Renal kolik: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
Taslak madde oluşturuldu Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği |
Bilgi eklendi Etiketler: Görsel Düzenleyici Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği |
||
| 30. satır: | 30. satır: | ||
Böbrek [[kolik|koliği]] genellikle yanda başlar ve sıklıkla kaburgaların altına veya [[kasık]]'a yayılır. Tipik olarak [[üreter]]ik [[Peristaltizm|peristalsis]] nedeniyle dalgalar halinde gelir ancak sabit olabilir. Genellikle en şiddetli ağrılardan biri olarak tanımlanır.<ref>{{EMedicine|article|437096|Nephrolithiasis|Overview}} § Background.</ref> |
Böbrek [[kolik|koliği]] genellikle yanda başlar ve sıklıkla kaburgaların altına veya [[kasık]]'a yayılır. Tipik olarak [[üreter]]ik [[Peristaltizm|peristalsis]] nedeniyle dalgalar halinde gelir ancak sabit olabilir. Genellikle en şiddetli ağrılardan biri olarak tanımlanır.<ref>{{EMedicine|article|437096|Nephrolithiasis|Overview}} § Background.</ref> |
||
Bu durum çok ağrılı olabilse de, 5 mm'nin altındaki çoğu üreter taşı sonunda tedaviye ihtiyaç duymadan mesaneye geçer ve kalıcı bir fiziksel hasara neden olmaz. Deneyimin şiddetli ağrı nedeniyle travmatize edici olduğu ve taş parçalarının yanı sıra [[Hematüri|kan ve pıhtılaşma]] deneyimi olduğu söylenir. |
Bu durum çok ağrılı olabilse de, 5 mm'nin altındaki çoğu üreter taşı sonunda tedaviye ihtiyaç duymadan mesaneye geçer ve kalıcı bir fiziksel hasara neden olmaz. Deneyimin, şiddetli ağrı nedeniyle travmatize edici olduğu ve taş parçalarının yanı sıra [[Hematüri|kan ve pıhtılaşma]] deneyimi olduğu söylenir. |
||
Çoğu durumda, böbrek koliği olan kişilere geçişi kolaylaştırmak için daha fazla su içmeleri tavsiye edilir; diğer durumlarda [[litotripsi]] veya [[Üroloji|endoskopik cerrahi]] gerekebilir. Nüks olasılığını en aza indirmek için önleyici tedavi uygulanabilir.<ref name="titleeMedicine - Nephrolithiasis: Acute Renal Colic: Article by Stephen W Leslie">{{cite web |url=http://www.emedicine.com/MED/topic3437.htm|title=eMedicine - Nephrolithiasis: Acute Renal Colic: Article by Stephen W Leslie|access-date=2008-01-01}}</ref> |
Çoğu durumda, böbrek koliği olan kişilere geçişi kolaylaştırmak için daha fazla su içmeleri tavsiye edilir; diğer durumlarda [[litotripsi]] veya [[Üroloji|endoskopik cerrahi]] gerekebilir. Nüks olasılığını en aza indirmek için önleyici tedavi uygulanabilir.<ref name="titleeMedicine - Nephrolithiasis: Acute Renal Colic: Article by Stephen W Leslie">{{cite web |url=http://www.emedicine.com/MED/topic3437.htm|title=eMedicine - Nephrolithiasis: Acute Renal Colic: Article by Stephen W Leslie|access-date=2008-01-01}}</ref> |
||
==Teşhis== |
|||
Renal kolik teşhisi, böbrek taşı ve üreter taşı teşhisi ile aynıdır. |
|||
=== Ayırıcı tanı === |
|||
Renal kolik aşağıdaki durumlardan ayırt edilmelidir:<ref name=":0">{{Cite web|url=https://bpac.org.nz/bpj/2014/april/colic.aspx|title=Managing patients with renal colic in primary care - BPJ 60 April 2014|website=bpac.org.nz|access-date=2019-01-26}}</ref> |
|||
* biliyer kolik ve [[kolesistit]] |
|||
* aort ve iliak [[anevrizma]]lar (sol yan ağrısı, hipertansiyonu veya aterosklerozu olan yaşlı hastalarda) |
|||
* interstisyel: [[apandisit]], divertikülit veya [[peritonit]] (bu durumda hastalar huzursuz olmaktansa hareketsiz yatmayı tercih ederler<ref name=":0" />) |
