Alamüdün Nehri
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
| Alamüdün Nehri Kırgızca: Аламүдүн суусу | |
|---|---|
 Bişkek'i geçen Alamüdün Nehri
| |
| Genel bilgiler | |
| Kaynak | Kırgız Ala Dağları, Kırgızistan, (42°25′23″K 74°39′54″D / 42.42306°K 74.66500°D) |
| Kaynak rakımı | 3.400 m (11.200 ft) |
| Ağız | Kırgızistan, (43°00′58″K 74°40′25″D / 43.01611°K 74.67361°D) |
| Ağız rakımı | 135 m (443 ft) |
| Uzunluk | 78 km (48 mi) |
| Havza alanı | 317 km2 (122 sq mi) |
Alamüdün (Kırgızca: Аламүдүн) ya da Alamedin (Rusça: Аламеди́н), Kuzey Kırgızistan'daki Çu Nehri'nin sol koludur.[1] :p.19
Nehir suları büyük ölçüde sulama için kullanılır. Çuy ilinin Alamüdün ilçesi adını nehirden almıştır.
Nehir 78 km uzunluğundadır ve nehrin havzası 317 km² ya da 417 km²dir.[1]:p.419 Su akış hızı, saniyede maksimum 300 m3 ve saniyede en az 0,74 m3 olacak şekilde, saniyede ortalama 6,33 m3tür.
Alamüdün'ün kaynağı Kırgız Ala Dağları sıradağlarının kuzey yamacında yer alan bir buzuldur. Nehrin yukarı kısımlarda akış çalkantılıdır ve dar dağ geçitlerinden geçer. Çuy Vadisi'ne girerken nehir yatağı genişler ve dikliği azalır. Nehir, akış yatağının güneyden kuzeye beton duvarlar ile ıslah edildiği Bişkek'ten geçmektedir.
Nehrin havzasında toplam yüzey alanı 0.8 km² olan 22 küçük göl ve 74.2 km²lik alanı olan 53 buzul bulunmaktadır.
Yaz aylarında (Mayıs'tan Eylül'e kadar) karların erimesi ile birlikte su seviyesinde artış meydana gelir; kış aylarında su seviyesi en düşük seviyelerine geriler. Nehrin 19 km uzunluğunda, en büyüğü Çunkurçak Nehri olan 33 küçük kolu vardır.
Sosyal etkiler[değiştir | kaynağı değiştir]
Çuy Vadisi'ndeki Alamüdün Boğazı'nın girişinde, Kök Jar Köyü'ne yakın bir konumda içme suyu sistemleri aracılığı ile suyun bir kısmı nehirden çekilmektedir.
Alamüdün kıyısındaki köyler arasında Kök Jar, Taş Moynoq, Beş Küngöy ve Alamüdün bulunmaktadır.
Nehir dökülen çöpler nedeni ile kirlenmeye başlamıştır.[2] Ayrıca, belirli tesislerden çıkan atık suyun nehri kirlettiği ve içme suyu kaynağı olarak kullanılan nehir sularını güvensiz hale geldiği bildirilmektedir.[3]
Temmuz 2015'te yükselen nehir suları Araşan Köyü'nü sular altında bıraktı. Yardım çabaları, köyün dar sokakları nedeniyle ağır ekipmanların köye ulaştırılamaması nedeni ile sekteye uğramıştır.[4]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Чүй облусу энциклопедиясы. Кыргыз Республикасынын Улуттук Илимдер Академиясы. 1994. ISBN 5-89750-083-5.
- ^ "Река Аламедин в Бишкеке заполнена мусором". 21 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020.
- ^ "Река Аламедин под угрозой". 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020.
- ^ "В селе Арашан река Аламедин вышла из берегов". 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020.