Göbek: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Otorite kontrolü şablonu eklendi |
Klinik önemi başlığı eklendi |
||
| 4. satır: | 4. satır: | ||
Göbek bağı, anne ve [[cenin]] arasında bulunan; besin, [[oksijen]], [[karbon monoksit]]{{kaynak belirt}} ve dışkı transferini sağlayan organdır. Bebeğin doğumuyla birlikte bu organa gereksinim kalmaz ve zorunlu olarak kesilir. Göbek bağı kesildikten sonra bebeğin karnında çukur bir bölge oluşur. |
Göbek bağı, anne ve [[cenin]] arasında bulunan; besin, [[oksijen]], [[karbon monoksit]]{{kaynak belirt}} ve dışkı transferini sağlayan organdır. Bebeğin doğumuyla birlikte bu organa gereksinim kalmaz ve zorunlu olarak kesilir. Göbek bağı kesildikten sonra bebeğin karnında çukur bir bölge oluşur. |
||
== Klinik Önemi == |
|||
=== Bozukluklar === |
|||
Göbek deliği dışarı doğru olanlar, bazen göbek fıtıkları ([[umbilikal herni]]) ile karıştırılır; ancak bu, sağlık sorunu olmayan tamamen farklı bir şekildedir. Eğer çıkıntı 5 [[Santimetre|santimetreden]] fazlaysa göbek deliği (özellikle karın duvarı) umbilikal herni olarak kabul edilir. Göbek fıtığının çapı genellikle 1/2-inç veya daha fazladır.<ref name="pmid11369993">{{cite journal|title=Incidence of Umbilical Hernia in African Children: Redefinition of 'Normal' and Reevaluation of Indications for Repair|issue=5|pages=645–8|journal=World Journal of Surgery|year=2001|volume=25|pmid=11369993|doi=10.1007/s002680020072|last1=Meier|first1=Donald E.|last2=OlaOlorun|first2=David A.|last3=Omodele|first3=Rachael A.|last4=Nkor|first4=Sunday K.|last5=Tarpley|first5=John L.|s2cid=22628578}}</ref> İçbükey olan göbek delikleri "innies" olarak adlandırılır.<ref>Ceccanti, Silvia, et al. "Umbilical cord sparing technique for repair of congenital hernia into the cord and small omphalocele." Journal of Pediatric Surgery 52.1 (2017): 192-196.</ref> İnsan göbeğinin şekli, diyet ve egzersizdeki uzun vadeli değişikliklerden etkilenebilirken, beklenmedik şekil değişikliği, asidin bir sonucu olabilir.<ref>{{cite web|url=http://www.merckmanuals.com/home/liver_and_gallbladder_disorders/manifestations_of_liver_disease/ascites.html|title=Ascites|publisher=[[The Merck Manuals]]|first=Steven K.|last=Herrine}}</ref> |
|||
Assit ve göbek fıtıklarının olası bir yan etkisi olan şekil değişikliğine ek olarak, göbek, göbek [[Sinüs (anatomi)|sinüsü]] veya fistülde tutulabilir ve bu, nadir durumlarda göbekten menstrüel veya fekal akıntıya yol açabilir. Umbilikal [[Endometriosis|endometriozisle]] ilişkili nadir bir bozukluk olan göbek deliğinden adet kanaması görülebilir.<ref name="BagadeGuirguis2009">{{cite journal|title=Menstruating from the umbilicus as a rare case of primary umbilical endometriosis: a case report|page=9326|journal=Journal of Medical Case Reports|year=2009|volume=3|pmc=2803849|pmid=20062755|doi=10.1186/1752-1947-3-9326|last1=Bagade|first1=Pallavi V|last2=Guirguis|first2=Mamdouh M}}</ref> |
|||
=== Diğer bozukluklar === |
|||
