Şakir Şevket
Şakir Şevket (1847, Cami-i Kebir, Ortahisar, Trabzon - 1878, Trabzon) Türk tarihçi, gazeteci ve şairdir. Türkçe yazılmış ilk şehir tarihi kitabı olan Trabzon Tarihi'ni yazmasıyla tanınmaktadır.[1]
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Şakir Şevket 1847 yılında Durmuşoğulları ailesinin bir ferdi olarak Trabzon'da dünyaya geldi. Küçük yaşta babasını kaybettikten sonra dedesinin yanında büyüdü. İlköğrenimini tamamladıktan sonra üvey babası Nuri Efendi'nin yardımıyla kısa süreliğine Soğan Pazarında attar dükkânı işletti. Ayrıca Ortahisar'daki Saray-i Atik Mahallesi'nde bulunan ve Trabzon'daki üst düzey kişilerin edebiyat sohbetleri yaptıkları konağa giderek kendi kendini geliştirdi. 1876 yılında İl Genel Meclisine memur oldu ve Başkâtip Şair Ziver Efendinin yardımıyla ikinci kâtipliğe yükseldi. Göz rahatsızlığından dolayı görevinden istifa ederek İstanbul'a gitti. İstanbul'dayken gazetelerde yazarlık yaptı ve Zaptiye Nezareti Mektubi Kalemi'nde çalıştı. 1877'de Trabzon tarihi ile alakalı Türkçe yazılmış bir kitap olmaması ve Rum ve Ermenilerin Trabzon üzerinde hak iddia etmeye başlaması üzerine Trabzon tarihini anlatan bir kitap yazmaya başladı. Kısa süre sonra Trabzon valiliğine ikinci kez atanan Ahmed Rasim Paşa tarafından 1878'de Trabzon'a getirildi. Trabzon'a döndükten sonra Vilayet Gazetesi başyazarlığı ve Zabtiye Nezareti Mektubi Kalemi Mümeyyizliği görevlerini icra etti. Eş zamanlı olarak Trabzon Askeri İdadisi'nde hocalık yaptı. Aynı yıl ölen Şakir Şevket, İmâret Mezarlığı'na, Kavak Meydanı'ndaki Kadirî Tekkesi'nin yanına defnedildi.
Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
1877 yılında iki ciltlik Trabzon Tarihi adlı eserini yayımladı. Türkçe yazılmış ilk şehir tarihi kitabı olan eser, basit bir şekilde Trabzon'un tarihini anlatmaktadır. Tarihi belgeler ve Şakir Şevket'in gezi ve gözlemlerine dayan eserde, Trabzon Sancağı'na bağlı kaza ve nahiyelerin adları, demografik yapıları, önemli yerleri, sınırları ve ekonomileri hakkında kısa bilgiler vardır.[2]
Trabzon Tarihi'ne ek olarak 80 beyitlik Şevket-nâme-i Osmânî kasidesini yazdı. Yazdığı diğer şiirler ise günümüze ulaşmadı.[3]
Kişisel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Yemenici Mehmet Efendi'nin oğludur.[4] Hacı Fehmi Efendi'den Arapça ve Farsça öğrenmişti. Vatanperver, geniş ufuklu, dindar ve farklı kesimlerden yüksek itibar gören biriydi.[5]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Akbulut, Ömer (1970). Trabzon Meşhurları Bibliyografyası: Edebiyatta, Sanʻatta, Ilimde, Politikada ve her sahada yetismiş Trabzonluların hayatı ve eserleri. Türkiye Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği matbaası. s. 88. 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
- ^ Berker Kurt (4 Temmuz 2019). "Şakir Şevket". teis.yesevi.edu.tr. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2021.
- ^ "Şakir Şevket". biyografya.com. 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2021.
- ^ Goloğlu, Mahmut (1975). Trabzon tarihi: Fetihten Kurtuluşa kadar. Goloğlu Yayınları. s. 195. 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
- ^ Bal, Mehmet Akif (2005). Osmanlıdan Cumhuriyete Trabzonlu simalar ve Trabzon'un köklü aileleri. Mehmet Akif Bal. s. 36. ISBN 9750045106.