Azerbaycan-Brezilya ilişkileri

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Azerbaycan-Brezilya ilişkileri - Azerbaycan Cumhuriyeti ile Brezilya Federatif Cumhuriyeti arasındaki mevcut ikili ilişkileri tanımlar.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Brezilya, 26 Aralık 1991'de Azerbaycan'ın bağımsızlığını tanıyan ilk ülkelerden biriydi. Bu tarihten sorna iki ülke arasında dostane ilişkiler ve işbirliği kuruldu.

Diplomatik ilişkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 21 Ekim 1993'te[1] kuruldu. 22 Haziran 2009'da Bakü'deki Brezilya Büyükelçiliği açıldı.

Azerbaycan'ın Brezilya Büyükelçiliği 22 Ekim 2010 tarihli kanunla Brezilya'nın[2] Brasília şehrine kurulmuş ve 9 Mayıs 2012 tarihinde açılmıştır.[3] Şubat 2012'de Elnur Sultanov Olağanüstü ve Tam Yetkili Büyükelçi olarak atandı.

Parlamentolar arası ilişkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Soldan sağa: Kristovam Buarke, Asım Mollazade, Elnur Sultanov Brezilya Senatosu'nda, 18 Mart 2015 .

4 Eylül 2013 tarihinde Brezilya Temsilciler Meclisi'nde Brezilya-Azerbaycan Dostluk Grubu kuruldu. Dostluk başkanı Milletvekili Claudio Cajado'dur . 8 Nisan 2014 tarihinde Brezilya Senatosu'nda Brezilya-Azerbaycan Dostluk Grubu resmi olarak kurulmuştur. Dostluk Grubunun başkanı Senatör Kristovam Buarke'dir.

Azerbaycan Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinde Azerbaycan-Brezilya parlamentolar arası ilişkiler konusunda bir çalışma grubu bulunmaktadır.[4] Bu çalışma grubu 5 Aralık 2000 tarihinde[5] kurulmuş başkanlığını Ogtay Asadov yürütmüştür . Asım Mollazade 4 Mart 2016 tarihinden itibaren çalışma grubunun başkanıdır.[4]

Askeri ilişkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı'nın 25 Haziran 2013 tarihli emriyle, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Brezilya Federatif Cumhuriyeti'ndeki Büyükelçiliği bünyesinde bir askerî ataşelik kurulmuştur.[6]

Brezilya milli askeri futbol takımı, 2013 yılında Bakü'de düzenlenen Uluslararası Askeri Spor Konseyi'nin ordular arasında düzenlediği ilk Dünya Futbol Kupası'nda yer aldı .

Ekonomik ilişkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Brezilya, Azerbaycan'ın Güney Amerika ve Karayipler'deki[7] büyük ticaret ortağıdır. İki ülke arasındaki ticari ilişkiler her yıl gelişmektedir[7] 2012 yılında Azerbaycan Brezilya'dan 183 milyon ABD doları tutarında mal ithal etti, 2013 yılında bu rakam 360 milyon ABD dolarını aşmıştır.[7]

Kültürel ilişkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

2016 yılında Rio de Janeiro'daki XXXI Yaz Olimpiyat Oyunlarına adanmış Azerbaycan posta pulları

6-11 Ağustos 2013 tarihlerinde Brezilya Merkez Bankası Kültür Merkezi'nde Azerbaycan sinema filmleri Brezilya'da, 14-19 Ağustos tarihlerinde Rio de Janeiro'da ve 4-8 Eylül tarihlerinde Sao Paulo'da gösterildi.

19 Kasım 2013'te Brezilya-Azerbaycan diplomatik ilişkilerinin kuruluşunun 20. yıl dönümü vesilesiyle, Brezilya'nın başkentinde Halk Sanatçısı Maestro Yalçın Adıgozalov yönetiminde bir konser düzenlendi.

3 Aralık 2013 tarihinde, Rio de Janeiro Kent Konseyi Dış İlişkiler Komitesi (şehir parlamentosu) Bakü ve Rio de Janeiro'nun kardeş şehir ilan edilmesine ilişkin bir karar metnini kabul etti ve Belediye Başkanı Eduardo Paes, "Bakü ve Janeiro şehirlerinin Kardeşliği" kararını imzaladı.

2013-2015 yıllarında Azerbaycan Cumhuriyeti Gençlik ve Spor Bakanlığı'nın desteğiyle büyükelçilik "Azerbaycan hakkında ne biliyorum?" adlı bir kompozisyon yarışması düzenlendi.

