Çayboyu Höyüğü
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Çayboyu Höyüğü |
| il: | Elazığ |
| İlçe: | Merkez |
| Köy: | Muratcık |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | Keban Baraj Gölü altında kaldı. |
| Tescil durumu: | |
| Tescil No ve derece: | |
| Tescil tarihi: | |
| Araştırma yöntemi: | Kazı |
Çayboyu Höyüğü, Keban Barajı yapılmadan önce Elazığ İli, Muratcık Köyü'nün (eski adı Aşvan) 750 metre doğusunda yer alan bir höyüktü. Tepe, 100 x 80 metre boyutlarında olup 3 metre yüksekliktedir. Ancak erozyon, sulama kanalları ve tepenin doğusundan akan derenin yol açtığı tahribat nedeniyle gerçek büyüklüğü vermemektedir.[1]
Kazılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Höyük, Keban Baraj Gölü altında kalacak olan arkeolojik değerlerin saptanması amacıyla bölgede R. Whallon ile S. Kantman başkanlığında yapılan yüzey araştırmaları sırasında saptanmıştır. Kazılar ise Ankara İngiliz Arkeoloji Enstitüsü'nden[2] David French başkanlığında Aşvan Projesi[3][4] çerçevesinde 1970-71 yıllarında yapılmıştır. Kazılarda ana toprağa kadar inilmiş olup 6 metre kalınlıkta bir dolgu toprağı olduğu belirtilmektedir.[1]
Tabakalanma[değiştir | kaynağı değiştir]
Höyükte iki ana yerleşme evresinden söz edilmektedir. En üstteki II. Evre MÖ 4. binyıla tarihlenen Geç Kalkolitik Çağ, alttaki I. Evre ise Halaf benzeri boyalı çanak çömlek buluntusu veren evre olarak gösterilmektedir. Birinci evre iki, ikinci evre ise üç alt evreye ayrılmaktadır. İki evre arasında karbonlaşmış bir tahıl birikintisi vardır.[1]
Buluntular[değiştir | kaynağı değiştir]
Birinci evrenin çanak çömlek buluntuları gri ve siyah mallar, pembemsi kırmızı astarlılar, devetüyü ve kahverengi mallar olarak üç grupta verilmektedir. Hamurlarında taşçık ve saman az da olsa görülmekte olup üç mal grubu da açkılıdır. Yalın mallar çoğunlukta olup az olmakla birlikte kabartmalı ve boya bezemeli mallar da görülmektedir.[1]
İkinci evre çanak çömlek buluntularında hamurlarında saman katkılılar çoğunluktadır. Mal grupları hemen hemen aynı olmakla birlikte boya bezelilerde artış görülmektedir. Kırmızı ve kahverengi bantlar ve çapraz taranmış bezekler, Halaf ve Obeyd bezeklerine benzemektedir.[1]
Ele geçen yontmataş aletler hem çakmak taşı hem de obsidiyendir, ancak obsidiyen daha çok kullanılmıştır.[1]
Genel olarak çanak çömlek buluntuları yakınlardaki Fatmalı Kalecik ve Kurupınar, Tülintepe, Norşuntepe ile benzerlik göstermektedir.[1]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2012.
- ^ "Home | BIAA". biaa.ac.uk (İngilizce). 11 Haziran 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2023.
- ^ The Archeobotany of Aşvan (İngilizce). İngiliz Arkeoloji Enstitüsü. 2017. s. 11. 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2023.
- ^ Aşvan Kale: Keban Rescue Excavations, Eastern Anatolia (İngilizce). B.A.R. 1980. s. 22. 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2023.