|||
* jinekolojik: [[endometriozis]], yumurtalık burulması ve [[dış gebelik]] |
|||
* [[testis torsiyonu]] |
|||
==Tedavi== |
|||
Küçük taşların çoğu kendiliğinden düşer ve yalnızca [[ağrı tedavisi]] gerekir. {{cvt|5|mm}} üzerinde kendiliğinden taş düşürme oranı azalır.<ref>{{cite journal|last=Ordon|first=Michael|last2=Andonian|first2=Sero|last3=Blew|first3=Brian|last4=Schuler|first4=Trevor|last5=Chew|first5=Ben|last6=Pace|first6=Kenneth T.|date=2015-01-01|title=CUA Guideline: Management of ureteral calculi|journal=Canadian Urological Association Journal|volume=9|issue=11–12|pages=E837–E851|doi=10.5489/cuaj.3483|issn=1911-6470|pmc=4707902|pmid=26788233}}</ref> |
|||
[[Diklofenak]]<ref name="titleeIntravenous NSAID's in the management of renal colic: Article by Debasis Das">{{cite journal|title=Intravenous NSAID's in the management of renal colic: Article by Debasis Das|pmc=2464448|year=2006|last1=Teece|first1=DD|volume=23|issue=3|pages=224–225|doi=10.1136/emj.2005.034330|journal=Emergency Medicine Journal|pmid=16498166}}</ref> veya [[ibuprofen]] gibi [[Nonsteroid antiinflamatuar ilaç|NSAID]'ler (Nonsteroid antiinflamatuar ilaç) ve [[Hiyosin butilbromür|butilskopolamin]] gibi [[Spazm çözücü|antispazmodik]]ler kullanılır. |
|||
[[Morfin]] acil ağrı idaresine yardımcı olmak için verilebilmesine rağmen, morfin bağımlılık yaptığı ve üreter basıncını yükselterek durumu kötüleştirdiği için genellikle önerilmez. Kusma, özellikle [[petidin]] içeren opioidlerin önemli bir yan etkisi olarak kabul edilir.<ref>{{cite journal |last1=Holdgate |first1=A |last2=Pollock |first2=T |title=Nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) versus opioids for acute renal colic. |journal=The Cochrane Database of Systematic Reviews |date=18 April 2005 |issue=2 |pages=CD004137 |doi=10.1002/14651858.CD004137.pub3 |pmid=15846699|pmc=6986698 }}</ref> Ağızdan verilen narkotik ilaçlar da sıklıkla kullanılır. |
|||
Hasta için genellikle antaljik bir pozisyon yoktur (ağrıyan tarafa uzanmak ve etkilenen bölgeye sıcak bir şişe veya havlu uygulamak yardımcı olabilir). Daha büyük taşların çıkarılması için şok dalgası litotripsi, lazer litotripsi, üreteroskopi veya perkütan nefrolitotomi gibi cerrahi müdahale gerekebilir. Taşın [[üreter]]de olduğu durumlarda alfa bloker<ref>{{cite journal|last=Lipkin|first=Michael|last2=Shah|first2=Ojas|date=2006-01-01|title=The Use of Alpha-Blockers for the Treatment of Nephrolithiasis|journal=Reviews in Urology|volume=8|issue=Suppl 4|pages=S35–S42|issn=1523-6161|pmc=1765041|pmid=17216000}}</ref> tedavisi de yapılabilmektedir. |
|||
{{Taslak}} |
{{Taslak}} |
||
Sayfanın 19.54, 12 Mayıs 2023 tarihindeki hâli
| Renal kolik | |
|---|---|
 | |
| Böbrek taşlarının neden olduğu ağrının yeri | |
| Uzmanlık | ÜRoloji  |
| Komplikasyon | böbrek yetmezliği |
Renal kolik, yaygın olarak üreter'in yerinden çıkan böbrek taşı nedeniyle tıkanmasının neden olduğu bir karın ağrısı türüdür.
En sık tıkanıklık bölgesi, üst idrar yolunun en dar noktası olan veziko-üreterik bağlantıdır (VUJ). Akut engelleme ve buna bağlı üriner staz (idrar akışının bozulması) idrar yolunu (hidronefroz) şişirebilir ve idrar yolu sinir ağı (pleksus) yoluyla iletilen çok yoğun bir iç organ ağrısına yol açan refleks peristaltik düz kas spazmına neden olabilir.
