Jacob Berzelius: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Erdalkara (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
içeriğe İngilizce sayfadan ilave yapıldı.
1. satır: 1. satır:
{{Kişi bilgi kutusu
{{Bilim insanı bilgi kutusu
| isim = '''Jöns Jacob Berzelius'''
| name = Jacob Berzelius
| resim = Jöns Jacob Berzelius.jpg
| image = Jöns Jacob Berzelius x Johan Way.jpg
| resim_boyutu = 200px
| caption =
| başlık = İsveçli [[kimyacı]]
| birth_date = {{birth date|1779|8|10|df=y}}
| birth_place = Väversunda, [[Östergötland]], [[İsveç]]
| doğum_tarihi = 20 Ağustos 1779
| death_date = {{death date and age|1848|8|7|1779|8|20|df=y}}
| uyruk =
| death_place = [[Stockholm]], [[İsveç ve Norveç Birliği]]
| doğum_adı =
| doğum_yeri = [[Östergötland]],[[İsveç]]
| nationality = [[İsveçliler|İsveçli]]
| field = [[Kimya]]
| ölüm_tarihi = 7 Ağustos 1848
| ölüm_yeri = [[Stockholm]]-[[İsveç]]
| work_institution = [[Karolinska Institute]]
| ikamet =
| alma_mater = [[Uppsala Üniversitesi]]
| doctoral_advisor = [[Johann Afzelius]]
| çocukları =
| doctoral_students = [[James Finlay Weir Johnston]]<br />[[Heinrich Rose]]<br />[[Friedrich Wöhler]]
| diğer_isimleri =
| known_for = [[Atom ağırlığı]]<br /> [[Kimyasal formül|Kimyasal gösterim]]<br />[[kataliz]]<br />[[Silisyum]]<br />[[Selenyum]]<br />[[Toryum]]<br />[[Seryum]]
| eğitim =
| meslek =
| prizes = [[Copley Madalyası]] (1836)
| imza =
| module = {{Makam sahibi bilgi kutusu |embed=yes
| isim = [[İsveç Akademisi]] Üyesi<br> (Koltuk No. 5)
| ödülleri =
| website =
| dönembaşı = 20 Aralık 1837
| dipnotlar =
| dönemsonu = 7 Ağustos 1848
| öncegelen = [[Carl von Rosenstein]]
| sonragelen = [[Johan Erik Rydqvist]]
}}
}}
}}
[[Kategori:hCards'lı maddeler]]
'''Jöns Jacob Berzelius''' ({{IPA|sv|jœns ˈjɑ̌ːkɔb bæˈʂěːlɪɵs|lang}};<ref>{{cite AV media|publisher=[[Karolinska Institute]]|url=https://youtube.com/watch?v=Y89oLVQfqqY |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211221/Y89oLVQfqqY |archive-date=2021-12-21 |url-status=live|title=KI:s grundare Jöns Jacob Berzelius|language=sv|time=00:42|via=[[YouTube]]|date=9 September 2013|access-date=5 October 2019}}{{cbignore}}</ref> 20 Ağustos 1779 [[Östergötland]]- 7 Ağustos 1848 [[Stockholm]]) bugünkü modern [[Kimyasal formül|kimyasal notasyonu]] keşfeden, [[John Dalton]], [[Antoine Lavoisier]], [[Robert Boyle]] gibi kimyacılarla birlikte modern kimyanın babası sayılan kimyager.

'''Jöns Jacob Berzelius''' (d. 20 Ağustos 1779 [[Östergötland]],- ö. 7 Ağustos 1848 [[Stockholm]]) bugünkü modern [[Kimyasal formül|kimyasal notasyonu]] keşfeden, [[John Dalton]], [[Antoine Lavoisier]], [[Robert Boyle]] gibi kimyacılarla birlikte modern kimyanın babası sayılan kimyager.


