Bradikinezi
Bradikinezi, yavaş hareket ve vücudun komut üzerine hızla hareket etme yeteneğinin bozulmasıyla tanımlanır. En sık olarak Parkinson hastalığının bir belirtisi veya ilaçların bir yan etkisidir. Parkinson'u teşhis ederken doktorların arayacağı ana semptomlardan biridir.
Nedenler[değiştir | kaynağı değiştir]
Bradikinezi genellikle belirli ilaçların yan etkisi (örneğin antipsikotikler[1] veya Parkinson hastalığının belirtisi olarak ortaya çıkmaktadır. Bununla birlikte, spesifik neden bilinmemektedir.
Bir çalışmada[2] bradikinezi, bazal gangliyon çıkışının başarısız olmasından kaynaklanıyor olabilir. Başka bir çalışmada bradikinezi olan kişilerde dopaminin rolüne bakılmıştır.[3] Her iki çalışma da bulgularını desteklemek için ikna edici kanıtlar verse de, ancak kesin bir neden belirlemeden önce daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.
Belirtiler[değiştir | kaynağı değiştir]
Bradikinezinin semptomları, alışılmadık derecede yavaş hareketleri içerir. Bununla birlikte, aşağıdaki gibi farklı semptomlar da yaşanabilir:
- Kararsız yürüyüş
- Yürürken bir veya her iki ayağı da sürüklemek
- Yüz ifadelerinin çok az olması veya hiç olmaması
- Hareket yavaşlaması veya tamamen durması
- Parmaklara dokunmak veya el çırpmak gibi doğası gereği tekrar eden hareketlerde zorlanma
- Günlük yaptığı işlerde zorluk (örneğin; kıyafet giyme, diş fırçalama gibi)
Bradikinezi, Parkinson hastalarının net konuşma yeteneklerini kaybetmelerine de neden olan şeydir. Zamanla etkilenen kişilerin sesleri daha yumuşak ve sözlerini net olarak anlaşılması daha zor hale gelecektir.
Teşhis[değiştir | kaynağı değiştir]
Bradikinezi için kullanılan test, bradikinezi akinezi koordinasyon testi olarak adlandırılır.
Bu test sırasında, bir dakika boyunca değişen parmaklarla klavyedeki tuşlara hızlıca dokunmaları istenir. Testteki puanları teşhisi belirleyecektir. Puanlar, vurulan doğru tuşların sayısını, vurulan yanlış tuşların sayısını, tuşlara basmak için geçen süreyi ve her tuşa basma arasında geçen süreyi hesaplamaktadır.
Bu test, doktorlara, hastanın Parkinson'un hangi aşamasında olduğunu ve bradikineziye sahip olup olmadığını söylemede güvenilir olarak kabul edilir. Başlangıç Parkinson hastalığını teşhis etmek için henüz belirlenmiş bir test yoktur.
Tedavi[değiştir | kaynağı değiştir]
Parkinson ve semptomları iyileştirilemez. Bununla birlikte, semptomlar ilaçlarla bir şekilde yönetilebilir. Bradikinezi için en yararlı ilaçlar dopamin seviyelerini artıranlardır.
Hasta için doğru olanı bulana kadar doktorun deneyebileceği başka ilaçlar da vardır. Bununla birlikte, doğru ilacı bulmak sürekli bir zorluk olacaktır çünkü bu tür ilaçlar zamanla daha az etkili hale gelir. Doktor gerektiğinde dozu ayarlamak veya ilaçları değiştirmek için hastayı izleyecektir.
Cerrahi işlemler
Ayrıca Parkinson ile yaşayan bazı kişiler için kullanılabilecek derin beyin stimülasyonu olarak bilinen cerrahi bir prosedür de vardır. Bu tedavi, elektrotların beynin belirli yerlerine cerrahi olarak yerleştirilmesini içerir. Elektrotlar yerleştirildikten sonra, beyni elektrot bölgelerinde uyarmak için elektriksel uyarılar gönderilecektir. Bu tedavi normalde standart ilaçlara iyi yanıt vermeyen şiddetli Parkinson hastaları için geçerlidir.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- https://www.parkinson.org/Understanding-Parkinsons/Symptoms/Movement-Symptoms/Bradykinesia-Slowness-of-Movement 24 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilzce)
- https://www.sciencedirect.com/topics/neuroscience/bradykinesia 11 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- https://medikalrehber.com/bradikinezi/ 20 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Türkçe)
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Shin, Hae-Won; Chung, Sun Ju (Mart 2012). "Drug-Induced Parkinsonism". Journal of Clinical Neurology (Seoul, Korea). 8 (1): 15-21. doi:10.3988/jcn.2012.8.1.15. ISSN 1738-6586. PMC 3325428 $2. PMID 22523509. 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Berardelli, A.; Rothwell, J. C.; Thompson, P. D.; Hallett, M. (Kasım 2001). "Pathophysiology of bradykinesia in Parkinson's disease". Brain: A Journal of Neurology. 124 (Pt 11): 2131-2146. doi:10.1093/brain/124.11.2131. ISSN 0006-8950. PMID 11673316.
- ^ Shiner, Tamara; Seymour, Ben; Symmonds, Mkael; Dayan, Peter; Bhatia, Kailash P.; Dolan, Raymond J. (15 Ekim 2012). "The Effect of Motivation on Movement: A Study of Bradykinesia in Parkinson's Disease". PLOS ONE (İngilizce). 7 (10): e47138. doi:10.1371/journal.pone.0047138. ISSN 1932-6203. PMC 3471921 $2. PMID 23077557. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.