düzenleyen yasalar çıkararak trajediye tepki gösterdi.[2] İngiliz hükûmet mağazalarının nasıl korunacağını belirlerken, Benjamin Franklin sivri uçlu paratonerlerin kullanılmasını tavsiye etti ve sivri çubukların mı yoksa kör çubukların mı kullanılması gerektiği konusundaki bir tartışmada galip geldi.[8]
Patlamanın anısı uzun süre şehir halkıyla kaldı. 1883'te Alfianello yakınlarında düşen bir göktaşının neden olduğu yangın ve gürültünün, uzun zaman önceki patlamayı hemen hatırlattığı söyleniyor.[1]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c Ubiali, Mario (20 April 2007). Il fulmine della notte di Sant’Elena 21 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., quibrescia.it (in Italian)
- ^ a b Newton, Sara (22 December 2008). 7 Disasters Caused by Lightning 27 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Mental Floss
- ^ Harris, W. Snow. On the nature of thunderstorms, p. 164 (1843)
- ^ (December 1857). The Destructive Agency of Lightning No I - Gunpowder Explosions by Lightning 24 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Nautical Magazine, p. 659.
- ^ Smith, John. A System of Modern Geography, Vol II, p. 466 (1811) (reporting lower death totals)
- ^ Memoirs of the year two thousand five hundred 24 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (1795 US ed, p. 40)
- ^ Ma che successe la notte del 18 agosto 1769? 20 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., bresciacity.it, Retrieved 13 April 2016
- ^ Miller, Brandon Marie. Benjamin Franklin, American Genius 24 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., p. 72 (2010)
Dış Bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Brescia'nın kalıntıları (1771), İtalyanca, arşiv.org'da