Berzelius, Östergötland'ın bir kasabası olan [[Väversunda]]'da doğdu. Akrabalarını küçük yaşta kaybetti. Eğitim hayatı [[Linköping]]'te başladı ve [[Katedralskolan]]'da son buldu. [[Uppsala Üniversitesi]]'nden tıp doktoru unvanıyla 1801 yılında mezun oldu. Ardından, [[Anders Gustaf Ekerberg]] adındaki bir kimyagerin yanında staj yapmaya başladı. Bu da onu kimya bilimine iten nedenlerden biridir.
Berzelius, Östergötland'ın bir kasabası olan [[Väversunda]]'da doğdu. Akrabalarını küçük yaşta kaybetti. Eğitim hayatı [[Linköping]]'te başladı ve [[Katedralskolan]]'da son buldu. [[Uppsala Üniversitesi]]'nden tıp doktoru unvanıyla 1801 yılında mezun oldu. Ardından, [[Anders Gustaf Ekerberg]] adındaki bir kimyagerin yanında staj yapmaya başladı. Bu da onu kimya bilimine iten nedenlerden biridir.


1807 yılında ise Berzelius, kimyager ve [[ecza]] profesorü olarak [[Karolinska Enstitüsü]]'nden mezun oldu.
1807 yılında ise Berzelius, kimyager ve [[ecza]] profesörü olarak [[Karolinska Enstitüsü]]'nden mezun oldu.


[[Silisyum]]'un ilk keşfi 1824 yılında Berzelius tarafından gerçekleştirilmiştir.Bundan önce de kullanılıyor ama adı cismi belli olmuyordu.
[[Silisyum]]'un ilk keşfi 1824 yılında Berzelius tarafından gerçekleştirilmiştir. Bundan önce de kullanılıyor ama adı cismi belli olmuyordu.


1835 yılında Elisabeth Poppius ile evlendi. 1836 yılında [[Copley Madalyası]] ödülüne layık görüldü ve bu ödülü aldı.
1835 yılında Elisabeth Poppius ile evlendi. 1836 yılında [[Copley Madalyası]] ödülüne layık görüldü ve bu ödülü aldı.
36. satır: 37. satır:
Berzelius; polimer, izomer, allotrop gibi kavramları bilim dünyasına kazandıran kişi olarak da hafızalara kazınmıştır.
Berzelius; polimer, izomer, allotrop gibi kavramları bilim dünyasına kazandıran kişi olarak da hafızalara kazınmıştır.


==Ayrıca bakınız==
== Dış bağlantılar ==
*[[Beaker (laboratuvar ekipmanı)#İnşa ve kullanım|Berzelius beaker]]

{{temiz}}

==Kaynakça==
{{Kaynakça}}

==Konuyla ilgili okumalar==
* {{cite journal
| title = Jöns Jacob Berzelius A Guide to the Perplexed Chemist
| author = Jaime Wisniak
| journal = The Chemical Educator
| year = 2000
| volume = 5
| issue = 6
| pages = 343–350
| doi = 10.1007/s00897000430a
| s2cid = 98774420
}}
* {{cite journal
| title = Zum 100. Todestag von Jöns Jakob Berzelius am 7. August 1948
| author = Paul Walden
| journal = Naturwissenschaften
| volume = 34
| issue = 11
| pages = 321–327
| year = 1947
| doi = 10.1007/BF00644137 |bibcode = 1947NW.....34..321W | s2cid = 36477981
| author-link = Paul Walden
}}
* Holmberg, Arne (1933) ''Bibliografi över J. J. Berzelius''. 2 parts in 5 vol. Stockholm: Kungl. Svenska Vetenskapsakademien, 1933–67. 1. del och suppl. 1–2. Tryckta arbeten av och om Berzelius. 2. del och suppl. Manuskript
* Jorpes, J. Erik (1966) ''Jac. Berzelius – his life and work''; translated from the Swedish manuscript by Barbara Steele. Stockholm: Almqvist & Wiksell, 1966. (Reissued by University of California Press, Berkeley, 1970 {{ISBN|0-520-01628-9}})
* {{DSB
|first=Henry
|last=Leicester
|title=Berzelius, Jöns Jacob
|volume=2
|pages=90–97
}}
* Partington, J. R. (1964) ''History of Chemistry''; vol. 4. London: Macmillan; pp.&nbsp;142–77