11 Aralık 2014 tarihinde, Azerbaycan Halk Yazarı, ünlü oyun yazarı İlyas Efendiyev'in "Sen Hep Benimlesin" adlı oyunu Rio de Janeiro'da Brezilya Kültür Tiyatro Vakfı'nda sahnelendi.

23-26 Nisan 2015 tarihlerinde Brezilya'nın Rio de Janeiro kentinde Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın desteği, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Brezilya Büyükelçiliği organizasyonu ve Cidade das Artes Vakfı'nın katkısı ile "Azerbaycan Kültür Haftası" düzenlendi.

6 Ekim 2015 tarihinde, Azerbaycan'ın Brezilya Büyükelçiliği'nde Haydar Aliyev Vakfı'nın desteğiyle Arzu Aliyeva tarafından hazırlanan "Hedef Bakü, Hitler petrol savaşını nasıl kaybetti?" filminin gösterimi gerçekleşmiştir.

17 Kasım - 2 Aralık 2015 tarihleri arasında Brezilya'da Porto Alegre Bakü kentindeki "Santander Cultural" kültür merkezinde Azerbaycanlı uzun metrajlı filmlerin ilk gösterimi düzenlendi.

Azerbaycan Sinema Haftası 9-13 Mart 2016 tarihlerinde Sao Paulo'da, 6-11 Nisan tarihlerinde ise Brezilya'nın şehirlerinde Brezilya Bankası Kültür Merkezlerinde gerçekleştirildi.[8]

Bilim-eğitim ilişkileri[değiştir | kaynağı değiştir]

15 Mart 2016'da Rio de Janeiro'da Azerbaycan Cumhuriyeti'nin adını taşıyan bir belediye okulu açıldı. Okulun Azerbaycan Cumhuriyeti olarak isimlendirilmesine ilişkin kanunun yazarının Joao Ricardo Ribas olduğunu bilinmektedir.

Anlaşmalar[değiştir | kaynağı değiştir]

İki ülke arasında çeşitli alanlarda işbirliğine ilişkin bir dizi belge imzalandı. Genel olarak Azerbaycan Cumhuriyeti ile Brezilya Federatif Cumhuriyeti arasında 5 belge imzalanmıştır.

Spor alanında işbirliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Brezilya milli takımına adanmış Azerbaycan posta pulu ( 1997 )

2016 yılı sonu itibarıyla 5 Brezilyalı (Leandro Gomes, Fabio Luis Ramim, Ernani Pereira, Andre Ladaga, Marcus Ferreira ), Azerbaycan Millî Futbol Takımı'nın formasını giydi ve 59 maçta 5 gol kaydetti.[9]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Azərbaycan Respublikası ilə diplomatik əlaqələr qurmuş dövlətlərin siyahısı 5 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. mfa.gov.az (Azerice)
  2. ^ "Azərbaycan Respublikasının Braziliya Federativ Respublikasında (Brazilia şəhərində) Səfirliyinin təsis edilməsi haqqında" 1 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Azərbaycan Respublikasının 22 oktyabr 2010-cu il tarixli, 1103-IIIQ nömrəli Qanunu. e-qanun.az (Azerice)
  3. ^ "E.İ.Sultanovun Azərbaycan Respublikasının Braziliya Federativ Respublikasında fövqəladə və səlahiyyətli səfiri təyin edilməsi haqqında" 1 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 10 fevral 2012-ci il tarixli, 2043 nömrəli Sərəncamı. e-qanun.az (Azerice)
  4. ^ a b "Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qruplarının rəhbərlərinin seçilməsi haqqında" 27 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 4 mart 2016-cı il tarixli, 161-VQR nömrəli Qərarı. e-qanun.az (Azerice)
  5. ^ "Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qruplarının yaradılması haqqında" 27 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 5 dekabr 2000-ci il tarixli, 24-IIQR nömrəli Qərarı. e-qanun.az (Azerice)
  6. ^ "Azərbaycan Respublikasının İndoneziya Respublikası, Cənubi Afrika Respublikası və Braziliya Federativ Respublikasındakı səfirlikləri nəzdində hərbi attaşelik aparatlarının yaradılması haqqında" 1 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 25 iyun 2013-cü il tarixli, 2975 nömrəli Sərəncamı. e-qanun.az (Azerice)
  7. ^ a b c Azərbaycan və Braziliya gömrük xidmətləri arasında əlaqələr genişləndiriləcək. customs.gov.az (Azerice)
  8. ^ Azərbaycan və Braziliya 2 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. brasilia.mfa.gov.az (Azerice)
  9. ^ 6-cı “sambaçı” 30 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. apasport.az, 29.12.2016 (Azerice)