* Omfalit, genellikle bakteriyel bir enfeksiyonun neden olduğu [[Bebek|yenidoğanda]] göbeğin inflamatuar bir durumudur.<ref>{{cite book|title=Williams Obstetrics: The Newborn|publisher=McGraw-Hill|edition=24th|last=Cunningham|first=F.}}</ref><ref>Fleisher, Gary R. Textbook of Pediatric Emergency Medicine. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2006, p. 928.</ref> |
|||
* Omfalofobi, göbek deliği korkusudur. Omfalofobiden mustarip insanlar göbek deliğinden korkarlar - kendilerinin veya bazı durumlarda başkalarınınkinden. Göbek deliklerine dokunmaktan hoşlanmazlar (veya başkalarının dokunmasından). Bazen sadece bir göbek deliği görmek bile onları tiksindirmek veya korkutmak için yeterli olabilir.{{Kaynak belirt}} |
|||
=== Cerrahi === |
|||
Yara izini en aza indirmek için göbek, transgastrik [[apendektomi]],<ref>{{cite journal|url=|title=Transgastric appendicectomy|issue=7|pages=911–5|journal=British Journal of Surgery|year=2013|volume=100|pmid=23575528|doi=10.1002/bjs.9115|last1=Kaehler|first1=G.|last2=Schoenberg|first2=M. B.|last3=Kienle|first3=P.|last4=Post|first4=S.|last5=Magdeburg|first5=R.|s2cid=24285562|doi-access=}} |
|||
* {{cite news|url=http://www.medicalnewstoday.com/articles/259007.php|title=Scarless Surgery Through The Navel Feasible Alternative For Appendicitis|date=12 April 2013|work=Medical News Today|author=Sarah Glynn}}</ref> [[safra kesesi]] ameliyatı<ref>{{cite press release|title=SRMC Surgeon Offers Gallbladder Removal through Belly Button Incision with da Vinci System|publisher=Southeastern Health|date=9 December 2013|url=http://www.srmc.org/main/aboutfastfact/aboutnewsarticles/892-srmc-surgeon-offers-gallbladder-removal-through-belly-button-incision-with-da-vincir-system.html|access-date=16 August 2015|archive-url=https://archive.today/20150104162519/http://www.srmc.org/main/aboutfastfact/aboutnewsarticles/892-srmc-surgeon-offers-gallbladder-removal-through-belly-button-incision-with-da-vincir-system.html|archive-date=4 January 2015|url-status=dead}}</ref> ve [[Umbilikoplasti|umblikoplasti]]<ref>{{cite journal|title='Scarless' Umbilicoplasty|issue=1|pages=15–20|journal=Annals of Plastic Surgery|year=2009|volume=63|pmid=19546666|doi=10.1097/SAP.0b013e3181877b60|last1=Bruekers|first1=Sven E.|last2=van der Lei|first2=Berend|last3=Tan|first3=Tik L.|last4=Luijendijk|first4=Roland W.|last5=Stevens|first5=Hieronymus P. J. D.|s2cid=206034192}}</ref> prosedürünün kendisi dahil olmak üzere çeşitli ameliyatlar için önerilen bir kesi yeridir. |
|||
== Kaynakça == |
== Kaynakça == |
||
Sayfanın 01.02, 10 Mart 2023 tarihindeki hâli
Göbek, memelilerde göbek bağının düşmesinden sonra bebeğin karnının ortasında oluşan çukurluk.[1] Göbek sözcüğü ile özellikle karın bölgesi kilolu olan kimselerde göbek çukurunun (deliğinin) etrafındaki bölge de kastedilir.[1]
Göbek bağı, anne ve cenin arasında bulunan; besin, oksijen, karbon monoksit[kaynak belirtilmeli] ve dışkı transferini sağlayan organdır. Bebeğin doğumuyla birlikte bu organa gereksinim kalmaz ve zorunlu olarak kesilir. Göbek bağı kesildikten sonra bebeğin karnında çukur bir bölge oluşur.