==Dış bağlantılar==
* [http://runeberg.org/authors/jjberzel.html Publications] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20071017180242/http://runeberg.org/authors/jjberzel.html |tarih=17 Ekim 2007 }} - [[Runeberg Projesi]]
{{library resources box|by=yes|onlinebooksby=yes|lcheading=Berzelius, Jöns Jacob, 1779–1848}}
{{EB1911 poster|Berzelius, Jöns Jakob|Jöns Jacob Berzelius}}
{{Commons category}}
{{Wikiquote}}
* [http://libris.kb.se/hitlist.jsp?q=f%C3%B6rf%3A%28Berzelius%2C+Jacob%2C+1779-1848%29 List of works by Berzelius] (301 items as of access date 2011-12-29)
* [http://runeberg.org/authors/jjberzel.html Online works] at [[Project Runeberg]] {{in lang|la}}
* {{Gutenberg author |id=3282| name=Jöns Jakob Berzelius}}
* {{Internet Archive author |search=( (Jöns OR Jons) AND (Jacob OR Jakob) AND Berzelius)}}
* [http://fr.wikisource.org/wiki/Lettres_de_Jacob_Berzelius/Tome_2 Online correspondence between Berzelius and Sir Humphry Davy] on [[Wikisource]] {{in lang|en|fr}}
* [http://gallica.bnf.fr/Search?idArk=&n=15&p=1&lang=FR&adva=1&adv=1&reset=&urlReferer=%2Fadvancedsearch%3Flang%3DFR&enreg=&tri=&submit1=Lancer+la+recherche&catsel1=f_title&cat1=&ope2=MUST&catsel2=f_creator&cat2=Berzelius&ope3=MUST&catsel3=f_tdm&cat3=&date=daTo&daFr=&daTo=&sel_provenance_Part=toutPartenaires&sel_provenance_Edist=toutSNE&sel_source=toutSources&dateMiseEnLigne=indexDateFrom&firstIndexationDateDebut=&firstIndexationDateFin=&tri= Online works] on [[Gallica]] {{in lang|fr|sv}} (27 items as of access date 2011-12-29)
* [http://runeberg.org/nfbc/0067.html ''Nordisk familjebok'' (1905), band 3, s. 90–96] {{in lang|sv}}
* {{cite book|last=Poliakoff|first=Martyn|title=Jöns Jacob Berzelius|publisher=[[The Periodic Table of Videos]]|location=[[University of Nottingham]]|url=http://www.periodicvideos.com/videos/feature_berzelius.htm|author-link=Martyn Poliakoff}}
* [http://nbn-resolving.de/urn:nbn:de:hbz:061:2-29045 Digital edition of "Lehrbuch der Chemie" 1823/1824] by the [[University and State Library Düsseldorf]]
* [http://nbn-resolving.de/urn:nbn:de:hbz:061:2-14327 Digital edition of "Das saidschitzer Bitterwasser : chemisch untersucht" 1840] by the [[University and State Library Düsseldorf]]
* [http://nbn-resolving.de/urn:nbn:de:hbz:061:2-20687 Digital edition of "Aus Jac. Berzelius' und Gustav Magnus' Briefwechsel in den Jahren 1828–1847" 1900] by the [[University and State Library Düsseldorf]]
* {{Cite AmCyc|wstitle=Berzelius, Johan Jakob |short=x}}


{{s-start}}
{{Başlangıç kutusu}}
{{s-culture}}
{{Sıra kutusu| önce = [[William Snow Harris]]| başlık = [[Copley Madalyası]] | yıllar=1836 | sonra=[[Antoine César Becquerel]] ve [[John Frederic Daniell]]}}
{{Sıra kutusu|başlık=[[İsveç Akademisi]],<br>[[İsveç Akademisi üyeleri listesi#Koltuk 5|Koltuk No. 5]]|önce=[[Carl von Rosenstein]]|sonra=[[Johan Erik Rydqvist]]|yıllar=1837–48}}
{{Bitiş kutusu}}
{{s-end}}


{{Copley Madalyası sahipleri 1801-1850}}
{{Otorite kontrolü}}
{{Otorite kontrolü}}



