Asparagus asparagoides
| Asparagus asparagoides | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||
| ||||||||
Asparagus asparagoides
|
Kuşkonmaz asparagoidler genellikle gelin sarmaşık, peçe sarmaşık, gnarboola, smilax veya smilax asparagus olarak bilinirler. Doğu ve güney Afrika'ya özgü Asparagaceae ailesinin otsu sarmaşık bitkisidir. Avustralya ve Yeni Zelanda'da süs bitkisi olarak kullanıldığından dolayı oldukça yaygın olarak bulunur.
Taknosonomi[değiştir | kaynağı değiştir]
Linnaeus bu türü ilk kez 1753'te Medeola asparagoidleri olarak tanımladı. W. Wİght tarafından 1909'da Asparagus türü, 1808'de Carl Ludwig Willdenow tarafından Myrsiphyllum türü olarak isimlendirilmiştir.[1]
Tanımlama[değiştir | kaynağı değiştir]
Kuşkonmaz asparagoidler, 3 m (10 ft) uzunluğa ulaşabilen bir sarmaşık olarak olarak büyür.[2] Gerçek yapraklar yerine düz gövdeleri olan parlak yeşil yaprak benzeri yapılara (phylloclades) sahiptir. 4 cm uzunluğa ve 2 cm genişliğe ulaşırlar.[1] Kolye şeklinde beyaz çiçekleri Temmuz ve Eylül ayları arasında kış ve ilkbahar boyunca görünür.[2] Rizomatöz, 6 cm (2,4 inç) x 2 cm (1,8 inç) boyutlarında yumrular taşırlar.[1]
Yayılımı ve habitatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Tropikal Afrika, güneyde Namibya,[1] ve Güney Afrika'daki Fynbos arasından Cape Town'a kadar uzanmaktadır.[2] Güney Kaliforniya'da doğal olarak tabiatta bulunmaktadır.[3]
Kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]
Asparagus asparagoides ev ve bahçe dekorasyonunda, smillax[4][5] ismiyle sık olarak kullanılmaktadır.
İstilacı türler[değiştir | kaynağı değiştir]
A. asparagoides Güney Avustralya ve Yeni Zelanda'da önemli bir yabani ot türüdür. Avustralya'da, Ulusal Önemli Otlar arasında listelenmiştir. Güney Afrika'dan Avustralya'ya 1857 civarında, özellikle gelin buketlerinde (ortak adlarından biri) bir yeşillik bitkisi olarak kullanılmak üzere tanıtıldı. Bitki yataklarında ince bir tabaka şeklinde yayılıp büyüyerek diğer bitkilerin büyümesine engel olurlar. Tohumlar, kuşların, tavşanların ve tilkilerin dışkılarının yanı sıra kök sistemini genişleten bitkilerle kolayca yayılır.[6] CSIRO, yabancı otun yayılmasını ve etkisini azaltmak için çeşitli biyolojik kontroller yapmıştır.[7] Yeni Zelanda'da A. asparagoides, Ulusal Zararlı Bitki Anlaşması kapsamında listelenmiştir ve "istenmeyen organizma" olarak sınıflandırılmıştır.[8]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d Ulrich, Meve. Illustrated handbook of succulent plants. Monocotyledons. Springer. s. 231. ISBN 3-540-41692-7.
- ^ a b c Manning, John; Paterson, Jones. Field guide to fynbos. Struik. s. 58. ISBN 1-77007-265-9.
- ^ Clarke, Oscar F. Flora of the Santa Ana River and environs : with references to world botany. Heyday Books. s. 92. ISBN 1-59714-050-3.
- ^ "Definition of SMILAX". www.merriam-webster.com (İngilizce). 22 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2020.
- ^ "Smilax dictionary definition | smilax defined". www.yourdictionary.com. 27 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2020.
- ^ "Weeds CRC: bridal creeper". web.archive.org. 15 Aralık 2005. 14 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2020.
- ^ "Bridal creeper". web.archive.org. 9 Mayıs 2006. 14 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2020.
- ^ Industries, Ministry for Primary. "Biosecurity New Zealand | MPI - Ministry for Primary Industries. A New Zealand Government Department". www.biosecurity.govt.nz (İngilizce). 31 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2020.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Weeds of Australia Asparagus asparagoides
- United States Department of Agriculture Plants Profile: Asparagus asparagoides 11 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- photo of herbarium specimen at Missouri Botanical Garden 5 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
 |
Wikimedia Commons'ta Asparagus asparagoides ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |