Büyük Kolombiya-Peru Savaşı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Büyük Kolombiya-Peru Savaşı

Savaşın haritası: Peru; kırmızı, Büyük Kolombiya; mavi ve el değiştiren bölgeler çizgili olarak gösterilmiştir
Tarih3 Haziran 1828 - 28 Şubat 1829
Bölge
Sonuç Status quo ante bellum. Peru'nun bazı bölgeleri düştüyse de, Büyük Kolombiya Cumhuriyeti büyük bir darbe yedi ve Kolombiya Cumhuriyeti dağıldı.
Taraflar
Büyük Kolombiya Cumhuriyeti Peru Cumhuriyeti
Komutanlar ve liderler
Antonio José de Sucre
Jose de La Mar
Jose de La Mar

Büyük Kolombiya - Peru Savaşı, 1828 - 1829 yılları arasında gerçekleşmiştir. Peru Cumhuriyeti'nin ilk ulusal savaşıydı ve Büyük Kolombiya Cumhuriyeti'nin de dağılmasına yol açmıştır. Büyük Kolombiya, günümüz Kolombiya, Venezuela, Ekvador topraklarını kapsıyordu.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Savaşa yol açan konular, Jaén ve Maynas topraklarının kontrolü ile ilgili, sömürge dönemlerinden kalma Gran Kolombiyalı iddialarıydı. The Royal Audience of Quito (İspanyolca: Real Audiencia de Quito) 1563 yılında İspanya Kralı'nın kraliyet kararnamesiyle kurulmuştur. Toprakları kuzeyde Pasto, Popayán, Cali, Buenaventura ve şu anda Kolombiya olan buga'yı içeriyordu. Quito Kraliyet Seyirci başlangıçta, Yeni Granada Genel Valiliği'nin bir parçası olduğu 1717 yılına kadar Peru Genel Valiliğinin bir parçasıydı. Coğrafi bilgi eksikliği ve bu nüfusun bulunmadığı ve büyük ölçüde erişilemeyen bölgelere atfedilen düşük önem nedeniyle, özellikle doğudaki yerleşimsiz bölgelerde, Andean cordillera'nın ötesinde, o zamanlar sınırlar belirsizdi.

Peru Genel Valiliği ile Gerçek Audiencia de Quito arasındaki ilk tartışma, 1802'de Maynas'ın askeri ve dini yönetiminin kraliyet kararnamesiyle Peru Genel Valiliği'ne devredildiği zaman patlak verdi. Bugüne kadar, bunun bölgesel bir imtiyaz olup olmadığı konusunda bazı tartışmalar var. Bu netlik eksikliği, Ekvador ile Peru arasındaki bölgesel anlaşmazlıkların temelini oluşturdu ve birkaç yıl sonra, bu iki ülke İspanya'dan bağımsızlıklarını elde etti. Jaén ve Tumbez, 1802 tarihli bu kraliyet kararnamesine dahil edilmedi.

Benzer bir olay 1803'te, İspanyol kraliyetinin başkenti aynı adı taşıyan liman şehri olan Guayaquil Eyaleti'nin askeri işlerinin Lima, Peru'dan yapılmasına karar vermesiyle meydana geldi. Ayrıca, 1810'da, Guayaquil Eyaleti'nin tüm idari ve ekonomik işleri, 1819'a kadar sürecek bir durum olan Peru Genel Valiliği'ne devredildi (ve Guayaquil'in de dahil olduğu Gran Kolombiya'nın oluşumu)