Sayfanın 18.28, 25 Eylül 2023 tarihindeki hâli

Jacob Berzelius
Doğum10 Ağustos 1779(1779-08-10)
Väversunda, Östergötland, İsveç
Ölüm7 Ağustos 1848 (68 yaşında)
Stockholm, İsveç ve Norveç Birliği
Milliyetİsveçli
Mezun olduğu okul(lar)Uppsala Üniversitesi
Tanınma nedeniAtom ağırlığı
Kimyasal gösterim
kataliz
Silisyum
Selenyum
Toryum
Seryum
ÖdüllerCopley Madalyası (1836)
Kariyeri
DalıKimya
Çalıştığı kurumKarolinska Institute
Doktora
danışmanı
Johann Afzelius
Doktora öğrencileriJames Finlay Weir Johnston
Heinrich Rose
Friedrich Wöhler
İsveç Akademisi Üyesi
(Koltuk No. 5)
Görev süresi
20 Aralık 1837 - 7 Ağustos 1848
Yerine geldiği Carl von Rosenstein
Yerine gelen Johan Erik Rydqvist

Jöns Jacob Berzelius (İsveççe telaffuz: [jœns ˈjɑ̌ːkɔb bæˈʂěːlɪɵs];[1] 20 Ağustos 1779 Östergötland- 7 Ağustos 1848 Stockholm) bugünkü modern kimyasal notasyonu keşfeden, John Dalton, Antoine Lavoisier, Robert Boyle gibi kimyacılarla birlikte modern kimyanın babası sayılan kimyager.

Berzelius, Östergötland'ın bir kasabası olan Väversunda'da doğdu. Akrabalarını küçük yaşta kaybetti. Eğitim hayatı Linköping'te başladı ve Katedralskolan'da son buldu. Uppsala Üniversitesi'nden tıp doktoru unvanıyla 1801 yılında mezun oldu. Ardından, Anders Gustaf Ekerberg adındaki bir kimyagerin yanında staj yapmaya başladı. Bu da onu kimya bilimine iten nedenlerden biridir.

1807 yılında ise Berzelius, kimyager ve ecza profesörü olarak Karolinska Enstitüsü'nden mezun oldu.

Silisyum'un ilk keşfi 1824 yılında Berzelius tarafından gerçekleştirilmiştir. Bundan önce de kullanılıyor ama adı cismi belli olmuyordu.

1835 yılında Elisabeth Poppius ile evlendi. 1836 yılında Copley Madalyası ödülüne layık görüldü ve bu ödülü aldı.

7 Ağustos 1848 tarihinde, İsveç'in başkenti olan Stockholm'de öldü.

Berzelius; polimer, izomer, allotrop gibi kavramları bilim dünyasına kazandıran kişi olarak da hafızalara kazınmıştır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ KI:s grundare Jöns Jacob Berzelius (İsveççe). Karolinska Institute. 9 September 2013. Etkinlik zamanı: 00:42. 2021-12-21 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 October 2019YouTube vasıtasıyla. 

Konuyla ilgili okumalar

  • Jaime Wisniak (2000). "Jöns Jacob Berzelius A Guide to the Perplexed Chemist". The Chemical Educator. 5 (6): 343–350. doi:10.1007/s00897000430a. 
  • Paul Walden (1947). "Zum 100. Todestag von Jöns Jakob Berzelius am 7. August 1948". Naturwissenschaften. 34 (11): 321–327. Bibcode:1947NW.....34..321W. doi:10.1007/BF00644137. 
  • Holmberg, Arne (1933) Bibliografi över J. J. Berzelius. 2 parts in 5 vol. Stockholm: Kungl. Svenska Vetenskapsakademien, 1933–67. 1. del och suppl. 1–2. Tryckta arbeten av och om Berzelius. 2. del och suppl. Manuskript
  • Jorpes, J. Erik (1966) Jac. Berzelius – his life and work; translated from the Swedish manuscript by Barbara Steele. Stockholm: Almqvist & Wiksell, 1966. (Reissued by University of California Press, Berkeley, 1970 0-520-01628-9)
  • "Jacob Berzelius". Dictionary of Scientific Biography. New York: Charles Scribner's Sons. 1970–1980. ISBN 978-0-684-10114-9. 
  • Partington, J. R. (1964) History of Chemistry; vol. 4. London: Macmillan; pp. 142–77

Dış bağlantılar

Kültürel görevleri
Önce gelen:
Carl von Rosenstein
İsveç Akademisi,
Koltuk No. 5

1837–48
Sonra gelen:
Johan Erik Rydqvist