İşaretler ve belirtiler
Böbrek koliği genellikle yanda başlar ve sıklıkla kaburgaların altına veya kasık'a yayılır. Tipik olarak üreterik peristalsis nedeniyle dalgalar halinde gelir ancak sabit olabilir. Genellikle en şiddetli ağrılardan biri olarak tanımlanır.[1]
Bu durum çok ağrılı olabilse de, 5 mm'nin altındaki çoğu üreter taşı sonunda tedaviye ihtiyaç duymadan mesaneye geçer ve kalıcı bir fiziksel hasara neden olmaz. Deneyimin, şiddetli ağrı nedeniyle travmatize edici olduğu ve taş parçalarının yanı sıra kan ve pıhtılaşma deneyimi olduğu söylenir.
Çoğu durumda, böbrek koliği olan kişilere geçişi kolaylaştırmak için daha fazla su içmeleri tavsiye edilir; diğer durumlarda litotripsi veya endoskopik cerrahi gerekebilir. Nüks olasılığını en aza indirmek için önleyici tedavi uygulanabilir.[2]
Teşhis
Renal kolik teşhisi, böbrek taşı ve üreter taşı teşhisi ile aynıdır.
Ayırıcı tanı
Renal kolik aşağıdaki durumlardan ayırt edilmelidir:[3]
- biliyer kolik ve kolesistit
- aort ve iliak anevrizmalar (sol yan ağrısı, hipertansiyonu veya aterosklerozu olan yaşlı hastalarda)
- interstisyel: apandisit, divertikülit veya peritonit (bu durumda hastalar huzursuz olmaktansa hareketsiz yatmayı tercih ederler[3])
- jinekolojik: endometriozis, yumurtalık burulması ve dış gebelik
- testis torsiyonu
Tedavi
Küçük taşların çoğu kendiliğinden düşer ve yalnızca ağrı tedavisi gerekir. 5 mm (0,20 in) üzerinde kendiliğinden taş düşürme oranı azalır.[4]
Diklofenak[5] veya ibuprofen gibi [[Nonsteroid antiinflamatuar ilaç|NSAID]'ler (Nonsteroid antiinflamatuar ilaç) ve butilskopolamin gibi antispazmodikler kullanılır.
Morfin acil ağrı idaresine yardımcı olmak için verilebilmesine rağmen, morfin bağımlılık yaptığı ve üreter basıncını yükselterek durumu kötüleştirdiği için genellikle önerilmez. Kusma, özellikle petidin içeren opioidlerin önemli bir yan etkisi olarak kabul edilir.[6] Ağızdan verilen narkotik ilaçlar da sıklıkla kullanılır.
Hasta için genellikle antaljik bir pozisyon yoktur (ağrıyan tarafa uzanmak ve etkilenen bölgeye sıcak bir şişe veya havlu uygulamak yardımcı olabilir). Daha büyük taşların çıkarılması için şok dalgası litotripsi, lazer litotripsi, üreteroskopi veya perkütan nefrolitotomi gibi cerrahi müdahale gerekebilir. Taşın üreterde olduğu durumlarda alfa bloker[7] tedavisi de yapılabilmektedir.
|
Bu madde bir taslaktır. Bu maddeyi geliştirerek veya özelleştirilmiş taslak şablonlarından birini koyarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
Kaynakça
- ^ eMedicine'de Nephrolithiasis~Overview § Background.
- ^ "eMedicine - Nephrolithiasis: Acute Renal Colic: Article by Stephen W Leslie". Erişim tarihi: 2008-01-01.
- ^ a b "Managing patients with renal colic in primary care - BPJ 60 April 2014". bpac.org.nz. Erişim tarihi: 2019-01-26.
- ^ Ordon, Michael; Andonian, Sero; Blew, Brian; Schuler, Trevor; Chew, Ben; Pace, Kenneth T. (2015-01-01). "CUA Guideline: Management of ureteral calculi". Canadian Urological Association Journal. 9 (11–12): E837–E851. doi:10.5489/cuaj.3483. ISSN 1911-6470. PMC 4707902 $2. PMID 26788233.
- ^ Teece, DD (2006). "Intravenous NSAID's in the management of renal colic: Article by Debasis Das". Emergency Medicine Journal. 23 (3): 224–225. doi:10.1136/emj.2005.034330. PMC 2464448 $2. PMID 16498166.
- ^ Holdgate, A; Pollock, T (18 April 2005). "Nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) versus opioids for acute renal colic". The Cochrane Database of Systematic Reviews (2): CD004137. doi:10.1002/14651858.CD004137.pub3. PMC 6986698 $2. PMID 15846699.
- ^ Lipkin, Michael; Shah, Ojas (2006-01-01). "The Use of Alpha-Blockers for the Treatment of Nephrolithiasis". Reviews in Urology. 8 (Suppl 4): S35–S42. ISSN 1523-6161. PMC 1765041 $2. PMID 17216000.