İoannis Lazaropulos
İoannis Lazaropulos | |
|---|---|
| Doğum | 1310 Trabzon - Trabzon İmparatorluğu |
| Ölüm | 1369 Kostantinopolis - Bizans İmparatorluğu |
| Meslek | Teolog, Yazar |
İoannis Lazaropulos (yaklaşık 1310[1] - 1369), 1364'ten Kasım 1367'ye kadar (Joseph olarak) Trabzon Metropoliti ve dini bir yazardı.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
İoannis Lazaropulos'un hayatında kaydedilen ilk olay, Aziz Eugenios Manastırı'nda İsa'nın başkalaşımı'nı kutlamak için katıldığı bir ziyafettir (6 Ağustos); konuklar arasında, Lazaropulos'un "söz ve eylemde büyük bir adam" olarak tanımladığı protovestiarios Konstantinos Lukitis de vardı.[2] Bu ziyafeti "üçüncü döneminin" sonuna tarihliyor ve her iki ebeveyninin de hayatta olduğu gerçeğini ima ediyor, bu da Jan Olof Rosenqvist'in Lazaropulos'un yaklaşık 21 yaşında olduğu sonucuna varmasına neden olmaktadır.[3]
Daha sonra bir sacristan (skeuophylax) yapıldı, evlendi ve 1340'a kadar iki oğlu oldu. Trabzon İmparatoru Basileios aynı yıl öldükten kısa bir süre sonra, Lazaropulos, Basileios'un karısı İrini ve iki oğlu Konstantinopolis'e sürgüne gönderildiğinde Trabzon'dan ayrıldı.[4] Lazaropulos, oğlu Konstantinos ile birlikte eğitimini ayarladığı Konstantinopolis'e gitti. Konstantinopolis'teyken diğer oğlu Theofanis öldü ve karısı şehirde onlara katıldı.[5]
1349'da Bizans imparatoru VI. İoannis'e Trabzon İmparatoru Mihail'in hem popüler olmadığı hem de (Lazaropulos'un sözleriyle) "künt ve anlamsız, yaşlı ve çocuksuz" olduğu haberi geldiğinde, VI. İoannis göndererek Trabzon siyasetine müdahale etmeye karar verdi. III. Aleksios olarak taçlandırılacak olan genç İoannis Komninos, Mihail'in yerine Trabzon'a gitti. Bizans imparatoru, Lazaropulos'tan çocuğa ve maiyetine Trabzon'a kadar eşlik etmesini istedi.[6] Karadeniz'deki havanın tehlikeli olduğu bilindiğinde yılın sonlarında ayrılacaklardı ve Lazaropulos, Aziz Eugenios ona bir rüyada görünüp Lazaropulos'a güvenli bir yolculuk yapacağına dair güvence verene kadar yelken açmakta tereddüt etti.[7] Heyet 22 Aralık'ta Trabzon'a geldi.[8]
27 Ekim 1363'te Trabzon Metropoliti Nifon, kısa bir süre önce İmparator Aleksios'a suikast girişiminde suç ortaklığı yaptığı için tutuklandı ve Sümela Manastırı'na kapatıldı.[9] Nifon ertesi yıl 18 Mart'ta öldüğünde, Lazaropulos onun halefi olarak atandı ve Filotheos'un 8 Ekim'de tahta çıkmasından kısa bir süre sonra Patrik Filotheos tarafından takdis edilmek üzere Konstantinopolis'e gitti. Lazaropulos, 13 Nisan 1365 Pazar günü Paskalya'da Trabzon'a geri döndü.
Michael Panaretos'a göre Lazaropulos, 15 Kasım 1367'de Leonkastron'un yanındaki Daphnous limanına yakın Panagia Eleousa manastırına çekilerek görevinden istifa etti; Yerine Athos Dağı'ndan bir keşiş olan Selanikli Theodosios geçti. Ertesi yıl 19 Temmuz'da Ares Adası'nı (modern Giresun Adası) da içeren Araniotai'ye yapılan korsan baskınları nedeniyle Konstantinopolis'e kaçtı.[10] William Miller, bu deniz baskınlarını, Trabzon'un gelecekteki fatihleri olan Osmanlı Türkleri'nin eylemleri olarak görüyor, ancak Anthony Bryer, bu baskının "bu tarihte Sinop veya yerel Türkmen korsanlarını temsil etme olasılığının daha yüksek olduğunu" düşünüyor.[11]
Yazıları[değiştir | kaynağı değiştir]
Lazaropulos, Trabzonlu Aziz Eugenios hakkında iki yazı yazdı: azizin hayatını ve ölümünü kapsayan bir Logos; ve azizin 33 mucizesini içeren bir Özet, bunlardan ikisi Lazaropulos'u içerir, ancak en önemlisi azizin 1224 Trabzon kuşatmasına katıldığı bildirildi. Her ikisi de A. Papadopoulos-Kerameus tarafından Fontes Historiae Imperii Trapezuntini, vol. 1. (Daha fazla cilt yayınlanmadı.) Jan Olof Rosenqvist, The Hagiographic Dossier of St Eugenios of Trebizond in Codex Athous Dionysiou 154'te (Uppsala 1996) Yunanca metinle çevrilmiştir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Jan Olof Rosenqvist's date. Rosenqvist, The Hagiographic Dossier of St. Eugenios of Trebizond in Codex Athous Dionysiou 154 (Uppsala: Acta Universitatis, 1996), p. 30
- ^ Lazaropoulos, Synopsis, ll. 1626-1629; translated in Rosenqvist, Hagiographic Dossier, s. 337
- ^ Rosenqvist, Hagiographic Dossier, pp. 457, commentary on line 1610.
- ^ Lazaropoulos, Synopsis, ll. 1664-1672; translated in Rosenqvist, Hagiographic Dossier, p. 339
- ^ Lazaropoulos, Synopsis, ll. 1673-1664; translated in Rosenqvist, Hagiographic Dossier, s. 339
- ^ Lazaropoulos, Synopsis, ll. 1690f; translated in Rosenqvist, Hagiographic Dossier, p. 341
- ^ Lazaropoulos, Synopsis, ll. 1699ff; translated in Rosenqvist, Hagiographic Dossier, p. 341
- ^ Panaretos, Chronicle, 15. Greek text in Original-Fragmente, Chroniken, Inschiften und anderes Materiale zur Geschichte des Kaiserthums Trapezunt, part 2; in Abhandlungen der historischen Classe der königlich bayerischen Akademie 4 (1844), abth. 1, s. 23; German translation, s. 52
- ^ Panaretos, Chronicle, 34. Greek text in Original-Fragmente, p. 34; German translation, p. 59
- ^ Panaretos, Chronicle, 40. Greek text in Original-Fragmente, p. 31; German translation, pp. 61f, English translation in Anthony Bryer, "Greeks and Türkmens: The Pontic Exception" 1 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Dumbarton Oaks Papers, 29 (1975), p. 146
- ^ Bryer, "Greeks and Türkmens", p. 146 n. 127
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Vougiouklaki Penelope, "Joseph Lazaropoulos" 1 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yunan Dünyası Ansiklopedisi: Küçük Asya