Klinik Önemi
Bozukluklar
Göbek deliği dışarı doğru olanlar, bazen göbek fıtıkları (umbilikal herni) ile karıştırılır; ancak bu, sağlık sorunu olmayan tamamen farklı bir şekildedir. Eğer çıkıntı 5 santimetreden fazlaysa göbek deliği (özellikle karın duvarı) umbilikal herni olarak kabul edilir. Göbek fıtığının çapı genellikle 1/2-inç veya daha fazladır.[2] İçbükey olan göbek delikleri "innies" olarak adlandırılır.[3] İnsan göbeğinin şekli, diyet ve egzersizdeki uzun vadeli değişikliklerden etkilenebilirken, beklenmedik şekil değişikliği, asidin bir sonucu olabilir.[4]
Assit ve göbek fıtıklarının olası bir yan etkisi olan şekil değişikliğine ek olarak, göbek, göbek sinüsü veya fistülde tutulabilir ve bu, nadir durumlarda göbekten menstrüel veya fekal akıntıya yol açabilir. Umbilikal endometriozisle ilişkili nadir bir bozukluk olan göbek deliğinden adet kanaması görülebilir.[5]
Diğer bozukluklar
- Omfalit, genellikle bakteriyel bir enfeksiyonun neden olduğu yenidoğanda göbeğin inflamatuar bir durumudur.[6][7]
- Omfalofobi, göbek deliği korkusudur. Omfalofobiden mustarip insanlar göbek deliğinden korkarlar - kendilerinin veya bazı durumlarda başkalarınınkinden. Göbek deliklerine dokunmaktan hoşlanmazlar (veya başkalarının dokunmasından). Bazen sadece bir göbek deliği görmek bile onları tiksindirmek veya korkutmak için yeterli olabilir.[kaynak belirtilmeli]
Cerrahi
Yara izini en aza indirmek için göbek, transgastrik apendektomi,[8] safra kesesi ameliyatı[9] ve umblikoplasti[10] prosedürünün kendisi dahil olmak üzere çeşitli ameliyatlar için önerilen bir kesi yeridir.
Kaynakça
- ^ a b "göbek." Büyük Türkçe Sözlük . Türk Dil Kurumu, URL Erişim: 21 Eylül 2011. <http://tdkterim.gov.tr/bts/ 28 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.>.
- ^ Meier, Donald E.; OlaOlorun, David A.; Omodele, Rachael A.; Nkor, Sunday K.; Tarpley, John L. (2001). "Incidence of Umbilical Hernia in African Children: Redefinition of 'Normal' and Reevaluation of Indications for Repair". World Journal of Surgery. 25 (5): 645–8. doi:10.1007/s002680020072. PMID 11369993.
- ^ Ceccanti, Silvia, et al. "Umbilical cord sparing technique for repair of congenital hernia into the cord and small omphalocele." Journal of Pediatric Surgery 52.1 (2017): 192-196.
- ^ Herrine, Steven K. "Ascites". The Merck Manuals.
- ^ Bagade, Pallavi V; Guirguis, Mamdouh M (2009). "Menstruating from the umbilicus as a rare case of primary umbilical endometriosis: a case report". Journal of Medical Case Reports. 3: 9326. doi:10.1186/1752-1947-3-9326. PMC 2803849 $2. PMID 20062755.
- ^ Cunningham, F. Williams Obstetrics: The Newborn (24th bas.). McGraw-Hill.
- ^ Fleisher, Gary R. Textbook of Pediatric Emergency Medicine. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2006, p. 928.
- ^ Kaehler, G.; Schoenberg, M. B.; Kienle, P.; Post, S.; Magdeburg, R. (2013). "Transgastric appendicectomy". British Journal of Surgery. 100 (7): 911–5. doi:10.1002/bjs.9115. PMID 23575528.
- Sarah Glynn (12 April 2013). "Scarless Surgery Through The Navel Feasible Alternative For Appendicitis". Medical News Today.
- ^ "SRMC Surgeon Offers Gallbladder Removal through Belly Button Incision with da Vinci System" (Basın açıklaması). Southeastern Health. 9 December 2013. 4 January 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 August 2015.
- ^ Bruekers, Sven E.; van der Lei, Berend; Tan, Tik L.; Luijendijk, Roland W.; Stevens, Hieronymus P. J. D. (2009). "'Scarless' Umbilicoplasty". Annals of Plastic Surgery. 63 (1): 15–20. doi:10.1097/SAP.0b013e3181877b60. PMID 19546666.
